Chiến dịch « Mạng nhện » táo bạo : Chiến thắng đi vào lịch sử của Ukraina (Thụy My)
Hai sự kiện chưa từng thấy diễn ra vào cuối tuần qua là chủ đề đáng chú ý nhất trên các báo hôm nay 02/06/2025. Hôm Chủ nhật Ukraina đã bất ngờ tung một loạt tấn công vào sâu lãnh thổ Nga, tập kích các căn cứ chứa các oanh tạc cơ chiến lược, làm thiệt hại nặng nề cho không quân Nga. Trên lãnh vực thể thao, chiến thắng với tỉ số kỷ lục 5-0 của Paris Saint-Germain (PSG) trước Inter Milan gây chấn động.
Zelensky : Đưa chiến tranh về nơi xuất phát là Nga !
Libération dẫn lời tổng thống Volodymyr Zelensky trong một thông điệp truyền hình hôm thứ Bảy 31/05 : « Tình hình ngoài tiền tuyến là hết sức khó khăn. Chiến tranh phải được chuyển sang nơi xuất phát là Nga ». Ngay sau lời nói là hành động, một sự sỉ nhục nặng nề cho không quân Nga, với các oanh tạc cơ trị giá 100 triệu euro bị các drone nhỏ bé tiêu diệt. Nhật báo quay lại cuốn phim hai ngày cuối tuần căng thẳng cao độ trước khi vòng thương lượng mới mở ra hôm nay tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Tối thứ Bảy ở Briansk, nằm ở phía bắc Ukraina, một đoạn cầu vượt phía trên cao một tuyến đường sắt bị sập xuống một đoàn tàu chở 388 khách về hướng Matxcơva, ít nhất 7 người thiệt mạng và 69 bị thương. Trong đêm, một cầu đường sắt bị sập lúc đang có một chuyến tàu hàng chạy qua ở Kursk. Libération lưu ý là Nga, vốn đã tấn công cả trăm chiếc cầu của Ukraina năm 2024, lớn tiếng tố cáo Ukraina và loan báo mở điều tra về « khủng bố ». Về phía tình báo quân đội Ukraina cho biết một vụ nổ đã làm một đoàn tàu quân sự trật đường ray gần Zaporijia đang bị Nga chiếm đóng.
Song song đó Kiev tiến hành mười mấy vụ không kích vào các nhà máy vũ khí (sản xuất hỏa tiễn, drone, chất nổ, pin năng lượng cho bom dẫn đường...) đôi khi ở sâu trong lãnh thổ Nga hơn 1.000 kilomet. Nhưng ly kỳ nhất là ở nơi không ai ngờ tới, vào đầu giờ chiều Chủ nhật, cách xa Ukraina mấy ngàn cây số. Năm căn cứ không quân Nga bị tấn công, và theo tin tức có được tối Chủ nhật, hai căn cứ bị thiệt hại nặng.
Một loạt oanh tạc cơ bị diệt : Trận Trân Châu cảng dành cho Matxcơva
Trước hết là căn cứ Olenia gần Mourmansk, ở bán đảo Kola, vùng đất nằm gần biên giới Phần Lan và Na Uy, là trung tâm chiến lược răn đe nguyên tử của Nga, nơi các hình ảnh vệ tinh mới nhất cho thấy có rất nhiều oanh tạc cơ Tu-95. Một số phi cơ đã được chuyển từ căn cứ Engels sang đây sau các vụ tấn công của Ukraina. Bốn oanh tạc cơ và một phi cơ vận tải An-12 đã bị đánh trúng.
Tại căn cứ Belaï gần Irkutsk ở đông Xibêri, cách Ukraina 4.600 kilomet ; hai chiếc Tu-95 bị phá hủy và một bị hư hại. Tình báo Ukraina cho đăng trên Instagram một video từ camera của một drone bay phía trên các oanh tạc cơ này trước khi lao vào cánh của chúng. Một phi cơ vận tải Il-76, hai máy bay ném bom Tu-22M bốc cháy, những phi cơ này trị giá mấy trăm ngàn euro mỗi chiếc. La Croix nhấn mạnh là trong số đó có ít nhất một phi cơ giám sát-chỉ huy A-50 mà Nga chỉ có được mười mấy chiếc, trị giá mỗi chiếc trên 300 triệu euro.
Blogger quân sự Nga Roman Alekhine coi đây là « Trân Châu cảng của Nga ». Tối Chủ nhật, Kiev loan báo không quân Nga thiệt hại 7 tỉ đô la sau vụ drone tấn công. Tổng cộng Nga mất 41 oanh tạc cơ hạng nặng, tất cả đều có thể mang hỏa tiễn tầm xa đánh vào Ukraina kể cả loại có đầu đạn nguyên tử. Nếu con số này là chính xác, số thiệt hại tương đương 1/3 oanh tạc cơ chiến lược của Nga. Bộ Quốc phòng Nga xác nhận tại Mourmansk và Irkutsk, nhiều phi cơ đã « bốc cháy » vì drone.
Theo Babel, một tờ báo Ukraina có nguồn trực tiếp từ SBU (tình báo Ukraina), được Libération dẫn lại, chiến dịch đặc biệt « Mạng nhện » đã được chuẩn bị từ hơn một năm rưỡi qua và được đích thân ông Volodymyr Zelensky giám sát. Một chuyên gia hàng không đánh giá chiến dịch này có thể so sánh với các hoạt động của SAS (lực lượng đặc nhiệm Anh quốc) tại Bắc Phi năm 1942, đánh sâu vào các sân bay Đức, « vô cùng khôn ngoan, ít tốn kém và rất dũng cảm ».
« Mạng nhện » làm xoay chuyển hẳn tình thế
Ban đầu các drone FPV được bí mật chuyển sang Nga, đi vòng qua Belaïa từ Mông Cổ hoặc Kazakhstan. Những drone này có thể mang chất nổ, bay hơn 100 km/h. Những căn nhà gỗ tiền chế cũng được đưa sang bên kia biên giới. Trên Telegram có những hình ảnh mấy chục drone được xếp ngay ngắn trong sáu căn nhà cơ động, như những con dơi ngủ đông. Theo SBU, các nhà gỗ này được xe tải đưa sang gần các căn cứ không quân. Nóc nhà mở bằng cơ chế điều khiển từ xa, để thả các drone bay đến mục tiêu.
Một phi công tiêm kích Pháp cho Libération biết, điều nghịch lý là các oanh tạc cơ quý giá của Nga lại là mục tiêu dễ tấn công. Cồng kềnh và bất động, chúng không được bọc thép (vì làm nặng thêm) và bình xăng luôn đầy (để tránh đông đặc), chỉ cần drone nhỏ đánh vào đây là phát nổ. Chiến dịch này cần có thông tin vệ tinh liên tục, tức có sự trợ giúp của phương Tây, để nhận diện các phi trường có oanh tạc cơ trên đất Nga mênh mông. Và phải quan sát trong suốt nhiều tháng thói quen của các đơn vị - ngỡ rằng ngoài tầm tấn công của Ukraina.
Les Echos trong bài « Kiev tiến hành chiến dịch chưa từng thấy đánh vào Nga ở cách biên giới đến 4.000 kilomet » dẫn lời nhà nghiên cứu Ulrich Bounat của think tank Euro Créative nhận định, dù hôm nay hai bên vẫn tiến hành thương lượng, nhưng chỉ là « diễn » để không bị Donald Trump coi là cản trở đàm phán. Bên cạnh đó cũng theo Les Echos, hai thượng nghị sĩ Mỹ Richard Blumenthal của đảng Dân Chủ và Lindsey Graham, đảng Cộng Hòa đến Paris cuối tuần qua để gặp tổng thống Emmanuel Macron, với nhận định « Cần phải gia tăng cái giá của chiến tranh đối với Putin » bằng cách thẳng tay trừng phạt Matxcơva.
Cuộc phản công ngoạn mục này được tiến hành khi từ nhiều ngày qua quân Nga gia tăng không tập vào Ukraina, với kỷ lục 472 drone và 7 hỏa tiễn chỉ riêng trong đêm thứ Bảy rạng sáng Chủ nhật. Theo Ukraina, tất cả các nhân viên tình báo tham gia đều đã an toàn về nước. Chiến dịch « Mạng nhện » có thể xoay chuyển được tình thế, tạo ưu thế cho Kiev trên bàn thương lượng, và theo các nhà bình luận, chiến thắng này sẽ đi vào lịch sử.
Chiến thắng xứng đáng của PSG sau 14 năm
Trên lãnh vực thể thao, các báo đều dành rất nhiều bài viết xung quanh chiến thắng vẻ vang 5-0 của PSG trước đội Inter Milan. Le Figaro đăng ảnh các cầu thủ trên chiếc xe diễu hành ở đại lộ Champs-Élysées, chạy tít trang nhất « PSG vô địch châu Âu : Ca khúc khải hoàn, niềm hân hoan và bạo lực ». Trên trang nhất Libération là đám đông vui mừng với dòng tựa « Paris xứng đáng với niềm vui tập thể », trước chức vô địch được chờ đợi từ 14 năm qua.
Libération ghi nhận chiến thắng này có được vài tháng sau Thế vận hội Paris đã mang lại sức bật cho nước Pháp. Ba mươi hai năm sau Olympic Marseille, Paris Saint-Germain đã đưa một đội bóng Pháp vào bản đồ những câu lạc bộ bóng đá châu Âu tên tuổi, giành được chiếc cúp danh giá nhất. Cũng như Kylian Mbappé năm 2018, nay một cầu thủ trẻ mang tên Désiré đã lan tỏa đam mê trên cả nước.
Với những tên tuổi như Désiré Doué, Ousmane Dembelé hay Bradley Barcola đã thành công trong trò chơi tập thể, ê-kíp PSG đã được người hâm mộ không chỉ ở thủ đô nước Pháp yêu chuộng. Trong bài « Từ thất bại đến vinh quang, PSG viết nên huyền thoại », La Croix nói đến nỗ lực chiều sâu của huấn luyện viên Luis Enrique. Sự chọn lựa của ông tỏ ra đúng đắn, và Doué là điển hình cho một lớp trẻ vô tư lự được tin tưởng giao phó chiếc chìa khóa của cỗ xe.
Về phía ông chủ của Câu lạc bộ, Nasser Al Khelaifi, Libération cho rằng « Với chiến thắng này, Qatar đã đạt đến mục đích » kể từ khi mua lại PSG năm 2011 : chiến lược quyền lực mềm phục vụ cho việc « sportswashing », đánh bóng tên tuổi bằng thể thao. Bên cạnh đó, thương vụ này rất có lợi cho Qatar Sport Investments (QSI) : Theo tạp chí Forbes, giá trị của PSG từ 70 triệu euro năm 2011 nay đã lên đến 4,2 tỉ euro vào tháng 12/2024.
Paris « không còn là lễ hội »
Về mặt an ninh trật tự, xã luận của Le Figaro than thở « Paris không còn có thể là lễ hội », nhại theo tựa tác phẩm « Paris est une fête » (Paris là lễ hội) của nhà văn Ernest Hemingway. Các cầu thủ của Paris Saint-Germain chỉ mới ở giai đoạn đầu của chiến thắng ngoạn mục, thì bọn phá hoại và cướp bóc đã tràn vào thành phố. Trên sân bóng không khí thật tuyệt vời, trong các quán bar, công viên, các gia đình chuẩn bị ăn mừng ; nhưng tiếc thay từ ngoại vi, một số côn đồ đã tiến vào đại lộ Champs-Élysées, nơi các băng nhóm tấn công cảnh sát. Cho dù lực lượng an ninh huy động đông gấp ba, mọi việc vẫn như cũ.
Đã từ lâu, sau các trận thắng bóng đá là những vụ phá hoại vô tội vạ, bạo động, hô khẩu hiệu chống Nhà nước, chống cảnh sát, Israel cũng bị lôi vào ; thay vì những đêm vui tập thể. Thế nhưng đảng cực tả LFI lại đổ lỗi cho chính quyền, đứng về phía bọn lưu manh coi thủ đô nước Pháp là nơi tung hoành, cướp phá các cửa hàng, trêu ghẹo các cô gái, mười vây đánh một...Những người Pháp tử tế không còn có thể xuống đường mừng chiến thắng cùng nhau. Vào đêm mà đội tuyển PSG lập được kỳ tích, nay là moọc-chê, còi xe inh ỏi, cảnh sát bị tấn công và đã có những cái chết - nạn nhân của sự ngu ngốc, độc ác và tâm lý không bị trừng phạt.
Thụy My
3/6/2025
Nguồn: RFI Tiếng Việt
