Hết còn dè dặt : phương Tây muốn truy tố Putin (Thu Hằng - Reuters - Thùy Dương)

Tổng chưởng lý Ukraine, Andriy Kostin, giải thích : "Đó sẽ là một tín hiệu mạnh mẽ gửi đến giới tinh hoa Nga, để cho họ thấy họ sẽ bị trừng phạt. Không chỉ có các quân nhân mới có thể bị Tòa án Hình sự truy tố mà giới tinh hoa chính trị phạm tội ác xâm lược cũng sẽ bị truy tố".



Lần đầu tiên Mỹ cáo buộc Nga phạm ‘tội ác chống nhân loại’

Thu Hằng, RFI, 19/02/2023

Tại Hội nghị An ninh Munich ngày 18/02/2023, phó tổng thống Mỹ Kamala Harris lên án Nga phạm "các tội ác chống nhân loại". Từ đầu cuộc xâm lược Ukraine, đây là lần đầu tiên chính quyền Mỹ cáo buộc Nga phạm "các tội ác chống nhân loại".

kamala1

Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris phát biểu tại Hội nghị An ninh Munich, Đức, ngày 18/02/2023. © Reuters – Wolfgang Rattay

Phó tổng thống Mỹ khẳng định : "Chúng tôi đã nghiên cứu các bằng chứng, chúng tôi nắm rõ các tiêu chuẩn pháp lý và không có nghi ngờ gì nữa : Đó là những tội ác chống nhân loại". Phó tổng thống Kamala Harris nhấn mạnh : "tất cả những ai phạm các tội ác này, cấp trên của họ hay đồng lõa với họ đều phải trả giá".

Nhiều tội ác của Nga đã được phó tổng thống Kamala Harris, một cựu chưởng lý, liệt kê tại Hội nghị Munich, như chủ ý oanh kích thường dân và những công trình hạ tầng trọng yếu, tra tấn, hãm hiếp, đưa người Ukraine sang Nga, đặc biệt là tách vài nghìn trẻ em với gia đình. Theo bộ Ngoại Giao Mỹ, được AFP trích dẫn, Washington đã nghiên cứu hoặc hoặc lập danh sách hơn 30.600 trường hợp "tội ác chiến tranh" của quân đội Nga kể từ đầu cuộc xâm lược Ukraine.

Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba, được mời dự hội nghị, đã hoan nghênh lập trường của Mỹ, đồng thời một lần nữa cáo buộc chính quyền Matxcơva gây "chiến tranh diệt chủng" ở Ukraine. Ông tỏ ra lo ngại không thể tập hợp đủ bằng chứng để truy tố "những cá nhân đặc biệt" đã phạm "tội ác tàn bạo". Trước đó, chính quyền Kiev kêu gọi thành lập một tòa án đặc biệt để xét xử các quan chức cấp cao Nga, nhưng thể thức cụ thể của tòa án lại làm dấy lên nhiều vấn đề pháp lý phức tạp.

Bên lề Hội nghị An ninh Munich, các nhà lãnh đạo ngoại giao của G7 - nhóm 7 nền kinh tế lớn nhất thế giới - đã ra thông cáo chung tái khẳng định sự hỗ trợ "bền vững và lâu dài chừng nào còn cần thiết với Ukraine". 

Thu Hằng

***********************

M tuyên b Nga phm 'ti ác chng nhân loi'  Ukraine

Reuters, VOA, 18/02/2023

Chính quyn Biden chính thc kết lun rng Nga đã ph"tác chng nhân loi" trong cuc xâm lược Ukraine kéo dài gn mt năm, Phó Tng thng M Kamala Harris cho biết vào ngày th By.

putin1

Phó Tng thng M Kamala Harris phát biu ti Hi ngh An ninh Munich  Munich, Đc, ngày 18/2/2023.

"Trong trường hp các hành đng ca Nga  Ukraine, chúng tôđã xem xét bng chng, chúng tôi biết các tiêu chun pháp lý và không còn nghi ng gì na : đây là nhng tác chng nhân loi", bà Harris, người trướđây tng là công t viên, phát biu ti Hi ngh An ninh Munich.

"Và tôi nói vi tt c nhng k đã gây ra nhng tác này, và vi cp trên ca h đng lõa vi nhng tác này, các người s phi chu trách nhim".

S xáđnh chính thc, đượđưa ra sau khi kết thúc phân tích pháp lý do B Ngoi giao M dđu, không đưa ti hu qu tc thi nào cho cuc chiếđang din ra.

Nhưng Washington hi vng rng nó có th giúp cô lp Tng thng Nga Vladimir Putin hơn na và thúđy các n lc pháp lý buc các thành viên trong chính ph công phi chu trách nhim thông qua các tòán quc tế và chế tài.

Bà Harris phát biu trong bi cnh các nhà lãnh đo cao cp ca phương Tâđang hi h Munich đ đánh giá cuc xung đt trm trng nh Châu Âu k t Thế chiến th hai.

Bà nói Nga gi đã là mt nước "suy yếu" sau khi ông Biden lãnh đo mt liên minh trng phông Putin v cuc xâm lược, nhưng Nga li càng tăng cường tn công  miđông Ukraine hơn na. Trong khi đó, Ukraine đang hoch đnh mt cuc phn công vào mùa xuân, và h đang tìm kiếm thêm vũ khí hng nng hơn và tm xa hơn t cáđng minh phương Tây.

Cuc chiến kéo dài gn mt năđã giết chết hàng chc ngàn người, khiến hàng triu người phi ri b nhà ca, làm suy yếu nn kinh tế toàn cu và khiếông Putin tr thành tđ  phương Tây.

Washington trướđó đã kết lun rng các lc lượng Nga phm tác chiến tranh, ging như kết lun ca mt cuđiu tra do Liên Hp Quy quyn. Nhưng kết lun ca chính quyn Biden rng hành đng ca Nga là "tác chng nhân loi" ng ý phân tích v mt pháp lý cho thy rng các hành vi t giết ngườđến hãm hiếp là rng khp, có h thng và có ch ý nhm vào thường dân. Trong lut pháp quc tế, nó được coi là mt hành vi phm ti nghiêm trng hơn.

y ban Điu tra v Ukraine do Liên Hp Quc hu thun vn chưa kết lun các tác chiến tranh mà h nói h đã xáđnh là tác chng nhân loi.

Theo chính ph M, các t chđược Cơ quan Phát trin Quc tế Hoa K (USAID) h tr đã ghi nhn hơn 30.000 v phm tác chiến tranh k t cuc xâm lược. Các quan chc Ukraine cho biết h đang điu tra v pháo kích vào thành ph Bakhmut ch trong tun này như là tác chiến tranh.

Nga nói h đang tiến hành mt "chiến dch quân s đc bit"  Ukraine đ loi b các mđe dđi vi an ninh đi vi mình và bo v nhng người nói tiếng Nga. Nga ph nhn c ý nhm mc tiêu vào thường dân hoc phm tác chiến tranh.

(Reuters)

Nguồn : VOA, 18/02/2023

************************

Châu Âu bắt đầu tiến trình từng bước để có thể xét xử Nga về tội ác xâm lược Ukraine

Thùy Dương, RFI, 18/02/2023

Ngày 17/02/2023, tổng chưởng lý Ukraine, Andriy Kostin, có chuyến công du Bruxelles. Tổng chưởng lý Ukraine và ủy viên tư pháp Châu Âu, Didier Reynders, đã có buổi họp báo chung. Câu hỏi làm thế nào để xét xử các nhà lãnh đạo Nga đã gây ra cuộc chiến Ukraine lại dấy lên trở lại. Do Tòa Hình sự Quốc tế không có thẩm quyền trong vụ xử này, Kiev đề nghị mở một tòa án đặc biệt, nhưng một cơ chế để xét xử vụ Nga xâm lược Ukraine đặt ra những câu hỏi pháp lý phức tạp.

putin02

Tổng chưởng lý Ukraine, Andriy Kostin (trái) và ủy viên tư pháp Châu Âu, Didier Reynders, trong buổi họp báo tại Bruxelles, ngày 17/02/2023. AFP – Kenzo Tribouillard

Từ Bruxelles, thông tín viên Laure Broulard giải thích :

Tòa Hình sự Quốc tế CPI có thẩm quyền đối với các tội phạm chiến tranh và tội ác chống nhân loại xảy ra ở Ukraine, nhưng không có thẩm quyền xử lý các tội tấn công xâm lược, bởi vì cả Moskva và Kiev đều chưa phê chuẩn Hiệp ước Roma sửa đổi về những định nghĩa và quy định liên quan đến tội xâm lược. Tuy nhiên, chính quyền Ukraine muốn các nhà lãnh đạo chính trị của Nga bị xét xử về tội xâm lược lãnh thổ Ukraine, nên đã kêu gọi thành lập một tòa án đặc biệt về tội ác xâm lược.

Tổng chưởng lý Ukraine, Andriy Kostin, giải thích : "Đó sẽ là một tín hiệu mạnh mẽ gửi đến giới tinh hoa Nga, để cho họ thấy họ sẽ bị trừng phạt. Không chỉ có các quân nhân mới có thể bị Tòa án Hình sự truy tố mà giới tinh hoa chính trị phạm tội ác xâm lược cũng sẽ bị truy tố".

Thế nhưng, việc lập một cơ chế như vậy đặt ra những câu hỏi pháp lý rất phức tạp. Vì thế, Liên Hiệp Châu Âu ưu tiên tiến trình tiến hành từng bước một, và ở chặng đầu thì ủng hộ việc triển khai một kiểu văn phòng công tố đặc trách, được đặt tại La Haye, Hà Lan, và sẽ đi vào hoạt động ngay từ tháng 07/2023, theo ủy viên tư pháp Châu Âu Didier Reynders.

Ông Didier Reynders nói : "Chúng tôi đang bắt đầu tiến trình. Lập ra một tòa án có thể sẽ là chặng hai. Chặng đầu là có khả năng thu thập các dữ liệu về tội ác xâm lược và tổ chức các cuộc thảo luận giữa các chưởng lý. Và chính để phục vụ việc này mà chúng tôi đã đề xuất lập một trung tâm quốc tế khởi kiện Nga xâm lược Ukraine. Rồi sau đó, chúng tôi sẽ có thể xem đâu là các phương tiện tốt nhất để tổ chức chặng thứ hai, tức là tìm ra cơ chế sẽ có khả năng tổ chức phiên tòa".

Giờ đây còn phải chờ xem liệu một tòa án như vậy có thể được thành lập hay không, khi nào, và theo thể thức nào. Trong khi chờ đợi, các nhà điều tra Ukraine đang tiếp tục công việc. Theo tổng chưởng lý Ukraine, họ đã xác định được tới 67.000 tội ác chiến tranh của Nga và tư pháp đã ra 25 bản án.

Thùy Dương

Nguồn : RFI, 18/02/2023