Quyền dân sự, chính trị 'xuống cấp' ở VN (BBC)
Liên minh châu Âu nói với Việt Nam
rằng họ lo ngại về 'sự xuống cấp của quyền dân sự và chính trị' trong
lúc các vụ bắt giữ, giam cầm 'gia tăng mạnh mẽ'.
Đây là nội dung trong thông cáo của EU sau Đối thoại Nhân quyền tăng cường lần thứ 7 tại Hà Nội ngày 1/12.
Thông cáo này được dịch sang tiếng Việt, đăng trên trang Facebook chính thức của phái đoàn EU ở Việt Nam.
Theo nội dung thông cáo
ghi cuộc "Đối thoại đã đánh giá những phát triển gần đây trong lĩnh vực
nhân quyền ở Việt Nam và Châu Âu, và trước đó là các cuộc họp với các
tổ chức phi chính phủ từ châu Âu và Việt Nam."
"Liên minh châu Âu
đã nhấn mạnh về sự xuống cấp của quyền dân sự và chính trị và đã thảo
luận về quyền tự do ngôn luận, quyền lập hội, quyền liên kết, tự do tôn
giáo và quyền tiếp cận thông tin."
"Liên minh châu Âu đã bày tỏ
những quan ngại sâu sắc về việc áp dụng rộng rãi các điều khoản an ninh
quốc gia trong Luận Hình sự của Việt Nam và ghi nhận sự gia tăng mạnh mẽ
của việc bắt giữ, giam cầm và kết án các công dân Việt Nam liên quan
đến việc bày tỏ ý kiến của họ."
Bản thông cáo báo chí sau cuộc gặp
Đối thoại Nhân quyền lần thứ 7 EU-Việt Nam, ngắn hơn, ngôn ngữ chung
chung và chỉ dùng từ "nhân quyền" đúng một lần.
Trái với thông cáo báo chí sau hai cuộc họp Đối thoại Nhân quyền năm 2015 và 2016, bản thông cáo về cuộc họp hôm 1/12, có vẻ ngắn gọn hơn.
Trong
khi đó bản thông cáo báo chí năm 2016, viết cụ thể về trường hợp của
ông Nguyễn Hữu Vinh "Anh Ba Sàm" , Nguyễn Ngọc Như Quỳnh "Mẹ Nấm", ông
Trần Huỳnh Duy Thức và luật sư Nguyễn Văn Đài.
Bản thông cáo năm
nay chỉ ghi rằng EU nêu ra một số trường hợp cá nhân, đồng thời nhắc lại
yêu cầu phía Việt Nam thả các công dân đang bị giam giữ vì đã thể hiện
"quyền tự do biểu đạt một cách ôn hòa".
Hôm 30/11, Phái đoàn EU ra
thông cáo cuối ngày, phản đối bản án đối với bà Quỳnh và cho biết phía
chính quyền Việt Nam đã không cho phép đại diện phái đoàn khán dự phiên
tòa, và nói sẽ nêu vấn đề này trong cuộc Đối thoại Nhân quyền.
Tuy nhiên, nhà báo tự do Phạm Đoan Trang cho rằng thông cáo của EU mang "ngôn ngữ ngoại giao, rất chung chung, mơ hồ".
"Các
đề nghị, đề xuất của phía EU đều không mang tính căn bản. Nội dung như
thế này là đặc biệt yếu nếu xét trong bối cảnh hiện nay, khi mà chính
quyền VN vừa xử nặng, xử oan hai blogger Nguyễn Văn Hóa và Mẹ Nấm," bà
Đoan Trang nói với BBC hôm 2/12.
BBC đã nhiều lần liên hệ với phía
phái đoàn EU, và được cho biết lịch trình phái đoàn bận rộn chưa thể
thu xếp trả lời phỏng vấn.
Trước Đối thoại: diễn biến trong giới xã hội dân sự
Trước
đó đại diện phái đoàn EU đã có buổi gặp gỡ tiếp xúc với một số đại diện
xã hội dân sự Việt Nam, nhưng ba trong bốn người đi dự đã bị phía an
ninh câu lưu.
Tiến sĩ Nguyễn Quang A, bà Bùi Thị Minh Hằng và nhà
báo tự do Phạm Đoan Trang cáo buộc họ bị phía công an Việt Nam bắt về
đồn câu lưu nhưng sau đó được thả.
Một ngày trước cuộc Đối thoại Nhân quyền EU-Việt Nam, diễn ra phiên
tòa án phúc thẩm xét xử blogger và nhà hoạt động Nguyễn Ngọc Như Quỳnh,
hay còn biết đến là "Mẹ Nấm".
Tòa cuối cùng giữ nguyên bản án 10 năm tù cho bà Quỳnh.
Trước
đó luật sư Võ An Đôn, một trong những luật sư đứng ra bào chữa cho bà
Quỳnh bị tước thẻ luật sư, gây nhiều tranh cãi trong giới luật sư và
hoạt động dân sự.
HRW kêu gọi phái đoàn gây áp lực
Hôm 28/11, tờ trình của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) kêu gọi phái đoàn EU phải gây áp lực lên chính quyền Việt Nam.
"Tình
hình nhân quyền Việt Nam xấu đi đáng kể trong năm 2017. Đảng Cộng sản
Việt Nam tiếp tục độc chiếm quyền lực và trừng phạt những người dám
thách thức vị trí của mình. Tất cả các quyền chính trị cơ bản, trong đó
có quyền tự do chính kiến, lập hội, nhóm họp và đi lại đều bị hạn chế.
Các nhóm tôn giáo chỉ được hoạt động dưới sự quản lý của chính quyền."
"Nhà
cầm quyền dùng nhiều cách để cản trở các nhà hoạt động chính trị và
nhân quyền, kể cả sách nhiễu tâm lý và cơ thể, theo dõi, quản chế trái
pháp luật, ngăn cấm đi ra nước ngoài một cách tùy tiện, gây sức ép với
nơi làm việc, chủ nhà hay người thân của các nhà hoạt động. Công an
thường buộc các nhà vận động nhân quyền phải chịu những cuộc thẩm vấn
kéo dài, đầy tính dọa dẫm."
"Nhà cầm quyền tùy tiện giam giữ biệt
lập những người lên tiếng phê bình trong thời gian dài mà không cho tiếp
xúc với luật sư hay gia đình thăm gặp. Nhiều người đã bị kết các bản án
nhiều năm tù theo các tội danh an ninh quốc gia mơ hồ hoặc các điều
luật hà khắc khác. Công an thường xuyên tra tấn các nghi can để ép nhận
tội và đôi lúc sử dụng vũ lực quá mức để đối phó với các cuộc biểu tình
đông người."
Phái đoàn EU do bà Mercedes Garcia Perez, Trưởng Vụ trưởng Vụ Nhân quyền của Cơ quan Ngoại giao Liên minh châu Âu dẫn đầu.
Phái
đoàn Việt Nam do ông Vũ Anh Quang, Vụ trưởng Vụ Tổ chức Quốc tế Bộ
Ngoại giao Việt Nam dẫn đầu, ngoài ra còn có các đại diện từ các cơ
quan, bộ, ngành khác nhau.
Trước đó, truyền thông Việt Nam nhiều
lần trích dẫn quan điểm của Đảng và nhà nước, chính quyền cũng như Bộ
Ngoại giao cho rằng nhân quyền Việt Nam đã được nhà nước Việt Nam bảo
đảm từ trong Hiến pháp cho tới trên thực tế, rằng Việt Nam đã thu được
nhiều thành tựu trong nâng cao mức sống của người dân và các chỉ số về
chất lượng sống, trong đó có địa hạt quyền con người.
Người phát
ngôn của Bộ Ngoại giao gần đây cũng như trong suốt nhiều năm trở lại
nhiều lần công bố các tuyên bố và quan điểm của Bộ ngoại giao và chính
phủ Việt Nam bác bỏ hoàn toàn các báo cáo nhân quyền của Mỹ và nhiều tổ
chức chính phủ, liên chính phủ hoặc phi chính phủ quốc tế khác,
trong đó
có các tổ chức giám sát nhân quyền, cho rằng các quan điểm đó là sai
trái, thiên lệch, thậm chí xuyên tạc, có dụng ý xấu và không đúng với
thực tế nhân quyền tại Việt Nam.
Nhiều phát ngôn của phía chính
quyền Việt Nam cũng khẳng định Việt Nam không hề có cái gọi là tù nhân
chính trị hay lương tâm đang bị giam giữ, mà chỉ có những người vi phạm
pháp luật hình sự đã bị tòa án nhân dân xét xử theo luật pháp của Việt
Nam.