Tuyên Bố Chung của Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam và Người Bảo Vệ Nhân Quyền Ngày 5 Tháng 8 Năm 2025 về Tình Trạng Gia Tăng Đàn Áp Tù Nhân Lương Tâm ở Việt Nam
Sau khi được bầu làm Tổng bí thư của đảng Cộng sản Việt Nam vào tháng 8 năm 2024, cựu Bộ trưởng Công an Tô Lâm tuyên bố về một “kỷ nguyên mới” của đất nước. Tuy nhiên, hồ sơ nhân quyền của Việt Nam không hề được cải thiện, trái lại, chế độ tiếp tục gia tăng đàn áp giới bất đồng chính kiến và người hoạt động, đặc biệt những người đang bị giam cầm trong lao tù.
Từ chối cung cấp điều trị y tế
Nhà hoạt động Cấn Thị Thêu, người đang thi hành án tù tám năm ở Trại giam số 5 (Thanh Hoá) về tội danh “tuyên truyền chống Nhà nước” theo Điều 117 của Bộ luật Hình sự, cho gia đình biết hiện tại bà đang rất mệt mỏi, đau âm ỉ ở hố chậu phải. Móng tay của bà bị tím đen khiến bà nghi ngờ đã bị đầu độc. Cho dù tình trạng sức khoẻ của bà rất kém, Ban Quản lý Trại giam số 5 chỉ đưa bà đi bệnh viện điều trị sơ sài trong ba ngày rồi lại đưa bà về phòng giam. Trại giam cũng từ chối cung cấp hồ sơ bệnh án cho dù bà yêu cầu.
Bà Cấn Thị Thêu và hai con Trịnh Bá Tư, Trịnh Bá Phương
Ông Lê Hữu Minh Tuấn- biên tập viên của Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam hiện bị giam ở Trại giam Xuyên Mộc (thành phố Hồ Chí Minh) với cáo buộc theo Điều theo Điều 117, bị từ chối điều trị y tế cho dù ông đã mắc bệnh về đường tiêu hoá và sức khoẻ suy giảm nghiêm trọng trong nhiều năm gần đây.
Cũng trong trại giam này, nhà hoạt động Trần Bang có khối u ở bẹn. Ông đã nhiều lần đề nghị trại giam cho đi xét nghiệm và chữa trị nhưng không được đáp ứng.
Bị trừng phạt vì đòi quyền được chữa trị y tế hoặc phản đối ngược đãi
Tù nhân lương tâm Lê Đình Lượng đang bị biệt giam tại Trại giam Ba Sao (Ninh Bình), sau khi tuyệt thực để phản đối việc ông bị giám thị trại giam từ chối việc khám và chữa trị nhiều bệnh nguy hiểm. Trong hai tháng qua, gia đình ông không được thăm gặp và tiếp tế cho ông. Ông là một cựu chiến binh bị kết án 20 năm tù giam và năm năm quản chế về tội danh “hoạt động nhằm lật đổ chính quyền” chỉ vì đã tích cực lên tiếng phản đối việc Công ty thép Formosa xả thải ra biển miền Trung gây thảm hoạ môi trường năm 2016.
Nhà hoạt động Trịnh Bá Phương, con trai bà Cấn Thị Thêu, bị Công an tỉnh Quảng Nam khởi tố về cáo buộc theo Điều 117 trong khi ông đang thi hành bản án mười năm tù giam về cùng tội danh ở Trại giam An Điềm. Ông bị điều tra chỉ vì có lưu giữ khẩu hiệu phản đối chế độ cộng sản và chế độ giam giữ hà khắc trong một cuộc biểu tình nhỏ năm ngoái, cho dù ông đã bị trại giam kỷ luật về việc này.
Nhiều tù nhân lương tâm bị biệt giam và cùm chân
Cùng với việc từ chối cung cấp điều trị y tế kịp thời và thích hợp, nhiều trại giam còn áp dụng nhiều hình thức đàn áp khác đối với tù nhân lương tâm; như ép phải nhận tội cho dù họ đã bị toà án kết tội một cách bất công, cho tù thường phạm giám sát, đe doạ và đánh đập, gây khó khăn cho việc liên lạc, thăm nuôi của gia đình.
Cuối tháng 7 năm 2025, tù nhân lương tâm Đặng Đăng Phước bị Trại giam Xuân Phước kỷ luật bằng hình thức biệt giam trong mười ngày mà không biết lý do rõ ràng. Trước đó hai tháng, ông cũng bị kỷ luật biệt giam và cùm chân. Gia đình ông rất lo lắng cho sức khoẻ của ông, đặc biệt trong điều kiện thời tiết mùa hè khắc nghiệt ở miền Trung.
Để phản đối việc bị đối xử vô nhân đạo, nhiều tù nhân lương tâm đã phải đánh cược tính mạng của mình để tuyệt thực trong nhiều tuần, như ông Lê Trọng Hùng ở Trại giam số 6 (tỉnh Nghệ An) và ông Phan Vân Bách ở Trại giam số 5 gần đây.
Vì không được chữa trị kịp thời, nhiều tù nhân lương tâm đã bị chết trong khi thi hành án, như nhà báo độc lập Đỗ Công Đương, mục sư Đinh Diêm, ông Phan Văn Thu, nhà giáo Đào Quang Thực… hoặc qua đời chỉ một thời gian ngắn sau khi được trả tự do như nhà giáo Đinh Đăng Định.
Các vụ đàn áp tù nhân lương tâm nói trên cùng nhiều vụ khác trong quá khứ cho thấy chính quyền cộng sản ở Việt Nam áp dụng một cách hệ thống chính sách giam giữ vô nhân đạo đối với người hoạt động và người bảo vệ nhân quyền trong nhiều thập niên qua, và không có dấu hiệu thay đổi trong thời gian tới.
Vì những tình cảnh thương tâm trên, hai tổ chức Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam và Người Bảo vệ Nhân quyền kêu gọi nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam tuân thủ Các quy tắc tiêu chuẩn tối thiểu về đối xử với tù nhân (Công ước Nelson Mandela) của Liên Hiệp quốc, chấm dứt việc đàn áp tù nhân lương tâm, cung cấp điều trị y tế kịp thời khi họ bị lâm bệnh.
Chúng tôi cũng kêu gọi cộng đồng quốc tế, chính phủ các quốc gia dân chủ và các tổ chức nhân quyền quốc tế lên tiếng phản đối việc đối xử vô nhân đạo của Việt Nam, và buộc Hà Nội phải tôn trọng quyền con người.
Việt Nam không thể phát triển bền vững nếu không tôn trọng quyền cơ bản của mọi công dân và tiếp tục đàn áp giới hoạt động, đặc biệt khi họ đang bị cầm tù.
| Thay mặt Người Bảo vệ Nhân quyền Vũ Quốc Ngữ Giám đốc | Thay mặt Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam Nguyễn Bá Tùng Giám đốc Điều hành |
