Macron gửi Trump "chủ nghĩa dân tộc là sự phản bội lại lòng yêu nước" (Mai V Phạm)

Sáng 11/11/2018, phát biểu tại lễ tưởng niệm 100 năm kết thúc thế chiến thứ I tại thủ đô Paris – Pháp, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã phát biểu trước sự tham gia đông đảo của nhiều lãnh đạo quốc gia dân chủ: “Lòng yêu nước đối lập hoàn toàn với chủ nghĩa dân tộc. Chủ nghĩa dân tộc là sự phản bội lại lòng yêu nước. Bằng cách theo đuổi lợi ích riêng của mình trước tiên, không quan tâm đến người khác, chúng ta đã xóa bỏ những nền tảng quý giá nhất của một quốc gia là điều khiến cuộc sống trở nên tuyệt vời hơn: các chuẩn mực đạo đức.” (Mai V Phạm)

Tổng thống thứ 45 Hoa Kỳ - Donald J. Trump tuyên bố mình là một người theo chủ nghĩa dân tộc (nationalism) và Trump tự hào về điều đó. Đúng là Trump hoàn toàn có quyền tuyên bố “I’m nationalist” và thể hiện lòng ngưỡng mộ với chủ nghĩa dân tộc. Tuy nhiên, lịch sử thế giới đã chứng minh bọn độc tài khét tiếng chốn dưới danh nghĩa chủ nghĩa dân tộc gây ra vô số tội ác dã man chống lại loài người.

Lịch sử nhân loại sẽ luôn ghi nhớ bọn độc tài tàn ác và máu lạnh như: Adolf Hitler (Germany), Benito Mussolini (Italy), Francisco Franco (Spain), Muammar Gaddafi (Libya), Slobodan Milošević (Serbia), Augusto Pinochet (Chile). Điểm chung của bọn tàn ác này là họ đều nhân danh chủ nghĩa dân tộc để thâu tóm quyền lực, tàn sát hàng triệu người vô tội và thanh trừng đối lập dã man. Còn đối với những người Cộng sản như Đặng Tiểu Bình, Fidel Castro, Hồ Chí Minh, mặc dù biểu dương chủ nghĩa cộng sản, nhưng thực tế họ đã ẩn mình dưới chủ nghĩa dân tộc để mị dân nhằm kêu gọi sự hậu thuẩn của quốc dân. 

Adolf Hitler, lạnh tụ tối cáo của Đức Quốc xã, đã đẩy cao chủ nghĩa dân tộc và gây ra hàng triệu cái chết tang thương cho người Do Thái.

Benito Mussolin, độc tài khét tiếng của phát xít Ý, đã thành lập Fasci di Combattimento, một tổ chức dân tộc chủ nghĩa đặt theo tên của các cuộc cách mạng nông dân Ý trong thế kỷ 19. Thường được gọi là Đảng Phát xít, tổ chức cánh hữu của Mussolini đã ủng hộ chủ nghĩa dân tộc, có đồng phục là áo sơ mi đen và phát động một chương trình khủng bố nhằm đe dọa và thanh trừng những đối lập cánh tả với sự hỗ trợ của lực lượng cảnh sát tàn bạo. Mussolini đã thiết lập một chế độ độc tài toàn trị sau đó, cấm sự hoạt động của các tổ chức đối lập, khiến khoảng 400 ngàn người Ý thiệt mạng. Năm 1936, Mussolini hợp tác cùng với Adolf Hitler để hỗ trợ lực lượng theo chủ nghĩa dân tộc chủ nghĩa nhà độc tài Francisco Franco trong cuộc nội chiến đẫm máu Tây Ban Nha.

Sáng 11/11/2018, phát biểu tại lễ tưởng niệm 100 năm kết thúc thế chiến thứ I tại thủ đô Paris – Pháp, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã phát biểu trước sự tham gia đông đảo của nhiều lãnh đạo quốc gia dân chủ: “Lòng yêu nước đối lập hoàn toàn với chủ nghĩa dân tộc. Chủ nghĩa dân tộc là sự phản bội lại lòng yêu nước. Bằng cách theo đuổi lợi ích riêng của mình trước tiên, không quan tâm đến người khác, chúng ta đã xóa bỏ những nền tảng quý giá nhất của một quốc gia là điều khiến cuộc sống trở nên tuyệt vời hơn: các chuẩn mực đạo đức.”

Tổng thống Macron mạnh mẽ cảnh báo rằng: “Chủ nghĩa dân tộc như một con quỷ già” gây ra chiến tranh cách đây một thế kỷ, đang hăm he quay trở lại mặt đất, có thể khiến lịch sử đen tối lặp lại “để gieo rắc sự rút lui, cô lập, bạo lực và sự thống trị và đây sẽ là một lỗi lầm nghiêm trọng mà các thế hệ tương lai sẽ rất đúng đắn yêu cầu chúng ta phải chịu trách nhiệm.” 

Với sự hiện diện của Trump tại buổi lễ tưởng niệm, rõ ràng bài phát biểu của Macron là một thông điệp mạnh mẽ gửi đến Trump, người đã tự nhận mình là người theo chủ nghĩa dân tộc, nêu cao khẩu hiệu “Nước Mỹ trên hết” và cô lập nước Mỹ trên con đường ngoại giao. Trump cô lập Mỹ bằng cách xóa bỏ vai trò lãnh đạo thế giới lâu năm của Hoa Kỳ - vốn được đông đảo người dân Mỹ ủng hộ. Và đó cũng là một trong những lý do vì sao, Trump và đảng Cộng hòa thất bại thảm hại trong cuộc bầu cử giữa kỳ vừa qua khi lần đầu tiên trong 8 năm, đảng Dân chủ giành lại quyền lãnh đạo của Hạ viện.

Nhà báo người Mỹ nổi tiếng Sydney J. Harris diễn giải khá hay và đầy đủ về chủ nghĩa dân tộc: “Sự khác biệt giữa chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa dân tộc là người yêu nước tự hào về tổ quốc vì những thành tựu đã đạt được; còn người theo chủ nghĩa dân tộc tự hào về tổ quốc bất chấp tổ quốc đã làm gì. Thái độ của người yêu nước tạo ra lòng trách nhiệm. Nhưng thái độ của người theo chủ nghĩa dân tộc tạo ra cảm giác ngạo mạn mù quáng, ngu dốt, sẽ dẫn đến chiến tranh.”

"Một cây làm chẳng nên non. Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”.

Lịch sử thế giới đã chứng minh rõ rằng các chế độ độc tài hung bạo không sợ hãi hoặc lo lắng khi các lãnh đạo dân chủ chỉ hù dọa bằng lời nói bởi chúng đã miễn nhiễm với chỉ trích và lên án. Bọn độc tài chuyên chế chỉ thực sự lo sợ khi các nước đồng minh dân chủ hợp tác đề ra các chính sách và nghị quyết cụ thể như cấm vận kinh tế, không bán vũ khí, hoặc chấm dứt các kế hoạch đầu tư ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế của bọn chúng.

Trump không có bất kỳ một chính sách nào cụ thể để khiến nhà cầm quyền cộng sản Trung Quốc hay Việt Nam phải lo sợ, ngoài việc đánh thuế thương mại. Và thực tế, Trung Quốc không phải đứng yên để Trump đánh thuế mà Trung Quốc cũng đánh thuế ngược lại các mặt hàng của Mỹ. Việc Trump đánh thuế Trung Quốc và tấn công đồng minh thân cận không những không khiến Trung Quốc lo ngại, mà còn tạo cho nó cơ hội hợp tác mạnh hơn với EU và Nhật Bản. Trong khuôn khổ hội nghị cao cấp Á-Âu ngày 19/10, các nhà lãnh đạo Châu Âu và Châu Á đã thống nhất phải bảo vệ thương mại tự do và tuyên bố không ủng hộ chính sách thương mại của Trump bởi vì “cuộc chiến thương mại” đã và đang gây ra thiệt hại với nền kinh tế toàn cầu.

Nếu Trump đánh thuế thương mại Trung Quốc cách đây hơn 20 năm, khi Trung Quốc vẫn còn nghèo, chưa phát triển và rất cần sự trợ giúp của Mỹ và EU, thì Trump có thể khiến bộ chính trị Trung Quốc thực sự lo ngại. Nhưng thực tế hiện nay, kinh tế Mỹ và EU đang phụ thuộc khá nhiều vào Trung Quốc và kinh tế Trung Quốc chiếm khoảng 15% nền kinh tế toàn cầu, gần bằng EU là 16%. Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của EU, sau Hoa Kỳ và EU là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc. Vô số tập đoàn khổng lồ như Apple, Ford, Boeing, BMW, Siemens… nhờ thị trường khổng lồ của Trung Quốc mà phát triển mạnh.

Tóm lại, chúng ta chỉ mạnh lên khi đứng cùng nhau. Nhờ sự hợp tác và lòng nhân đạo trợ giúp lẫn nhau, mà con người ngày càng tiến bộ và phát triển vượt bậc. Cách đây 100 năm, con người chọn chiến tranh để giải quyết mâu thuẫn và xung đột. Ngày nay, con người văn minh chọn đối thoại, hòa giải và hợp tác nhằm giảm đi xung đột. Trump cô lập Hoa Kỳ và từ chối hợp tác với những đồng minh dân chủ chắc chắn không phải là khôn ngoan. Trump chỉ thực sự khiến các lãnh đạo độc tài Trung Quốc hoặc Việt Nam lo ngại khi liên kết cùng đồng minh với những chính sách rõ ràng nhằm cô lập chúng. Chính phủ Obama với Hiệp định Thương mại Xuyên thái Bình dương TPP là một chính sách nhằm cô lập Trung Quốc – đã từng khiến Trung Quốc tức giận và bày tỏ sự phản đối.

Theo quan sát dựa trên nhiều bằng chứng thuyết phục, người viết tin rằng Trump có đầy đủ các yếu tố và tính cách của các nhà độc tài khét tiếng trong lịch sử: dối trá trắng trợn, tấn công đối lập, kích động bạo lực, miệt thị báo chí là “kẻ thù của nhân dân” chỉ bởi vì báo chí “dám” tường thuật đúng những gì Trump đã nói và làm. Đáng sợ hơn nữa là Trump tấn công sự công bằng và liêm chính của độc lập tư pháp, chỉ trích thậm tệ bất kỳ ai phê bình Trump, và đặc biệt luôn tỏ lòng thán phục và ca ngợi độc tài. Trump khen ngợi Tập Cận Bình được trở thành chủ tịch Trung Quốc nắm quyền trọn đời sau khi đảng cộng sản Trung Quốc hủy bỏ thời hạn nhiệm kỳ với chủ tịch nước. Trump cũng liên tiếp khen ngợi Kim Jong Un là một “lãnh đạo tài năng” “yêu nước” và Trump từng nhiệt huyết phát biểu tại West Virginia về Kim Jong-un: “Chúng tôi qua lại thư từ với nhau và chúng tôi đã phải lòng nhau. Kim viết cho tôi những lá thư rất đẹp. Chúng tôi đã yêu nhau.” Thử thay tên Kim Jong-un, Tập Cận Bình bằng tên Hồ Chí Minh, Mao Trạch Đông hoặc Nguyễn Phú Trọng xem có lọt lỗ tai không?

Trump, ngưỡng mộ chủ nghĩa dân tộc, có thái độ và những hành động đạp nát các chuẩn mực đạo đức và nguyên tắc dân chủ nền tảng, chắc chắn sẽ khiến các nhà nước độc tài chuyên chế vui sướng khôn siết. Nếu ủng hộ dân chủ cho Việt Nam, nghĩa là ủng hộ các nguyên tắc dân chủ, thì làm sao có thể tôn sùng hoặc dựa dẫm vào một kẻ “chà đạp dân chủ” như Trump mang đến dân chủ cho Việt Nam?

12/11/2018