Châu Âu tung hàng trăm tỷ đô la « mua » bảo hiểm an ninh của Mỹ cho Ukraina (Thanh Hà)
Hoa Kỳ bảo đảm an ninh cho Ukraina trước mối đe dọa Nga bằng tiền của châu Âu, không tốn của người dân Mỹ một xu nào và không cần điều một người lính Mỹ nào sang lãnh thổ Ukraina. Chính quyền Trump từng bước thông báo những cam kết về « nghĩa vụ » với cộng đồng quốc tế vãn hồi hòa bình, chấm dứt một cuộc xung đột kéo dài.
Ảnh minh họa : Các quân nhân Ukraina bên bệ phóng của hệ thống phòng không Patriot tại một địa điểm không được tiết lộ ở Ukraina, ngày 04/08/2024. REUTERS - Valentyn Ogirenko
Sau thượng đỉnh Alaska, Washington không còn nói đến một thỏa thuận ngừng bắn cho Ukraina, mà nay tập trung vào một « kế hoạch hòa bình » và những biện pháp « bảo đảm an ninh cho Ukraina » một khi Kiev và Matxcơva « đạt được đồng thuận ».
Giữa hai cuộc gặp với Vladimir Putin tại Alaska ngày 15/08 và với Volodymyr Zelensky ngày 18/08 ở Nhà Trắng, tổng thống Donald Trump trấn an các đối tác, nhất các đối tác châu Âu, là Hoa Kỳ « bảo vệ Ukraina trong những điều kiện rất tốt ». Chính sách của Mỹ về an ninh cho Ukraina cũng đã từng bước được công bố với một điểm quan trọng : Trước mắt Washington không huy động quân trên bộ sang Ukraina, mà chỉ hỗ trợ đồng minh « từ trên không ».
Về phía Ukraina, Volodymyr Zelensky đã trở lại Phòng Bầu Dục nửa năm sau cuộc đấu khẩu nẩy lửa với chủ nhân Nhà Trắng. Lần này, ông đã thay đổi y phục và đã không ngớt lời « cảm ơn » Donald Trump rất sốt sắng, rất năng động tìm kiếm hòa bình cho Ukraina. Quan trọng hơn nữa là nguyên thủ Ukraina đã trở lại Nhà Trắng với « cam kết mua 100 tỷ đô la vũ khí » của Mỹ và một thỏa thuận cụ thể về hợp tác cùng phát triển drone. Bầu không khí cuộc họp giữa phái đoàn Ukraina và Mỹ tại Nhà Trắng vui vẻ và nhẹ nhõm hơn hẳn so với cuộc họp hôm 28/02.
Ai cũng biết « đơn đặt hàng » 100 tỷ đô la đó là do châu Âu tài trợ. Trên đài truyền hình Fox News hôm 20/08, bộ trưởng Tài Chính Hoa Kỳ Scott Bessent không vòng vo giải thích Mỹ sẽ « có lãi 10% » khi bán vũ khí và thiết bị quân sự cho châu Âu, và lô hàng này sẽ được chuyển cho Ukraina để tự vệ.
Thông điệp của Washington với công luận trong nước là, khác với những đời tổng thống tiền nhiệm, Donald Trump sẽ không để công dân Mỹ chịu gánh nặng vì an ninh của châu Âu, của Ukraina, hay của bất kỳ một quốc gia nào khác trên thế giới.
Debra Cagan, thuộc cơ quan tư vấn Atlantic Council, đánh giá các diễn tiến vừa nêu cho thấy Hoa Kỳ muốn thể hiện trách nhiệm với thế giới, nhưng « làm ít chừng nào, tốt chừng nấy ».
Các giới chức ở Washington từng bước công bố thêm về vai trò, trách nhiệm và mức độ đóng góp của Mỹ vì an ninh của Ukraina và qua đó là của toàn châu Âu : Đây là một vấn đề của châu Âu, Hoa Kỳ sẵn sàng giúp đỡ, nhưng châu lục này phải tự lo liệu về mặt nhân sự và tài chính.
Đổi lấy bảo hiểm an ninh với những cam kết mơ hồ
Chính quyền Trump cũng đồng ý với các đối tác châu Âu là Ukraina phải có một sức mạnh quân sự đáng tin cậy, nhưng trang bị và đào tạo cho lực lượng này cũng là trách nhiệm của châu Âu, miễn sao Lục Địa Già có ngân sách để mua thiết bị và vũ khí của các tập đoàn Mỹ.
Theo nhà phân tích Debra Cagan, để kế hoạch « bảo đảm an ninh cho Ukraina » có hiệu quả, các đồng minh phải yểm trợ Kiev cả « trên bộ, trên không và trên biển ». Tổng thống Trump nói Mỹ chỉ can thiệp từ xa để yểm trợ Ukraina từ trên không. Nhưng ngay cả tuyên bố này cũng còn rất mơ hồ. Liệu bầu trời trên vùng Biển Đen có được Mỹ bảo vệ hay không, khi biết rằng lợi ích của Nga ở khu vực này là rất lớn.
Do vậy, chuyên gia của cơ quan tư vấn Atlantic Council nhận thấy, trên hồ sơ Ukraina, Donald Trump muốn « ăn cả » : Được tiếng thơm là một nhà trung gian tài giỏi, vừa nói chuyện được với cựu trùm KGB Vladimir Putin, để khép lại một cuộc xung đột kéo dài, và biết đâu nhờ đó được trao tặng giải Nobel Hòa Bình, vừa là một nhà lãnh đạo « có trách nhiệm với thế giới », mà lại không hao tốn tiền của người dân Mỹ. Tổng thống Hoa Kỳ cũng đang chơi trò « mượn hoa cúng Phật », tức là dùng ngân sách và cả sự hiện diện quân sự của châu Âu để « kềm hãm » tham vọng quân sự của Nga, ít ra là trong một thời gian.
Điều đáng ngạc nhiên ở đây, châu Âu là « nhà tài trợ » đưa tiền cho tổng thống Ukraina mua vũ khí và thiết bị quân sự của Mỹ, nhưng tất cả (thủ tướng Anh, Đức, Ý, tổng thống Pháp và Phần Lan cũng như chủ tịch Ủy Ban Châu Âu và tổng thư ký NATO) đều đã rất rón rén trong cuộc họp với Donald Trump. Washington không hề quan tâm đến những đòi hỏi « ngừng bắn » trước đàm phán « vãn hồi hòa bình », và cũng đã chóng quên yêu cầu của tổng thống Macron về một cuộc họp bốn bên Nga, Ukraina, Mỹ và châu Âu. Về phần mình, ông Volodymyr Zelensky, với « thỏa thuận quân sự » 100 tỷ đô la được châu Âu dúi vào tay, cũng không đủ sức thuyết phục tổng thống Trump đòi Nga ngừng sát hại thường dân Ukraina. Trái lại, tổng thống Mỹ đã nhắc nhở đồng cấp Ukraina là nên « chấp nhận nhượng lãnh thổ » cho một nước lớn ở sát bên.
Thanh Hà
21/08/2025
Nguồn: RFI Tiếng Việt
Ảnh minh họa : Các quân nhân Ukraina bên bệ phóng của hệ thống phòng không Patriot tại một địa điểm không được tiết lộ ở Ukraina, ngày 04/08/2024. REUTERS - Valentyn OgirenkoSau thượng đỉnh Alaska, Washington không còn nói đến một thỏa thuận ngừng bắn cho Ukraina, mà nay tập trung vào một « kế hoạch hòa bình » và những biện pháp « bảo đảm an ninh cho Ukraina » một khi Kiev và Matxcơva « đạt được đồng thuận ».
Giữa hai cuộc gặp với Vladimir Putin tại Alaska ngày 15/08 và với Volodymyr Zelensky ngày 18/08 ở Nhà Trắng, tổng thống Donald Trump trấn an các đối tác, nhất các đối tác châu Âu, là Hoa Kỳ « bảo vệ Ukraina trong những điều kiện rất tốt ». Chính sách của Mỹ về an ninh cho Ukraina cũng đã từng bước được công bố với một điểm quan trọng : Trước mắt Washington không huy động quân trên bộ sang Ukraina, mà chỉ hỗ trợ đồng minh « từ trên không ».
Về phía Ukraina, Volodymyr Zelensky đã trở lại Phòng Bầu Dục nửa năm sau cuộc đấu khẩu nẩy lửa với chủ nhân Nhà Trắng. Lần này, ông đã thay đổi y phục và đã không ngớt lời « cảm ơn » Donald Trump rất sốt sắng, rất năng động tìm kiếm hòa bình cho Ukraina. Quan trọng hơn nữa là nguyên thủ Ukraina đã trở lại Nhà Trắng với « cam kết mua 100 tỷ đô la vũ khí » của Mỹ và một thỏa thuận cụ thể về hợp tác cùng phát triển drone. Bầu không khí cuộc họp giữa phái đoàn Ukraina và Mỹ tại Nhà Trắng vui vẻ và nhẹ nhõm hơn hẳn so với cuộc họp hôm 28/02.
Ai cũng biết « đơn đặt hàng » 100 tỷ đô la đó là do châu Âu tài trợ. Trên đài truyền hình Fox News hôm 20/08, bộ trưởng Tài Chính Hoa Kỳ Scott Bessent không vòng vo giải thích Mỹ sẽ « có lãi 10% » khi bán vũ khí và thiết bị quân sự cho châu Âu, và lô hàng này sẽ được chuyển cho Ukraina để tự vệ.
Thông điệp của Washington với công luận trong nước là, khác với những đời tổng thống tiền nhiệm, Donald Trump sẽ không để công dân Mỹ chịu gánh nặng vì an ninh của châu Âu, của Ukraina, hay của bất kỳ một quốc gia nào khác trên thế giới.
Debra Cagan, thuộc cơ quan tư vấn Atlantic Council, đánh giá các diễn tiến vừa nêu cho thấy Hoa Kỳ muốn thể hiện trách nhiệm với thế giới, nhưng « làm ít chừng nào, tốt chừng nấy ».
Các giới chức ở Washington từng bước công bố thêm về vai trò, trách nhiệm và mức độ đóng góp của Mỹ vì an ninh của Ukraina và qua đó là của toàn châu Âu : Đây là một vấn đề của châu Âu, Hoa Kỳ sẵn sàng giúp đỡ, nhưng châu lục này phải tự lo liệu về mặt nhân sự và tài chính.
Đổi lấy bảo hiểm an ninh với những cam kết mơ hồ
Chính quyền Trump cũng đồng ý với các đối tác châu Âu là Ukraina phải có một sức mạnh quân sự đáng tin cậy, nhưng trang bị và đào tạo cho lực lượng này cũng là trách nhiệm của châu Âu, miễn sao Lục Địa Già có ngân sách để mua thiết bị và vũ khí của các tập đoàn Mỹ.
Theo nhà phân tích Debra Cagan, để kế hoạch « bảo đảm an ninh cho Ukraina » có hiệu quả, các đồng minh phải yểm trợ Kiev cả « trên bộ, trên không và trên biển ». Tổng thống Trump nói Mỹ chỉ can thiệp từ xa để yểm trợ Ukraina từ trên không. Nhưng ngay cả tuyên bố này cũng còn rất mơ hồ. Liệu bầu trời trên vùng Biển Đen có được Mỹ bảo vệ hay không, khi biết rằng lợi ích của Nga ở khu vực này là rất lớn.
Do vậy, chuyên gia của cơ quan tư vấn Atlantic Council nhận thấy, trên hồ sơ Ukraina, Donald Trump muốn « ăn cả » : Được tiếng thơm là một nhà trung gian tài giỏi, vừa nói chuyện được với cựu trùm KGB Vladimir Putin, để khép lại một cuộc xung đột kéo dài, và biết đâu nhờ đó được trao tặng giải Nobel Hòa Bình, vừa là một nhà lãnh đạo « có trách nhiệm với thế giới », mà lại không hao tốn tiền của người dân Mỹ. Tổng thống Hoa Kỳ cũng đang chơi trò « mượn hoa cúng Phật », tức là dùng ngân sách và cả sự hiện diện quân sự của châu Âu để « kềm hãm » tham vọng quân sự của Nga, ít ra là trong một thời gian.
Điều đáng ngạc nhiên ở đây, châu Âu là « nhà tài trợ » đưa tiền cho tổng thống Ukraina mua vũ khí và thiết bị quân sự của Mỹ, nhưng tất cả (thủ tướng Anh, Đức, Ý, tổng thống Pháp và Phần Lan cũng như chủ tịch Ủy Ban Châu Âu và tổng thư ký NATO) đều đã rất rón rén trong cuộc họp với Donald Trump. Washington không hề quan tâm đến những đòi hỏi « ngừng bắn » trước đàm phán « vãn hồi hòa bình », và cũng đã chóng quên yêu cầu của tổng thống Macron về một cuộc họp bốn bên Nga, Ukraina, Mỹ và châu Âu. Về phần mình, ông Volodymyr Zelensky, với « thỏa thuận quân sự » 100 tỷ đô la được châu Âu dúi vào tay, cũng không đủ sức thuyết phục tổng thống Trump đòi Nga ngừng sát hại thường dân Ukraina. Trái lại, tổng thống Mỹ đã nhắc nhở đồng cấp Ukraina là nên « chấp nhận nhượng lãnh thổ » cho một nước lớn ở sát bên.
Thanh Hà
21/08/2025
Nguồn: RFI Tiếng Việt
