Lực lượng chính trị nào sẽ dân chủ hóa Việt Nam ? (Việt Hoàng)
Theo chúng tôi thì chỉ có một liên minh dân chủ
mới có thể dân chủ hóa được đất nước theo kịch bản hòa bình mà tác giả
đề nghị. Phe cấp tiến trong đảng và một tổ chức dân chủ đối lập đứng đắn
sẽ là nòng cốt cho liên minh đó. Quá trình này cần sự góp tay, góp sức
của mọi người dân. Công việc rất nhiều và ai phù hợp với công việc gì sẽ
làm công việc đó. Phải có sự đồng thuận của toàn dân hoặc đa số người
dân thì mọi sự thay đổi mới diễn ra một cách êm thắm và trật tự trong
hòa bình. (Việt Hoàng)
Sau khi website Thông Luận đăng bài “Bế tắc tư tưởng và đường lối trước đại hội 13” thì một độc giả gửi cho chúng tôi bài viết “Nguy cơ và giải pháp cứu nguy cho Đảng”
đăng trên Dân Làm Báo và Boxitvn.net (*) Nhận thấy tài liệu này rất thú
vị nhưng có vài điểm cần thảo luận để rộng đường dư luận.
Trước
hết đây không phải là một bài báo mà là một tập tài liệu vì rất dài (41
trang). Tác giả ẩn danh cho biết tài liệu này đang được lưu truyền
trong nội bộ Đảng cộng sản Việt Nam và được chia sẻ bởi một đảng viên về
hưu. Theo nhận định của chúng tôi thì tài liệu này không phải do một
người viết mà là của một nhóm người. Tài liệu được tổng hợp rất công phu
và đầy đủ, từ tình hình thế giới đến hiện tình Việt Nam, trong nội bộ
đảng cũng như ngoài xã hội.
Đất nước cần một lực lượng chính trị như thế nào?
Tài
liệu này có lẽ không dành cho các đảng viên cấp thấp mà phải từ trung,
cao cấp trở nên vì nội dung rất rộng lớn và bao trùm lên mọi lĩnh vực
nhất là về tư tưởng và đường lối của đảng cộng sản. Nhóm tác giả không
“rào trước đón sau”, không vuốt ve chính quyền mà đi thẳng vào vấn đề.
Tài liệu có hai phần, phần 1 là “nguy cơ và những vấn nạn nổi cộm” và phần 2 là “giải pháp cứu nguy”.
Trong
phần một, tài liệu đã tổng hợp các nguy cơ đến từ nội tại của đảng, sau
đó là của quốc tế và Trung Quốc. Về phần này thì chúng tôi hoàn toàn
đồng ý với các nhận định và phân tích của tác giả. Các nguồn trích dẫn
rất đầy đủ và khả tín mà ngay cả Hội đồng lý luận trung ương và Viện
nghiên cứu chiến lược của Bộ ngoại giao chưa chắc đã làm được.
Phần hai của tài liệu rất thú vị và cần thảo luận. Giải pháp đề nghị thay đổi Việt Nam theo các bước:
1. Hủy bỏ Hiến pháp hiện hành, giải tán Quốc hội, tách đảng cộng sản ra khỏi chính phủ.
2.
Thành lập chính phủ lâm thời trong 2 năm. Chính phủ lâm thời sẽ soạn
thảo Hiến pháp mới. Tổ chức trưng cầu dân ý về bản hiến pháp mới.
3.
Ký sắc lệnh về “Hòa hợp và Hòa giải dân tộc”, tôn trọng mọi hoạt động
của xã hội dân sự và các kết hợp tự do của người dân trên mọi lãnh vực.
4.
Ấn định ngày tổng tuyển cử tự do trên toàn quốc để người dân bầu ra các
đại biểu quốc hội và thủ tướng chính phủ theo Hiến pháp mới.
5. Chính phủ lâm thời bàn giao quyền lực cho chính quyền mới.
6. Đảng cộng sản Việt Nam sẽ hoạt động bình đẳng như các đảng phái khác.
Quá
trình dân chủ hóa đất nước theo kịch bản này là rất cần thiết và tốt
đẹp cho đất nước vì quyền lực được chuyển giao trong hòa bình và trật
tự, không có đổ vỡ, đập phá hay đổ máu. Đây cũng là lộ trình mong muốn
của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên trong Khai Sáng Kỷ Nguyên Thứ Hai.
Tuy nhiên, vì lý do gì đó, tác giả đã không đề cập đến vai trò của đối
lập dân chủ Việt Nam. Giải pháp đề nghị là “đảng tự dân chủ hóa một
mình”, đây là điều không khả thi. Nếu tự thay đổi được thì đảng cộng sản
đã thay đổi từ lâu chứ không chờ đến bây giờ. Đảng cộng sản Việt Nam
không thể tự dân chủ hóa một mình.
Vì sao cần Hòa giải dân tộc trước khi Hòa hợp?
Nếu
đảng cộng sản chỉ muốn thay “bình mới” nhưng “rượi cũ” hay chuyển hóa
về chế độ dân chủ giả hiệu kiểu như nước Nga của Putin thì sẽ không giải
quyết được vấn đề gì và đây có lẽ không phải là mong muốn của tác giả.
Việc đặt hy vọng vào ông Nguyễn Phú Trọng và Nguyễn Xuân Phúc cũng rất
khiên cưỡng. Những người đó không có khả năng để làm những việc như tác
giả đề nghị. Cụm từ “Hòa hợp và Hòa giải Dân tộc” cũng sai và không có ý
nghĩa. Chính xác phải là “Hòa giải và Hòa hợp Dân tộc”. Phải “Hòa giải”
trước sau đó mới có thể “hợp tác với nhau” (Hòa hợp).
Không
rõ tài liệu này lưu truyền trong nội bộ cho những ai nhưng khả năng cao
là nhắm vào thành phần cấp tiến và dân chủ trong đảng. Tài liệu này cho
thấy trong nội bộ đảng có những thành phần đảng viên cao cấp hiểu và
nhận thức được rất rõ tình hình, thực tại thế giới và Việt Nam. Họ đang
muốn thay đổi. Tài liệu này có thể nhằm mục đích thăm dò và đề nghị một
giải pháp mới, khác với những thay đổi vụn vặt đã thất bại trong thời
gian qua của đảng cộng sản. Sự thật đúng là chỉ có thành phần tiến bộ
trong đảng, là những người có tinh thần dân chủ, có trách nhiệm với bản
thân và đất nước mới có ý muốn thay đổi chứ đa phần là “ngậm miệng ăn
tiền”, “mũ ni che tai”. Thành phần cấp tiến trong đảng này phải kết hợp
lại với nhau thành một lực lượng hùng mạnh để không bị phe bảo thủ trong
đảng tiêu diệt và trấn áp.
Tương
quan lực lượng là rất quan trọng, phe bảo thủ rất yếu chứ không mạnh,
chỉ cần phe cấp tiến có bản lĩnh và quyết tâm là có thể tạo được lực
lượng và áp đặt sự thay đổi. Khi lực lượng cấp tiến trong đảng chiếm
được ưu thế thì việc tiếp theo là phải “đối thoại” với các tổ chức đối
lập dân chủ Việt Nam để hình thành một liên minh dân chủ. Việc
dựng các nhân sĩ làm đối lập dân chủ cuội sẽ nhanh chóng bế tắc và gây
ra hỗn loạn vì các nhân sĩ không có tư tưởng chính trị và kiến thức
chính trị. Họ không biết phải làm gì. Phe cấp tiến chỉ có thể thành công
nếu thực lòng dân chủ hóa đất nước và trên tinh thần đó họ biết phải
đối thoại với tổ chức dân chủ đối lập nào.
Hiến pháp mới cho Việt Nam cần dựa trên những tiêu chí nào?
Vì
sao chúng tôi khẳng định là Đảng cộng sản Việt Nam không thể dân chủ
hóa một mình? Lý do giản dị là họ đã không còn bất cứ đồng thuận hay lý
tưởng chung nào cả. Sợi dây liên kết giữa họ chỉ còn lại mỗi đồng tiền
mà đồng tiền thì luôn luôn gây chia rẽ thay vì đoàn kết. Phe cấp tiến
trong đảng cũng không thể tự mình dân chủ hóa đất nước mà không kết hợp
với một tổ chức dân chủ đối lập đứng đắn vì di sản của Đảng cộng sản
Việt Nam để lại vô cùng kinh khủng. Không có bất cứ đảng viên nào có đủ
uy tín để làm điều đó. Các đảng viên cao cấp ít nhiều đều bị quần chúng
nhìn nhận như là thủ phạm hoặc đồng lõa tiếp tay cho đảng cộng sản. Sự
thù ghét và căm phẫn chế độ cộng sản của người dân, nhất là dân oan thế
nào thì chắc các đảng viên cộng sản đều biết. Hơn nữa một chính phủ mới
(hoặc chính phủ lâm thời) chỉ do phe cấp tiến trong đảng lãnh đạo sẽ tạo
ra một tình trạng nguy hiểm cho chính các đảng viên cộng sản. Chính phủ
đó phải dân túy, và cách mị dân dễ nhất, được lòng dân nhất là trừng
phạt càng nặng, càng nhiều các cựu đảng viên cộng sản càng tốt.
Theo chúng tôi thì chỉ có một liên minh dân chủ
mới có thể dân chủ hóa được đất nước theo kịch bản hòa bình mà tác giả
đề nghị. Phe cấp tiến trong đảng và một tổ chức dân chủ đối lập đứng đắn
sẽ là nòng cốt cho liên minh đó. Quá trình này cần sự góp tay, góp sức
của mọi người dân. Công việc rất nhiều và ai phù hợp với công việc gì sẽ
làm công việc đó. Phải có sự đồng thuận của toàn dân hoặc đa số người
dân thì mọi sự thay đổi mới diễn ra một cách êm thắm và trật tự trong
hòa bình.
Như Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên nhận định, một “trật tự dân chủ mới”
đang hình thành trên thế giới sau khi hai cường quốc là Mỹ và Trung
Quốc rút lui và co cụm lại. Một liên minh dân chủ sẽ hình thành và làn
sóng dân chủ lần thứ Tư sẽ tràn tới và quét đi các chế độ độc tài còn
sót lại trên thế giới. Nếu các lực lượng dân chủ Việt Nam, trong cũng
như ngoài đảng không nỗ lực, quyết tâm và kết hợp lại với nhau để đánh
bại thành phần thủ cựu trong đảng nhằm dân chủ hóa đất nước thì Việt Nam
sẽ rơi vào tình trạng hỗn loạn và vô chính phủ. Xem cách làm ăn của Tập
đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thời gian qua là có thể nhận diện được mối
nguy nhãn tiền đó.
Lộ
trình dân chủ Việt Nam của nhóm tác giả trên là hoàn toàn hợp lý tuy
nhiên không thể thiếu được vai trò của đối lập dân chủ Việt Nam. Việc
hình thành một lực lượng dân chủ trong đảng là cần thiết và lực lượng đó
phải đủ mạnh để không bị trấn áp. Mọi yếu tố khách quan lẫn chủ quan
đều đứng về phía những người dân chủ Việt Nam. Chúng ta chỉ còn thiếu
quyết tâm và một kết hợp cần có.
Tập Hợp sẵn sàng hợp tác với các lực lượng cấp tiến trong đảng để cùng hình thành một liên minh dân chủ vì Tập Hợp
là một lực lượng dân chủ, mục tiêu cuối cùng của chúng tôi là dân chủ
hóa đất nước. Mọi tổ chức hay lực lượng dân chủ đều là đồng minh của
chúng tôi. Chúng tôi cũng không có ý định “dân chủ hóa đất nước một
mình”. Chúng tôi cần sự chung tay góp sức của tất cả mọi người Việt Nam.
Với chúng tôi “chính trị là việc chung”, là “những cố gắng chung để có thành công chung”.
Dù
tác giả tập tài liệu trên vẫn chưa đề cập đến vai trò không thể thiếu
của đối lập dân chủ Việt Nam nhưng chúng tôi ghi nhận nỗ lực và sự dũng
cảm của họ trong việc tìm kiếm một lối thoát cho dân tộc và cho chính
họ. Đảng cộng sản không thể có tương lai nhưng những người cộng sản thì
hoàn toàn có tương lai trong một thể chế dân chủ hậu cộng sản. Nếu Tập Hợp
có mặt trong liên minh dân chủ sắp tới thì chúng tôi sẽ cố gắng và nỗ
lực tối đa để không một giọt máu nào, của bất cứ một người Việt Nam nào,
phải đổ xuống.
Việt Hoàng
(30/06/2020)