Chiến tranh thương mại Mỹ-Trung: giai đoạn hai có gì lạ? (BBC)
Trump đã châm ngòi và phát động một cuộc chiến thương mại với cả thế giới, đầu tiên là TQ. Cuộc chiến này sẽ gây ra nhiều hệ lụy cho nhiều quốc gia trong đó có VN. Khủng hoảng đang đến và với một thể chế chính trị yếu kém như VN, thì e rằng khó lòng chống đỡ. (TL)
BBC News Tiếng Việt
phỏng vấn Tiến sỹ Phạm Đỗ Chí từ Florida, Hoa Kỳ, từng là chuyên gia tài
chính cao cấp của IMF trong gần 30 năm.
BBC:
Câu hỏi đầu tiên là đồng nhân dân tệ của Trung Quốc đã phá giá 8% để
đối phó với thuế Mỹ trên hàng xuất khẩu của Trung Quốc sang Hoa Kỳ, vậy
xu hướng này liệu có còn tiếp tục thưa ông?
TS Phạm Đỗ Chí:
Đồng tiền Trung Quốc (China yuan, hay CNY hoặc RMB) chỉ cần phá giá
thêm 2% tới thành 10% trong vài tuần tới, như nhiều người tiên đoán, là
Trung Quốc đụng đến giới hạn "tâm lý chính trị" của Mỹ như Trump hay chỉ
trích trước đây là Trung Quốc thao túng tỷ giá để làm lợi cho xuất
khẩu. Nhưng chính phủ Trump còn đang sửa soạn áp thuế nhập khẩu lên toàn
bộ hàng Trung Quốc và trong giai đoạn ba của chiến tranh thương mại Mỹ
-TQ, họ sẽ gây rối loạn toàn bộ nền kinh tế Trung Quốc.
Hệ quả là
lạm phát, các nhà máy đóng cửa tránh thuế Mỹ, tư bản rút khỏi Trung
Quốc sang các nước Đông Nam Á và sau đó sang ngay Mỹ và Âu châu...Dân
chúng và tư bản quốc tế sẽ mất tín nhiệm với đồng NDT rút tiền ra khỏi
Trung Quốc, chứng khoán và dự trữ ngoại hối sụp đổ.
BBC: Nếu tình hình sắp tới diễn ra đen tối cho Trung Quốc như vậy, cụ thể Trung Quốc sẽ gặp vấn đề nội bộ gì?
TS Phạm Đỗ Chí:Tại
Trung Quốc, thất nghiệp sẽ gia tăng và với lợi thế của các nền công
nghiệp mới thời 4.0, lợi thế nhân công rẻ sẽ sụt giảm trầm trọng so với
áp thuế của Mỹ.
Nếu không xử lý tốt, xã hội Trung Quốc có nguy cơ
sụp đổ cùng với các bất mãn chính trị do tham nhũng và chế độ toàn trị
(như kinh nghiệm Liên Xô trước đây).
Rất có thể chúng ta sẽ chứng kiến lại cảnh "bất chiến
tự nhiên thành" của các chế độ cộng sản còn lại dẫn dắt bởi Trung Quốc
hoặc bám theo mô hình Trung Quốc.
Họ có thể sẽ sụp đổ theo sau
khủng hoảng kinh tế. Ngay tại Trung Quốc, tâm lý hiện nay là rút vốn,
đem tiền ra nước ngoài. Các vụ tiền Trung Quốc tràn ngập mua nhà ở ngoại
quốc, gồm cả ở Việt Nam trong 5 năm qua là triệu chứng mở đầu khá rõ.
BBC: Theo ông, nếu xảy ra khủng hoảng thì tác động đến Việt Nam sẽ ra sao?
TS Phạm Đỗ Chí:Việc
Trung Quốc tuồn hàng sang VN để xuất khẩu sang Mỹ hiện quá rõ và đang
được Mỹ chú ý đối phó đặc biệt. Các tác dụng trên của chiến tranh
Mỹ-Trung với TQ sẽ cũng xảy ra cho VN, tuy ở tầm mức giới hạn hơn. Hiện
người dân VN đã tăng dự trữ USD. Cùng lúc, có dấu hiệu tư bản ngoại
quốc bắt đầu rời VN do mất tín nhiệm với việc tiền mất giá.
Thị
trường chứng khoán sẽ còn mất giá tiếp với lạm phát lên cao trên mức 5%
và dân chúng chuyển tiền ra ngoài. Đồng vốn kể cả ở TQ hay VN sẽ tìm đến
các 'bến đỗ an toàn' (safe haven) ở Bắc Mỹ, Singapore, châu Âu.
Dạo
Tết Nguyên đán vừa qua giữa tháng 2/2018, tôi đã có bài trên BBC Tiếng
Việt cảnh báo sớm nguy cơ sụp đổ từ mức 1100 của VN Index có thể lên
tiếp một chút (đã đụng mức 1209 vào hôm 9/4/18) nhưng rồi sẽ xuống mạnh
nhanh chóng.
Các đỉnh cao trước đó , do đầu cơ và sự tiếp sức do
khối ngân hàng bơm thanh khoản từ giữa năm 2017 vì lý do chính trị,
không thể bền vững (unsustainable). Hiện đã xuống dưới mức 900 và còn có
thể xuống tiếp mức 700-750 vào cuối năm. Tỷ giá đã vượt mức 23,400
VND/1 USD và có thể mất giá 5% nếu tiền TQ bị mất giá 10% như được tiên
đoán rộng rãi.
BBC: Nhưng để đối phó với
Mỹ, phải chăng Trung Quốc muốn biến Việt Nam thành một nơi gia công hay
chỉ giúp mang nhãn Trung Quốc (Chinese products made in VN) để xuất khẩu
đi tiếp? Điều này nếu xảy ra sẽ có tác động ra sao đến kinh tế Việt
Nam?
TS Phạm Đỗ Chí: Việc này nếu xảy ra
sẽ tăng sức ép, thậm chí bóp chết doanh nghiệp trong nước, đưa kinh tế
Việt Nam ngày càng khó khăn. Việc Trung Quốc tìm thị trường cho hàng
giá rẻ bán ồ ạt sang Việt Nam, sẽ chỉ gây thêm vấn đề cho kinh tế Việt
Nam.
BBC: Câu hỏi cuối cùng, cú bắt tay Donald Trump và Vladimir Putin là dấu hiệu gì thưa ông?
TS Phạm Đỗ Chí:
Trump không chỉ bắt tay với Putin mà còn mời Putin sang Hoa Kỳ. Điều
này sẽ còn đợi thời gian tới diễn biến sẽ ra sao nhưng trước mắt, đây là
dấu hiệu cho thấy có vẻ Mỹ đang có chiến lược Hòa Nga chống Trung
Quốc, với tác động kinh tế và địa chính trị sâu rộng cho thế giới.
Như
việc Nixon-Kissinger đã theo chiến lược hoà Trung chống Nga những năm
đầu 1970, hy sinh chiến tuyến Nam Việt Nam tự do, giúp Con rồng Trung
hoa ngóc đầu lên dữ dội và đang gây kinh hoàng cho toàn cầu với sức mạnh
kinh tế, chính trị và quân sự như ở vùng Biển Đông.
Khó mà không
thể nghi ngờ các tính toán chiến lược mới của Trump, đằng sau vẻ nhu
nhược trước Putin đang bị nhiều nhân vật chính trị quốc tế hay tại Mỹ
kết án chỉ trích mạnh mẽ! Hãy đón xem hồi tới!