'Tổng Biên Tập phải để nhà báo mở miệng' (Ben Ngô-BBC)
Ông Hồ từng nói "Dân chủ là cho người dân được mở miệng" nhưng "nói vậy nhưng không phải vậy". "Mở miệng" dưới chế độ cộng sản là điều khó khăn, thậm chí còn bị qui tội phản động, chống phá này nọ. Đã đến lúc giới nhà văn nhà báo VN cần đấu tranh cho quyền được "mở miệng" của mình.
Hôm
12/8, ông Ngọc Vinh, một trong các thư ký tòa soạn của báo Tuổi Trẻ,
cho biết trên mạng xã hội rằng ông đang bị tòa soạn "xem xét kỷ luật" vì
các post Facebook bị cáo buộc "có dấu hiệu vi phạm pháp luật", "gây
chia rẽ vùng miền, phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc", "đưa thông tin
ko đúng sự thật, xuyên tạc vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh
dự và nhân phẩm của cá nhân".
Kèm theo là văn bản "Thực hiện quy trình xử lý kỷ luật…" có chữ ký của chánh văn phòng thừa lệnh tổng biên tập báo Tuổi Trẻ.
Trong
một post hôm 8/8 dẫn link bài về việc "Vinashin tái cơ cấu thành SBIC:
Tiếp tục thua lỗ gần 2.900 tỷ đồng trong năm 2018", ông Ngọc Vinh viết:
"Câu hỏi đặt ra là, nếu thua lỗ triền miên như vậy, tại sao ko xóa sổ nó
đi? Tiền dân đâu phải là tiền chùa để chi tiêu vào lũ này? Những tập
đoàn như Vinashin là ung nhọt trên cơ thể quốc gia, vậy mà các tay bác
sĩ chủ chốt cứ nuôi dưỡng chúng chứ ko chịu dùng đến dao mổ. Quá cay
đắng!"
Một post khác trên trang cá nhân của ông viết: "Đã đến lúc
chúng ta xoay chuyển nước Mỹ, từ một đất nước tuyệt vọng và giận dữ
thành một đất nước vui sướng và thành công," Tổng thống Trump nói. Nước
Mỹ đang là số một thế giới mà lão còn chưa hài lòng, muốn đòi hỏi thêm
nữa hả lão Trump? Với một nước áp bét như Việt Nam, thật mong chờ có một
lãnh tụ nào đó nói ra được cái câu đầy khao khát và gây xúc cảm cho
người dân tôi như lão!"
'Quy tội quá đao to búa lớn'
Trả lời BBC hôm 13/8, nhà báo Ngọc Vinh nói: "Theo tôi, văn bản cáo buộc các post Facebook của tôi sai cả về lý và về tình."
"Về
lý, tôi đã nghiên cứu các văn bản mà họ đưa ra để "định tội" tôi, thì
thấy rằng tôi chả có sai phạm gì. Thật ra, vài điều trong các văn bản
đó, như nhiều văn bản pháp luật khác của Việt Nam, nếu quan tòa cố ý
buộc tội thì có tội, còn nếu luật sư cố gắng tranh biện thì không phải
phạm tội."
"Như quy định 10 điều về "Đạo đức nghề nghiệp người làm
báo Việt Nam" mà họ cho rằng tôi vi phạm chẳng hạn. Họ dẫn Điều 3 của
quy định này, cho rằng tôi "phá hoại khối đại đoàn kết dân tộc" qua post
"Lật tẩy hiện tại" nói về chủ đề đoàn kết quốc gia. Nếu các anh có đọc
post này của tôi, các anh sẽ thấy rằng họ quy tội quá đao to búa lớn và
thiếu căn cứ. Còn với post có mấy dòng nói về cuốn sách Gạc Ma-Vòng Tròn
Bất Tử của tôi thì họ càng gán ghép vô lý hơn khi bảo rằng nó sai sự
thật, xuyên tạc, vu khống…"
"Về tình, là một nhà báo phục vụ tờ
Tuổi Trẻ với thâm niên 30 năm và hiện là người lớn tuổi nhất cơ quan,
đáng lẽ tôi được nhận cảnh báo trước nếu như post đầu tiên của tôi có
sai phạm. Anh em có thể trao đổi, bàn bạc, để tôi nhận lời khuyên bảo
nếu có."
"Nhưng họ không làm như vậy. Đột ngột, họ tống cho
tôi môt văn bản "Thực hiện quy trình xử lý kỷ luật…" trong buổi sáng rồi
yêu cầu 16:00 ngày hôm sau là hạn chót để nộp bản kiểm điểm. Tôi có cảm
giác như mình là một nghi phạm bị tống đạt cáo trạng phạm tộ , điều đó
khiến tôi bị tổn thương, bị xúc phạm."
"Tôi có cảm giác mình như
người lính ra trận bị chỉ huy bắn vào lưng vậy, và nó cực kỳ đau đớn.
Tôi không thể nghĩ ra một tổng biên tập của Tuổi Trẻ lại có cách hành xử
thiếu tình người, tình đồng nghiệp như thế."
Khi được hỏi vụ việc này có gì khác với vụ của nhà báo Đỗ Hùng,
báo Thanh Niên ba năm trước, ông Ngọc Vinh đáp: "Cậu ấy [ông Đỗ Hùng]
bị nạn vì vài dòng trạng thái cợt nhả dính tới danh nhân. Còn tôi bị nạn
có lẽ vì đã mở miệng khá tự do trên mạng xã hội để nói về những tồn tại
cay đắng của đất nước."
Ông Ngọc Vinh cho biết: "Tính đến trưa
13/8, tôi chưa nhận được thông báo mới. Có lẽ họ [ban biên tập] đang
giận dữ vì tôi đã công khai vụ việc này trên mạng xã hội. Nếu họ bỏ qua
vụ này như một sự hiểu lầm thì quá tốt (cười)"
"Tôi
đã suy nghĩ rất kỹ và bàn bạc với gia đình trước khi công khai vụ việc
vì chuyện này ảnh hưởng đến cơm áo vợ con tôi. Tôi còn một năm rưỡi nữa
là về hưu và khoản thu nhập từ báo Tuổi Trẻ là khoản thu nhập duy nhất
trong đời làm báo của tôi từ trước đến nay."
Ông cũng nói thêm
rằng mình "đã tuân thủ" điều khoản trong quy định của báo Tuổi Trẻ về
việc "sử dụng các dịch vụ trên Internet và thông tin trên mạng" ban hành
nội bộ từ năm 2016.
"Khoản 3 Điều 3 của quy định này ghi rõ:
"Không sử dụng các dịch vụ để nhân danh cơ quan báo Tuổi Trẻ dưới bất kỳ
hình thức nào. Việc sử dụng các dịch vụ trên Internet là dịch vụ cá
nhân, thể hiện quan điểm cá nhân, cá nhân chịu trách nhiệm trước pháp
luật và quy định của cơ quan báo Tuổi Trẻ."
"Nghề báo là nghề mở miệng và cung cấp dịch vụ mở
miệng cho dân chúng, vậy thì các tổng biên tập phải để nhà báo được
quyền mở miệng, nếu không được mở miệng trên báo chính thống thì cho
phép họ mở miệng trên mạng xã hội. Nghề mở miệng cũng là để khai dân trí
và chấn dân khí. Nếu không được mở miệng, nghề báo sẽ tiêu điều. Ông Hồ
Chí Minh có nói một câu nổi tiếng, đại ý "Dân chủ là làm cho người dân
được mở miệng". Tôi thích câu nói đó!," nhà báo Ngọc Vinh nói với BBC.
Cũng
trong hôm 13/8, Luật sư Nguyễn Hà Luân bình luận với BBC về văn bản
"Thực hiện quy trình xử lý kỷ luật…" đối với ông Ngọc Vinh: "Toàn bộ nội
dung mang tính quy kết đó là dưới góc nhìn của ông lãnh đạo đó [tổng
biên tập]. Ông ta có quyền nhìn nhận theo chủ quan của mình."
"Chỉ
có điều, những ông như vậy thì không bao giờ chấp nhận người ta được
quyền nghĩ theo cách nghĩ của riêng người ta. Ông đó chỉ muốn người
người đều phải nghĩ theo cái cách mà ông ta nghĩ."
"Dù sao thì đây
mới là thông báo về việc sẽ xem xét kỷ luật chứ chưa có quyết định. Đây
là loại văn bản nội bộ, không phải đối tượng để kiện."