Venezuela: Đụng độ nổ ra khi Maduro chặn viện trợ, hai người chết (BBC)

Sự lì lợm và u mê của các nhà độc tài sẽ đóng lại cánh cửa tương lai của chính họ. Việc ngăn cản hàng viện trợ nhân đạo của Maduro là một sai lầm nghiêm trọng và sai lầm nối tiếp sai lầm khi Maduro ra lệnh cho binh lính nổ súng vào người dân. Những hành động điên rồ này sẽ như là những cái đinh đóng vào nắp quan tài của Maduro. Lãnh tụ đối lập dân chủ Venezuela cần nhanh chóng kêu gọi hòa giải và đối thoại với tướng lĩnh quân đội đang nắm binh quyền để tránh đổ máu cho người dân nếu không tương lai của Venezuela sẽ vô cùng nguy hiểm...  

Các cuộc đụng độ chết người đã nổ ra ở thị trấn biên giới Venezuela hôm 23/2, khi Tổng thống Nicolás Maduro chặn viện trợ nhân đạo từ Colombia và Brazil.

Binh lính bắn hơi cay và đạn cao su vào những người biểu tình định tiếp nhận và vận chuyển hàng viện trợ.

Một số người cũng bị bắn bởi đạn thật, các nhóm nhân quyền cho hay. Ít nhất hai người đã thiệt mạng.

Phe đối lập muốn hàng viện trợ được chuyển đến tay những người dân bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng kinh tế, nhưng ông Maduro lại coi đó là mối đe dọa an ninh.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo lên án các cuộc tấn công nhắm vào thường dân mà ông quy trách nhiệm cho "những tên côn đồ của Maduro".

"Chúng tôi gửi lời chia buồn sâu sắc nhất đến gia đình của những người thiệt mạng vì hành động tội ác này. Chúng tôi yêu cầu thực thi công lý cho họ,", ông Pompeo viết trên Twitter.

Ông Pompeo cũng mô tả hành vi đốt hàng viện trợ là "bệnh hoạn".

Những chiếc xe tải chất đầy thực phẩm và thuốc men của Hoa Kỳ nhằm giúp người dân Venezuela đã phải quay về kho ở Colombia sau khi những người ủng hộ phe đối lập không thể vượt qua hàng rào của quân đội trung thành với ông Maduro.

Các nhân chứng cho biết những người đàn ông đeo mặt nạ và mặc đồ dân sự bắn đạn cao su vào người biểu tình.

Giận dữ vì chính phủ Colombia ủng hộ lãnh đạo phe đối lập Juan Guaido, ông Maduro tuyên bố cắt đứt quan hệ ngoại giao với Bogota và buộc nhân viên sứ quán Colombia phải rời khỏi Venezuela trong 24 giờ.

Trước đó, ba thành viên lực lượng vệ binh quốc gia Venezuela đã bỏ vị trí, chạy sang Colombia trong lúc căng thẳng vì hàng viện trợ ở biên giới.

Giới chức di trú Colombia nói ba lính này đầu hàng hôm thứ Bảy. 

Lãnh đạo đối lập Venezuela Juan Guaidó muốn đưa hàng viện trợ từ Colombia vào Venezuela bất chấp phản đối của tổng thống Venezuela Nicolas Maduro.

Chính phủ Venezuela ra lệnh đóng cửa biên giới với Colombia, sau khi đã đóng cửa tuyến đường từ Brazil.

Nhưng cư dân ở Urena bỏ qua lệnh chính phủ, và bắt đầu gỡ bỏ rào chắn. 

Căng thẳng đang gia tăng liên tiếp về việc cung cấp viện trợ nhân đạo. Hai người đã bị lực lượng an ninh Venezuela giết chết hôm thứ Bảy gần biên giới với Brazil.

Tình trạng bạo lực đã bị Nhà Trắng lên án, trong đó nhắc lại trong một tuyên bố rằng "thế giới đang dõi theo [Venezuela]".

Ông Guaidó, lãnh đạo Quốc hội do phe đối lập thống trị, tuyên bố mình là nhà lãnh đạo lâm thời của đất nước vào tháng trước.

Kể từ đó, ông đã giành được sự ủng hộ của hàng chục quốc gia, bao gồm cả Hoa Kỳ.

Ông cho rằng sự cai trị của Tổng thống đương nghiệm Nicolas Maduro là bất hợp pháp về mặt hiến pháp vì cuộc bầu cử lại vào năm 2018 có nghi vấn sai phạm, và tuyên bố sẽ giám sát các cuộc bầu cử mới.

Điều gì đã xảy ra vào thứ Sáu?

Hàng trăm tấn viện trợ nhân đạo đã trở thành điểm tranh chấp gay gắt giữa hai nhà lãnh đạo Venezuela, ông Guaidó và ông Maduro. 

Ông Maduro cho đến nay đã từ chối cho phép các kho hàng dự trữ, bao gồm cả thực phẩm và thuốc men, được chuyển đến Venezuela.

Ông Guaidó, người kêu gọi các kho hàng viện trợ này đã tuyên bố rằng hàng trăm ngàn tình nguyện viên sẽ giúp mang vào thứ Bảy.

Vào thứ Sáu, các buổi hòa nhạc của hai bên đã được tổ chức chỉ cách nhau 300m ở hai bên biên giới Venezuela-Colombia.

Ông Guaidó bất ngờ xuất hiện tại Venezuela Aid Live ở Cucuta, do doanh nhân người Anh Richard Branson tổ chức vào thứ Sáu.

Ông được chào đón ở đó bởi các tổng thống của Colombia, Chile và Paraguay - ba trong số các quốc gia đã công nhận nhà lập pháp 35 tuổi này là tổng thống lâm thời Venezuela.

Ông nói rằng ông đã qua được biên giới Colombia hôm thứ Sáu với sự giúp đỡ của các lực lượng vũ trang Venezuela. 

Tuyên bố này rất có ý nghĩa vì Tổng thống Nicolás Maduro vẫn giữ được quyền lực phần lớn nhờ vào sự hỗ trợ quân đội.

Vài giờ sau khi xuất hiện, thông báo về việc đóng cửa các cây cầu ở bang Tachira đã được đưa ra.

Một thông báo tương tự đã được đưa ra vào thứ Năm về việc đóng cửa biên giới với Brazil - nơi một kho hàng viện trợ khác đang được đem tới.

Các cuộc đụng độ bạo lực đã nổ ra ở khu vực đó vào sáng thứ Sáu sau khi một cộng đồng dân tộc bản địa được biết đã đối đầu với quân đội Venezuela tại ngôi làng phía nam Kumarakapay.

Các nhân chứng nói rằng quân đội đã nổ súng vào những người ngăn chặn các phương tiện quân sự đi qua. Các nhà vận động nhân quyền cho biết các binh sĩ đã bắn chết hai người và làm bị thương 15 người khác.

Người phát ngôn của Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, ông Antonio Guterres, cho biết ông đã có cuộc gặp với Ngoại trưởng Venezuela, ông Jorge Arreaza hôm thứ Sáu tại New York, trong đó ông kêu gọi các nhà chức trách kiềm chế sử dụng vũ lực gây chết người chống lại người biểu tình.

Tại sao việc cung cấp viện trợ gây tranh cãi?

Điều kiện kinh tế đã xấu đi nhanh chóng kể từ khi Tổng thống Maduro lên nắm quyền vào năm 2013.

Liên Hợp Quốc cho biết khoảng ba triệu người đã rời khỏi đất nước trong vài năm qua. Siêu lạm phát đã khiến chi phí thiết yếu tăng vọt, khiến nhiều người không thể mua được những thứ cơ bản như thực phẩm và thuốc men.

Tổng thống Maduro phủ nhận có bất kỳ cuộc khủng hoảng nào và đã quảng cáo cho các kế hoạch viện trợ một chương trình do Mỹ dàn dựng.

Những người biểu diễn tại buổi hòa nhạc của ông Maduro vào thứ Sáu đã biểu diễn trước một phông nền với dòng chưa #TrumpHandsoffVenezuela (Trump buông tay khỏi Venezuela), hãng tin AFP đưa tin.

Những ngày phía trước 'bất định'

Phân tích của Katy Watson, phóng viên BBC News Nam Mỹ

Đây là ngày mà phe đối lập của Venezuela đã chờ đợi. Cái ngày mà sẽ thử thách lòng trung thành của các lực lượng vũ trang đối với Nicolas Maduro và xác định tương lai của ông ta.

Những chiếc xe tải chở đầy viện trợ dự kiến ​​sẽ khởi hành từ Colombia và Brazil và cố gắng vượt qua biên giới. Một tàu chở hàng viện trợ cũng đang đi từ Puerto Rico.

Trên khắp Venezuela, người dân sẽ tập trung tại doanh trại quân đội để nhờ các binh sĩ giúp đỡ trong nỗ lực viện trợ.

Cho đến tận bây giờ, các sĩ quan cao cấp vẫn trung thành với ông Maduro - nhưng với áp lực dồn lên họ để giúp đỡ người dân Venezuela, họ sẽ lắng nghe nhà lãnh đạo của họ hay đổi phe, ủng hộ Juan Guaidó và mở cửa biên giới? 

Những ngày tiếp theo là những ngày vô cùng bất định.