Syria: Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải thương lượng với Nga (RFI Tiếng Việt)

tháng 3 03, 2020
Khi quyết định can thiệp quân sự vào Syria, Erdogan gạt NATO sang một bên, không thèm tham vấn đồng minh. Giờ bị quân Nga đánh cho tơi tả, Erdogan không dám tố cáo đích danh Nga, lại còn cầu cứu NATO.

Giờ thì không còn cách nào khác, Erdogan phải tìm Putin để mặc cả thôi.


29/02/2020 - 12:19
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. Ảnh chụp 17/12/2019, tại trụ sở Liên Hiệp Quốc ở Geneva.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. Ảnh chụp 17/12/2019, tại trụ sở Liên Hiệp Quốc ở Geneva. REUTERS/Denis Balibouse/File Photo

Hôm qua, 28/02/2020, lại có thêm một người lính Thổ Nhĩ Kỳ bị thiệt mạng do pháo kích của quân đội Syria tại Idleb, sau cái chết của 33 đồng đội vào ngày hôm trước. Trả đũa vụ thiệt hại, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tấn công vào lực lượng Damas trong lúc mà tổng thống Erdogan ra sức vận động các đồng minh phương Tây và NATO trợ giúp trong cuộc đọ sức với Nga tại Syria. Nhưng trong cục diện hiện nay thì tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ có lẽ sẽ phải thương lượng với đồng nhiệm Putin, người đỡ đầu cho chế độ Damas. Hai người sẽ gặp nhau vào tuần tới đây

Thông tín viên RFI tại Istanbul, Anne Andlauer giải thích:

Từ khi diễn ra cuộc tấn công ở Idleb, lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ chỉ nêu tên một thủ phạm và chỉ đánh vào một mục tiêu duy nhất: Lực lượng của chế độ Bachar al-Assad. Nhưng trên các mạng xã hội và báo chí đối lập, giới chuyên gia quân sự và các nhà cựu ngoại giao đã đưa ra một nhận định khác, đó là chính máy bay Nga đã giết hại lính Thổ Nhĩ Kỳ và Ankara đã im tiếng để không đụng chạm Matxcơva.

Một điều chắc chắn là tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã đánh giá thấp hỗ trợ mà tổng thống Nga sẵn sàng dành cho chế độ Damas và cũng không muốn tìm cách giảm leo thang ở Idleb. Thế nhưng người đầu tiên mà ông đã có cuộc nói chuyện sau vụ tấn công lại chính là tổng thống Nga. Hai người đã đồng ý gặp nhau trong những ngày sắp tới đây.

Điện Kremlin, cách đây vài ngày còn tỏ ý không hứng thú trước việc tổ chức cuộc gặp gỡ giữa hai người, nêu ra lý do lịch làm việc dầy đặc của ông Putin, giờ đây đã đưa ra thời điểm gặp gỡ vào ngày mùng 5 hoặc mùng 6 tháng Ba.
Sự hiện diện của quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tại Syria chắc chắn là sẽ được đặt ra. Đối với Thổ Nhĩ Kỳ vấn đề then chốt vượt xa hơn Idleb: Việc rút quân vô điều kiện ra khỏi tỉnh này có thể nhanh chóng dẫn đến việc triệt thoái khỏi các vùng lãnh thổ phía bắc Syria mà Thổ Nhĩ Kỳ đã kiểm soát từ năm 2016.

Do vậy Ankara không thể nhượng bộ và lùi bước trước các cuộc tấn công cho dù đã có hơn 50 lính Thổ Nhĩ Kỳ thiệt mạng ở Idleb từ ngày 03/02.

Thổ Nhĩ Kỳ đòi NATO áp đặt vùng cấm bay để chận đường Nga

Vào hôm qua 28/02, tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã trao đổi với tổng thống Mỹ Donald Trump, thủ tướng Đức Angela Merkel và đòi được NATO giúp đỡ.

Thổ Nhĩ Kỳ muốn NATO áp đặt một vùng cấm bay ở vùng tây bắc Syria, hầu ngăn chặn các cuộc oanh kích của quân đội Syria và máy bay Nga, bảo vệ 3 triệu thường dân Idleb. Vấn đề là vùng cấm bay này đã được thiết lập, nhưng dưới quyền kiểm soát của Nga.

Do đó, chiến đấu cơ và trực thăng Thổ Nhĩ Kỳ đã không vào được không phận Idleb để yểm trợ cho quân lính Thổ, như vào ngày thứ Năm, 27/02 vừa qua. Nga cũng đã không cho phép trực thăng bay vào để sơ tán người bị thương.

Thổ Nhĩ Kỳ đang yêu cầu Hoa Kỳ hoặc Châu Âu “cho mượn” hệ thóng phòng không, và muốn máy bay của NATO được triển khai ở khu vực, tức là có thể chạm trán với máy bay Nga hay chịu hỏa tiễn của Nga và Syria.

Theo giới quan sát, yêu cầu hỗ trợ quân sự này khó có thể được đáp ứng.