Điều trần 'Năm tồi tệ của nhân quyền VN' trước Quốc Hội Mỹ (Mỹ Hằng-BBC)
Đối
với các nhà hoạt động còn đang chịu cảnh tù đày, ông Lê nói sẽ tiếp tục
vận động, kêu gọi sự can thiệp từ Liên Hiệp Quốc và các tổ chức khác để
chính quyền Việt Nam phải trả tự do họ, đồng thời chấm dứt việc đàn áp
các nhà đấu tranh dân chủ, người bất đồng chính kiến.
Trong phiên điều trần ngày 7/6 tại
Washington, các dân biểu Mỹ tuyên bố nhân quyền phải là điều kiện tiên
quyết trong quan hệ song phương Mỹ Việt.
Buổi điều trần mang tên
"Năm tồi tệ của nhân quyền Việt Nam", tập trung vào vấn đề đàn áp các
nhà hoạt động, tự do ngôn luận, tự do tôn giáo. Đặc biệt tập trung vào
việc bắt bớ các bloggers và thành viên Hội Anh Em Dân Chủ (HAEDC).
Bốn
nhân chứng được mời tham gia điều trần gồm ông Anthony Lê (tên thật là
Lê Thanh Tùng) - phát ngôn viên HAEDC, ông Nguyễn Đình Thắng - đại diện
Tổ chức Thuyền nhân SOS, ông Joseph Cao - cựu dân biểu Hoa Kỳ, và bà
Dinah PoKempner - Tổng Giám đốc Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW).
Chủ
tịch phiên điều trần, dân biểu Chris Smith, nói: "Một quan hệ đối tác
đang phát triển giữa Hoa Kỳ và Việt Nam không có nghĩa là chính phủ Việt
Nam tự do quyết định về nhân quyền."
"Tự do tôn giáo, tự do
internet, tự do ngôn luận, công đoàn độc lập, và một nhà nước pháp quyền
là mong muốn của mọi người dân Việt Nam, đồng thời rất quan trọng đối
với Hoa Kỳ trong nỗ lực thiết lập một khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương tự
do và cởi mở."
"Những điều này nên là trung tâm của các quan hệ song phương. "
'Năm đàn áp thô bạo nhất'
Từ
Washington, ông Anthony Lê nói với BBC rằng phiên điều trần trước Ủy
ban Đối ngoại Hạ viện Hoa Kỳ và Ủy ban Vấn đề Nhân quyền Hoa Kỳ thu hút
sự quan tâm của nhiều tổ chức phi chính phủ và báo giới Hoa Kỳ.
"Năm
nay là năm chính quyền Việt Nam được cho là đàn áp thô bạo nhất và trên
diện rộng nhất các nhà hoạt động xã hội dân sự," ông Anthony Lê nói.
Buổi
điều trần có sự tham dự của bảy văn phòng dân biểu Hoa Kỳ, hàng trăm
đại diện tổ chức phi chính phủ và phóng viên. Khán phòng hết chỗ ngồi,
có nhiều người phải đứng, ông Lê mô tả.
Trong sáu phút trình bày,
ông Anthony Lê đưa ra các chứng cứ HAEDC bị đàn áp tại Việt Nam. Ông
cũng cho biết tôn chỉ hoạt động của HAEDC là cổ súy nhân quyền, dân chủ,
hỗ trợ các tổ chức dân sự khác một cách ôn hòa.
Theo bản điều
trần của ông Anthony Lê, từ năm 2014 tới nay, hàng chục thành viên HAEDC
bị bắt, bỏ tù, đánh đập dã man. Nhiều người phải điều trị thương tích
hàng tháng trời.
Có những người, như mục sư Nguyễn Trung Tôn, bị đánh dập nát hai chân, tới nay vẫn chưa đi lại được.
Sáu thành viên HAEDC phải chạy sang Cao ủy tỵ nạn Liên Hiệp Quốc tại Thái Lan.
Riêng
ông Anthony Lê tỵ nạn ở Mỹ nhưng vẫn còn vợ con ở Việt Nam sống trong
sự kìm kẹp của chính quyền. Công an lắp năm camera theo dõi ở nhà ông và
từng xông vào nhà hành hung vợ con ông.
Trong khi đó, tiến sỹ
Joshep Cao đề cập đến vấn đề đàn áp tôn giáo tại Việt Nam. Ông nhắc tới
vụ nhà thờ Thủ Thiêm có nguy cơ bị chính quyền tịch thu đất để làm siêu
thị.
Ông cũng trình bày về sự ra đời của Hội Cờ Đỏ núp bóng chính
quyền với mục đích đe dọa, tấn công người Công giáo và những người biểu
tình phản đối Formosa.
Ông Nguyễn Đình Thắng trình bày việc
trong số 170 tù nhân lương tâm đang bị giam cầm tại Việt Nam, một nửa là
nạn nhân của đàn áp tôn giáo. Hàng triệu tín đồ Cao Đài Hòa Hảo bị
chính quyền Việt Nam đàn áp trong suốt hai thập kỷ qua.
'Nhân quyền là trọng tâm quan hệ Việt Mỹ'
Trong bài phát biểu tại phiên điều trần, ông Smith
nhắc lại con số 22 bloggers bị bỏ tù trong năm 2018 và hiện tổng số tù
nhân chính trị, tôn giáo tại Việt Nam lên tới 170 người.
Ông nói
Freedom House kết luận Việt Nam là một nước 'không có tự do'. Ủy ban Tự
do Tôn giáo Quốc tế của Hoa Kỳ một lần nữa trong năm nay đề nghị xem
Việt Nam là "Quốc gia đáng lo ngại đặc biệt" về vi phạm tự do tôn giáo.
Ông
Smith cho hay trong Đạo luật Nhân quyền Việt Nam được giới thiệu vào
năm ngoái, nhân quyền và pháp quyền là trọng tâm của mọi mối quan hệ
song phương Mỹ Việt.
Ông cho rằng chính quyền của ông Trump có cơ
hội để mang đến cải cách thực sự cho Việt Nam nếu nhân quyền là điều
kiện để cải thiện quan hệ Việt Mỹ. Và 'đòn bẩy' của Mỹ chính là việc
Việt Nam cần Mỹ thế nào khi Trung Quốc ngày càng hung hăng.
"Vấn đề là chính quyền Mỹ sẽ dùng đòn bẩy đó vì người dân hay vì Đảng Cộng sản Việt Nam," ông Smith nói.
"Tiểu
ban Nhân quyền và Ủy ban Đối ngoại của Hạ viện sẽ sớm đệ trình lên
Thượng viện Hoa Kỳ Luật về Nhân quyền cho Việt Nam," ông Anthony Lê cho
BBC biết qua điện thoại.
"Họ sẽ có các hành động thiết thực trong
việc gây sức ép lên nhà cầm quyền cộng sản để giải thoát những nhà hoạt
động khác còn đang ngồi tù."
Trong khi đó, Giám đốc HRW, bà Dinah
PoKempner cho rằng không có thay đổi hay tiến bộ nào trong thực thi
nhân quyền tại Việt Nam.
"Ngược lại, giới chức Việt Nam còn chuẩn
bị thông qua Luật An ninh mạng vào 12/6 cho phép trừng phạt những người
chỉ trích chính phủ hoặc Đảng Cộng sản," bà Dinah PoKempner phát biểu
tại phiên điều trần.
Bà kêu gọi Quốc Hội Mỹ xem xét lại vai trò
của mình trong việc đảm bảo công nghệ và công nghiệp Mỹ không bị sử dụng
cho những mục tiêu như vậy.
Công bố tự do cho LS Đài và cộng sự Thu Hà
Việc luật sư Nguyễn Văn Đài và cộng sự Thu Hà được
trả tự do, lên đường sang Đức đêm 7/6 giờ Hà Nội tức đầu giờ sáng cùng
ngày giờ Washington, cũng được công bố tại phiên điều trần của Quốc Hội
Hoa Kỳ.
Dân biểu Chris Smith, người không ngừng vận động cho tự do
của luật sư Nguyễn Văn Đài và các cộng sự, nói ông 'vui mừng khôn
xiết'.
Tuy nhiên, ông nói buồn lòng vì "chính phủ Việt Nam chọn
tra tấn, giam cầm và lưu đày những công dân ưu tú nhất - những người chỉ
muốn đất nước mình có nhân quyền như được nêu ra trong Hiến pháp và
được Liên Hiệp Quốc quy định."
"Tôi muốn khen ngợi chính phủ Đức
cho nỗ lực đạt được sự tự do này," dân biểu Hoa Kỳ, ông Chris Smith phát
hiểu tại phiên điều trần.
Còn ông Anthony Lê nói 'không ngạc nhiên khi nhận thông tin' và 'các dân biểu đã nắm được tình hình từ trước'.
Ông
cũng nói đây là thành công của nỗ lực vận động ngoại giao không ngừng
của rất nhiều tổ chức, cá nhân và của bản thân các thành viên HAEDC.
Đối
với các nhà hoạt động còn đang chịu cảnh tù đày, ông Lê nói sẽ tiếp tục
vận động, kêu gọi sự can thiệp từ Liên Hiệp Quốc và các tổ chức khác để
chính quyền Việt Nam phải trả tự do họ, đồng thời chấm dứt việc đàn áp
các nhà đấu tranh dân chủ, người bất đồng chính kiến.