Tòa án Đài Loan bác bỏ vụ kiện của gần 10 ngàn nạn nhân Formosa ở Việt Nam (RFA Tiếng Việt)

Một phán quyết thiên vị. Có thể có bạn cho rằng tòa án Đài Loan thì thiên vị công ty Đài Loan là đúng, nhưng bổn phận của các thẩm phán là phán xét theo lẽ phải, tuyệt đối không được thiên vị. Ở đây chúng ta cũng thấy sự vô trách nhiệm của chính quyền Việt Nam. Đáng lẽ trong tình huống này, chính quyền phải hỗ trợ người dân khởi kiện và thậm chí ra mặt tranh luận, làm áp lực với phía Đài Loan để bên tòa án của họ tiếp nhận vụ kiện. Dĩ nhiên, một chính quyền phân hóa đang khủng hoảng không có thời giờ nghĩ tới những việc như vậy, chưa kể rất có thể đã có những ký kết dại dột với công ty Formosa nên chính quyền không biết lấy tư cách gì chất vấn họ. Chúng ta cần một chính quyền mới, hoàn toàn mới.

Hình minh họa. Biểu tình phản đối Formosa ở Đài Loan
Hình minh họa. Biểu tình phản đối Formosa ở Đài Loan. Photo: RFA
.
Phiên tòa sơ thẩm của tòa án Đài Bắc hôm 14 tháng 10 năm 2019 đã tuyên bác bỏ đơn kiện của gần 10 ngàn công dân Việt Nam kiện Công ty thép Hưng Nghiệp Formosa - Hà Tĩnh, một công ty con của Tập đoàn Formosa Plastic Group của Đài Loan.

Hội Công lý cho nạn nhân Formosa hồi tháng 6 năm nay đã cùng với năm công ty luật quốc tế lần đầu tiên kiện Formosa tại Đài Loan để yêu cầu bồi thường cho các nạn nhân vì là thủ phạm gây ra thảm họa môi trường biển 4 tỉnh miền trung Việt Nam hồi năm 2016.

Bà Nancy Bùi, Phó Chủ tịch của Hội Công lý cho Nạn nhân Formosa nói với phóng viên RFA hôm 21 tháng 10 như sau:

“Ngày 11 tháng 6 thì Hội Công lý cho nạn nhân Formosa cùng với 2 tổ hợp luật sư tại Đài Loan đại diện cho 7875 nạn nhân của thảm họa Formosa đã nộp đơn khiếu kiện tại tòa án quận của Đài Bắc, Đài Loan.

Sau hơn 4 tháng cứu xét thì ngày 14/10 vừa qua thì bên văn phòng luật sư được tòa gọi lên và đưa ra cái phán quyết là họ không có quyền thụ án cái vụ án này, với lý do là họ không có thẩm quyền. Tuy nhiên trong bản án này cũng khuyên là những nguyên đơn Việt Nam này nên về Việt Nam để kiện,” bà Nancy Bùi nói qua điện thoại.

Bà Nancy Bùi cho biết thêm, hai tổ hợp luật sư đại diện cho các nạn nhân tại Đài Loan gồm Environmental Jurists Association (EJA) và Environmental Rights Foundation (ERF) đang chuẩn bị nộp đơn kháng án của các nạn nhân vào ngày 24 tháng 10 năm 2019 sắp tới tại tòa Thượng thẩm tòa Đài Loan và đang kêu gọi ký tên để ủng hộ việc kháng cáo này trên trang mạng change.org.

Hội Công lý cho nạn nhân Formosa ra thông cáo trên trang web vào hôm 21 tháng 10 cho rằng bản án của tòa hôm 14 tháng 10 là một phán quyết không công bằng và thiếu nhân đạo vì “24 bị cáo đều là người Đài Loan hoặc công ty của họ có trụ sở tại Đài Loan. Ngoài ra, tất cả những quyết định quan trọng về vấn đề kỹ thuật, kế hoạch kinh doanh, vốn đầu tư, và các Tổng giám đốc đều ở Đài Loan.”

Tổ chức được thành lập với mục tiêu Yểm trợ cho công cuộc tìm công lý cho nạn nhân của thảm họa môi trường do công ty Formosa gây nên cũng đánh giá rằng, “khi tòa đẩy vụ án trở về Việt Nam khác nào đẩy các nạn nhân vào chỗ chết khi mà trước đây họ đã tìm đủ mọi cách để khiếu kiện và kháng án tại tòa án Việt Nam; đơn của họ đã bị trả về, họ còn bị đánh đập đến thương tích. Hơn 20 người đã bị bắt và đang bị ngồi tù với những bản án nặng nề lên tới 20 năm. Hàng trăm người khác vẫn còn đang trên đường trốn chạy.”