Châu Âu chờ đợi hành động của Mỹ trong hồ sơ bảo đảm an ninh cho Ukraina (Thanh Hà | Thùy Dương)
Lãnh đạo hơn 30 quốc gia trên thế giới trong « Liên minh tự nguyện vì Ukraina » họp trực tiếp tại Paris và qua cầu truyền hình, dưới sự chủ trì của tổng thống Emmanuel Macron. Pháp đã mời tổng thống Zelensky tới dự. Tổng thống Mỹ Donald Trump tham dự từ xa, đồng thời cử đặc phái viên của Nhà Trắng về Ukraina đến Pháp.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cùng tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tại điện Élysée, Paris, ngày 04/09/2025. AP - Michel Euler
Tại cuộc họp hôm nay 04/09/2025, Liên minh tự nguyện khẳng định « sẵn sàng » đảm nhiệm vai trò bảo đảm an ninh cho Ukraina nhưng đồng thời chờ đợi những hành động cụ thể từ phía Hoa Kỳ. 2 giờ chiều nay (giờ Paris), tổng thống Mỹ Donald Trump tham dự cuộc họp từ xa. Một tiếng sau đó, tổng thống Pháp và Ukraina họp báo chung.
Phát biểu khai mạc, tổng thống Emmanuel Macron tuyên bố cuộc họp lần này sẽ « cho phép chúng ta hoàn tất các điều khoản bảo đàm an ninh vững chắc cho Ukraina ».
Cho đến nay khúc mắc lớn nhất liên quan đến khả năng điều quân sang Ukraina một khi im tiếng súng để ngăn ngừa tham vọng của Matxcơva lại xâm chiếm Ukraina. Chính quyền Mỹ đã khẳng định không điều quân sang Ukraina nhưng sẽ hỗ trợ các đồng minh châu Âu bằng các phương tiện không quân. Tổng thư ký liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương, NATO ông Mark Rutte sáng nay nói rõ : Các đồng minh của Ukraina đã « sẵn sàng » và hiện còn đợi xem « Mỹ muốn đóng góp như thế nào ».
Châu Âu liên tục kêu gọi Mỹ gia tăng áp lực với Nga để chấm dứt chiến tranh. Tổng thống Donald Trump đến nay cho biết ông thất vọng về thái độ của đồng cấp Nga trên hồ sơ Ukraina. Trên mạng xã hội cá nhân, bình luận về việc Vladimir Putin dự lễ duyệt binh bên cạnh chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un, tổng thống Mỹ cho rằng ông Tập đang « có một âm mưu gì đó » với các nguyên thủ Nga và Bắc Triều Tiên. Tổng thống Putin đã có phản ứng về đánh giá đó của ông Trump. Thông tín viên RFI từ Matxcơva Anissa El Jabri ghi nhận : Nga không hề thay đổi quan điểm về vấn đề Ukraina.
« Từ cố vấn ngoại giao của tổng thống Putin, đến phát ngôn viên của điện Kremlin, lần lượt lên tiếng về nhận định của tổng thống Mỹ khi nói đến một ‘âm mưu’ đang được hình thành tại Bắc Kinh. Đang có mặt tại Trung Quốc, tổng thống Nga đã có phản ứng, giữ khoảng cách với phát biểu của Trump, xin trích : Tổng thống Mỹ có tính hài hước. Chúng tôi hiểu. Tất cả chúng ta biết rõ điều đó.
Về khả năng xảy ra một cuộc gặp với Volodymyr Zelensky, người mà ông Putin cố tình gọi là lãnh đạo bộ máy hành chính của Ukraina để chứng tỏ Matxcơva không công nhận tính chính đáng về phương diện chính trị của tổng thống Ukraina, thì nguyên thủ Nga cho biết, xin trích : Donald (Trump) có hỏi rằng liệu có thể tổ chức một cuộc họp như vậy hay không, thì tôi đã trả lời là nếu như Zelensky cũng sẵn sàng. Chỉ cần ông ấy đến Matxcơva thì cuộc họp sẽ diễn ra.
Kremlin thừa biết là tổng thống Volodymyr Zelensky không thể nào chấp nhận lời mời này. Nói cách khác về cơ bản lập trường của Nga không hề thay đổi. Vladimir Putin nói tiếp : Theo lẽ thường, thì các bên có thể tìm được đồng thuận về một giải pháp có thể chấp nhận được để kết thúc cuộc xung đột này. Lẽ thường này, theo Vladimir Putin, là Ukraina phải đầu hàng theo điều kiện của Nga. Nếu không, thì Vladimir Putin cho rằng ông có đủ phương tiện quân sự để đạt đến điều mình mong muốn ».
Kỳ vọng của Ukraina về cuộc họp của Liên minh tự nguyện
Tối hôm qua 03/09, khi gặp tổng thống Pháp Emmanuel Macron, nguyên thủ Ukraina Zelensky cho biết Kiev không thấy có là Nga muốn đình chiến. Tại Lozova, vùng Kharkiv, những người cao tuổi phải đi sơ tán trước nguy cơ xảy ra các đợt không kích mới của Nga. Do vậy, điều mà Kiev trông chờ nhất ở các đồng minh, đó là những biện pháp cụ thể bảo đảm an ninh cho Ukraina.
Từ Kramatosk, thông tín viên Emmanuelle Chaze gửi về bài tường trình :
« Cụ thể, ở Ukraina, không ai tin rằng Nga có ý định hướng tới hòa bình. Mọi người đã thấy điều đó vào mùa hè này : những kỳ vọng của phương Tây là qua con đường ngoại giao thuyết phục được Vladimir Putin đã không thành sự thật. Do đó, những kỳ vọng của Ukraina đối với các đồng minh của Kiev chủ yếu liên quan đến các giải pháp bảo đảm an ninh cho Ukraina. Sau nhiều tuyên bố khá mơ hồ, ví dụ khả năng các nước đồng minh triển khai quân đội để duy trì hòa bình hoặc các nước láng giềng, thậm chí cả Hoa Kỳ, bảo đảm an ninh không phận của Ukraina, Kiev hy vọng các đồng minh sẽ đưa ra giải pháp cụ thể về những biện pháp có thể ngăn chặn Nga tái khởi động hành vi xâm lược trong trường hợp hòa bình được thiết lập.
Đây cũng là mong muốn của Mark Rutte, tổng thư ký Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO, người đang chờ đợi những câu trả lời rõ ràng về thực chất của những bảo đảm này. Về phần mình, tổng thống Mỹ Donald Trump, người sẽ tham gia từ xa cuộc họp của liên minh vào đầu giờ chiều nay, đã hứa sẽ hành động nếu Vladimir Putin tiếp tục từ chối thỏa thuận hòa bình.
Trong khi đó, trên thực địa, các cuộc không kích của Nga vẫn tiếp diễn hàng ngày và tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky đã cảnh báo là ông sẽ không nhượng cho Nga vùng Donbass ».
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cùng tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky tại điện Élysée, Paris, ngày 04/09/2025. AP - Michel EulerTại cuộc họp hôm nay 04/09/2025, Liên minh tự nguyện khẳng định « sẵn sàng » đảm nhiệm vai trò bảo đảm an ninh cho Ukraina nhưng đồng thời chờ đợi những hành động cụ thể từ phía Hoa Kỳ. 2 giờ chiều nay (giờ Paris), tổng thống Mỹ Donald Trump tham dự cuộc họp từ xa. Một tiếng sau đó, tổng thống Pháp và Ukraina họp báo chung.
Phát biểu khai mạc, tổng thống Emmanuel Macron tuyên bố cuộc họp lần này sẽ « cho phép chúng ta hoàn tất các điều khoản bảo đàm an ninh vững chắc cho Ukraina ».
Cho đến nay khúc mắc lớn nhất liên quan đến khả năng điều quân sang Ukraina một khi im tiếng súng để ngăn ngừa tham vọng của Matxcơva lại xâm chiếm Ukraina. Chính quyền Mỹ đã khẳng định không điều quân sang Ukraina nhưng sẽ hỗ trợ các đồng minh châu Âu bằng các phương tiện không quân. Tổng thư ký liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương, NATO ông Mark Rutte sáng nay nói rõ : Các đồng minh của Ukraina đã « sẵn sàng » và hiện còn đợi xem « Mỹ muốn đóng góp như thế nào ».
Châu Âu liên tục kêu gọi Mỹ gia tăng áp lực với Nga để chấm dứt chiến tranh. Tổng thống Donald Trump đến nay cho biết ông thất vọng về thái độ của đồng cấp Nga trên hồ sơ Ukraina. Trên mạng xã hội cá nhân, bình luận về việc Vladimir Putin dự lễ duyệt binh bên cạnh chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un, tổng thống Mỹ cho rằng ông Tập đang « có một âm mưu gì đó » với các nguyên thủ Nga và Bắc Triều Tiên. Tổng thống Putin đã có phản ứng về đánh giá đó của ông Trump. Thông tín viên RFI từ Matxcơva Anissa El Jabri ghi nhận : Nga không hề thay đổi quan điểm về vấn đề Ukraina.
« Từ cố vấn ngoại giao của tổng thống Putin, đến phát ngôn viên của điện Kremlin, lần lượt lên tiếng về nhận định của tổng thống Mỹ khi nói đến một ‘âm mưu’ đang được hình thành tại Bắc Kinh. Đang có mặt tại Trung Quốc, tổng thống Nga đã có phản ứng, giữ khoảng cách với phát biểu của Trump, xin trích : Tổng thống Mỹ có tính hài hước. Chúng tôi hiểu. Tất cả chúng ta biết rõ điều đó.
Về khả năng xảy ra một cuộc gặp với Volodymyr Zelensky, người mà ông Putin cố tình gọi là lãnh đạo bộ máy hành chính của Ukraina để chứng tỏ Matxcơva không công nhận tính chính đáng về phương diện chính trị của tổng thống Ukraina, thì nguyên thủ Nga cho biết, xin trích : Donald (Trump) có hỏi rằng liệu có thể tổ chức một cuộc họp như vậy hay không, thì tôi đã trả lời là nếu như Zelensky cũng sẵn sàng. Chỉ cần ông ấy đến Matxcơva thì cuộc họp sẽ diễn ra.
Kremlin thừa biết là tổng thống Volodymyr Zelensky không thể nào chấp nhận lời mời này. Nói cách khác về cơ bản lập trường của Nga không hề thay đổi. Vladimir Putin nói tiếp : Theo lẽ thường, thì các bên có thể tìm được đồng thuận về một giải pháp có thể chấp nhận được để kết thúc cuộc xung đột này. Lẽ thường này, theo Vladimir Putin, là Ukraina phải đầu hàng theo điều kiện của Nga. Nếu không, thì Vladimir Putin cho rằng ông có đủ phương tiện quân sự để đạt đến điều mình mong muốn ».
Kỳ vọng của Ukraina về cuộc họp của Liên minh tự nguyện
Tối hôm qua 03/09, khi gặp tổng thống Pháp Emmanuel Macron, nguyên thủ Ukraina Zelensky cho biết Kiev không thấy có là Nga muốn đình chiến. Tại Lozova, vùng Kharkiv, những người cao tuổi phải đi sơ tán trước nguy cơ xảy ra các đợt không kích mới của Nga. Do vậy, điều mà Kiev trông chờ nhất ở các đồng minh, đó là những biện pháp cụ thể bảo đảm an ninh cho Ukraina.
Từ Kramatosk, thông tín viên Emmanuelle Chaze gửi về bài tường trình :
« Cụ thể, ở Ukraina, không ai tin rằng Nga có ý định hướng tới hòa bình. Mọi người đã thấy điều đó vào mùa hè này : những kỳ vọng của phương Tây là qua con đường ngoại giao thuyết phục được Vladimir Putin đã không thành sự thật. Do đó, những kỳ vọng của Ukraina đối với các đồng minh của Kiev chủ yếu liên quan đến các giải pháp bảo đảm an ninh cho Ukraina. Sau nhiều tuyên bố khá mơ hồ, ví dụ khả năng các nước đồng minh triển khai quân đội để duy trì hòa bình hoặc các nước láng giềng, thậm chí cả Hoa Kỳ, bảo đảm an ninh không phận của Ukraina, Kiev hy vọng các đồng minh sẽ đưa ra giải pháp cụ thể về những biện pháp có thể ngăn chặn Nga tái khởi động hành vi xâm lược trong trường hợp hòa bình được thiết lập.
Đây cũng là mong muốn của Mark Rutte, tổng thư ký Liên Minh Bắc Đại Tây Dương NATO, người đang chờ đợi những câu trả lời rõ ràng về thực chất của những bảo đảm này. Về phần mình, tổng thống Mỹ Donald Trump, người sẽ tham gia từ xa cuộc họp của liên minh vào đầu giờ chiều nay, đã hứa sẽ hành động nếu Vladimir Putin tiếp tục từ chối thỏa thuận hòa bình.
Trong khi đó, trên thực địa, các cuộc không kích của Nga vẫn tiếp diễn hàng ngày và tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky đã cảnh báo là ông sẽ không nhượng cho Nga vùng Donbass ».
Thanh Hà | Thùy Dương
04/09/2025
Nguồn: RFI Tiếng Việt
