Vọng ngoại & trọng ngoại (Tưởng Năng Tiến)
Ơ hay, thế bác Hồ kính yêu đâu? Ít nhất thì cũng đã có vài
trăm hình tượng của Bác được dựng lên trên mọi nẻo đường đất
nước, và sẽ có hằng trăm cái khác sắp được “thi công” đến nơi
mà. Đó là chưa kể hằng triệu trang sách, chục ngàn câu thơ,
ngợi ca tài trí và công đức của Người.
Khi còn sống trong vùng tạm chiếm, người dân miền Nam có thói
quen hay gọi “thiên hạ” bằng thằng: thằng Pháp, thằng Anh, thằng
Mỹ, thằng Nga, thằng Nhật, thằng Trung Cộng... Nghe kỳ thấy
rõ.
Cho đến khi được hoàn toàn giải phóng thì họ mới học được
cách ăn nói đàng hoàng, và lịch sự hơn, chút xíu: Nước Đàn
Anh Trung Quốc, Thành Trì Của Phe Xã Hội Chủ Nghĩa Liên Xô...
Cũng có thể nói cho gọn nhưng vẫn giữ được nguyên tinh thần
tôn kính: ông Liên Xô, hoặc ông Trung Quốc. Hay thân mật hơn chút
xíu cũng không sao: anh cả Liên Xô, anh hai Trung Quốc.
Từ đây, anh hay chị thường dân dấm dớ nào mà lỡ miệng vẫn quen
thói ăn nói bạt mạng (thằng Nga, thằng Tầu) thì đi tù ráng
chịu. Cùng lúc, dân miền Nam cũng được biết thêm thông tin về
một số người cầm lái vỹ đại (những vị lãnh tụ kính yêu của
toàn thể nhân dân vô sản trên toàn thế giới) qua hình ảnh tràn
ngập khắp nước, với danh xưng hết sức thân thương - cứ y như thể
là bà con ruột thịt trong nhà vậy: bác Hồ, bác Mao, bác Kim,
bác Lê-nin, bác Xít-ta-lin, bác Phi-đen Cát-xtơ-rô...
Sự thương mến qúi Bác - thường khi - vẫn vượt quá xa mức độ bình thường:
Hôm qua loa gọi ngoài đồng
Tiếng loa xé ruột xé lòng biết bao
Làng trên xóm dưới xôn xao
Làm sao, ông đã làm sao, mất rồi!
Ông Sta-lin ơi! Ông Sta-lin ơi!
Hỡi ôi Ông mất! Đất trời có không?
Thương cha thương mẹ thương chồng
Thương mình thương một thương Ông thương mười
Ngay cả thú vật có liên quan xa gần đến “qúi Ông” cũng thế,
cũng được “đối xử” cách riêng – theo như tường thuật của cựu
tù nhân lương tâm Vũ Thư Hiên, về chuyện nuôi dưỡng một con bò của bác Phi Đen gửi tặng bác Hồ:
“Con bò Hà Lan tới Nhân Hậu trong cảnh trống giong cờ mở. Cái xe tải
duy nhất của trại, vừa dùng để chở tù khi chuyển trại, vừa dùng để chở
sản vật tù làm ra đi bán, được cọ rửa sạch như li như lau từ một tuần
trước, chở nó từ Trung ương về. Món quà Cục cho quý đến nỗi chỉ có công
chở nó về thôi mà mặt anh lái xe cũng vác lên, như thể vừa lập chiến
công huy hoàng.
Cả trại được nghỉ lao động một ngày để đón món quà quý của Bác Hồ.
Khi con bò Hà Lan, được mấy người tù khỏe mạnh tiền hô hậu ủng, quát
tháo om xòm, từ thùng xe bước từng bước bướng bỉnh và rụt rè rồi lao
phốc một cái xuống sân trong tiếng vỗ tay đôm đốp và tiếng reo hò ầm ĩ
của cả các cán bộ lẫn tù nhân... trung uý Thuỳ thậm chí còn rút mu soa
chấm lên mắt...
Đúng là một con bò quý. Quý từ cái vóc dáng quý đi. To lớn, bằng hoặc
xấp xỉ bằng con voi cái, với bộ lông đen trắng loang lổ, hai bên hông
phẳng lì, nó đứng lù lù một đống giữa đám đông những người ngất ngây
chiêm ngưỡng... Được ba người chăm nom, con bò ngày một mỡ màng, béo
mượt...”
Tuy bác Hồ và bác Phi Đen đều đã từ trần nhưng tinh thần vô
sản quốc tế vẫn còn sống (lai rai) giữa các nước XHCN anh em
(hiếm hoi) còn sót lại, và truyền thống “trọng ngoại” (“hướng
ngoại” hay “vọng ngoại,” nói sao cũng được, tùy tạng mỡ của
mỗi người) vẫn được lưu truyền cho mãi đến hôm nay – theo bản
tin của báo Tuổi Trẻ, số ra ngày 8 tháng 11 năm 2017:
“Nhiều người chỉ trích anh thanh niên quỳ xuống vái doanh nhân giàu
có bậc nhất châu Á, và kết luận người trẻ thời nay thích hôn ghế thần
tượng, liếm giày tỉ phú.
Trong cuộc Đối thoại với Jack Ma ngày 6-11 tại Trung tâm Hội nghị
quốc gia (Hà Nội), một thanh niên vì quá hâm mộ đã đứng lên nói ‘I love
you Jack Ma’, sau đó quỳ xuống lạy nhân vật này.
Hành động nói trên đã nhận được vô số ‘gạch đá’, và bị đánh giá là
nhục nhã ngang với việc fan hôn ghế ca sĩ - diễn viên Bi (Rain) từng
ngồi khi ngôi sao Hàn Quốc này đến Hà Nội năm 2012.”
Giữa “vô số gạch đá” – may thay – cũng có xen lẫn những lời chia sẻ, và thương cảm, rất chân thành. Trên trang VNTB
có bài viết với tựa đề cảm động (“Hãy Thương Cảm Các Em:
Một Thế Hệ Mất Thần Tượng Nội”) của tác giả Mẫn Nhi:
“Xin đừng trách thanh niên, bởi nó không hẳn về mặt giáo dục, mà còn
cả sự thiếu vắng ‘thần tượng Việt’ đúng nghĩa trong thời đại hiện nay...
Nếu thử đối sánh với thanh niên đầu thế kỷ XX, thì giới trẻ Việt hiện
nay thiệt thòi toàn diện. Ít nhất, giới trẻ thế kỷ XX, chỉ riêng trong
lĩnh vực kinh tế cũng đã có thần tượng đúng nghĩa là Trương Văn Bền,
Bạch Thái Bưởi, Quách Diệm; trong văn hóa – giáo dục – chính trị thì có
học giả Nguyễn Văn Vĩnh,…
Ít nhất những con người đó đã tạo nên giá trị thật và đủ làm gương
cho lớp trẻ; còn hiện tại – giới trẻ chỉ thấy toàn sự giả dối, ăn xổi ở
thì,…
Do đó, hãy thương cảm các em: một thế hệ mất mát thần tượng nội!”
Nguồn ảnh: chuthapdophutho.org
Ơ hay, thế bác Hồ kính yêu đâu? Ít nhất thì cũng đã có vài
trăm hình tượng của Bác được dựng lên trên mọi nẻo đường đất
nước, và sẽ có hằng trăm cái khác sắp được “thi công” đến nơi
mà. Đó là chưa kể hằng triệu trang sách, chục ngàn câu thơ,
ngợi ca tài trí và công đức của Người:
Ôi sáng xuân nay, Xuân 41
Trắng rừng biên giới nở hoa mơ
Bác về... Im lặng. Con chim hót
thánh thót bờ lau, vui ngẩn ngơ...
Năm 1941, bác Hồ vừa mới bước chân về đến biên giới thôi mà
chim chóc, lau sậy đều vui đến “ngẩn ngơ” luôn. Ngày ấy đến nay,
hình tượng Bác vẫn được Ban Tuyên Giáo & Bộ Thông Tin Tuyên
Truyền bồi đắp, tân trang đều đều (khiến ngân qũi quốc gia muốn
cạn kiệt luôn ) vậy sao thế hệ trẻ hôm nay tự nhiên lại bị
“mất mát thần tượng nội” – vậy cà?
Nguyên do của sự “mất mát” vô cùng đáng tiếc này, phần nào,
có thể là do bản tính quá khiêm tốn của Bác nên hình ảnh của
Người đã không thể sống mãi trong lòng quần chúng, như mong
đợi.
Bác đã về đây, Tổ quốc ơi!
Nhớ thương, hòn đất ấm hơi Người
Ba mươi năm ấy, chân không nghỉ
Mà đến bây giờ mới tới nơi!
Đi xa thế, lâu thế mà Bác lại về... tay trắng. Tiền bạc vốn không, đã đành. Nhân cách, đầu óc cũng thế: “Tôi chẳng có tư tưởng gì ngoài tư tưởng chủ nghĩa Mác –Lê.” Nói vậy, nghe đã “nhún nhường” lắm rồi nhưng lắm lúc Người còn hạ mình hơn nữa: “Bác tự nhận mình chỉ nêu ra được tác phong, còn tư tưởng lý luận thì để cho Mao Chủ tịch.”
Khiêm cung đến vậy quả là hiếm thấy!
“Từ 1951, tuần nào báo Nhân Dân cũng có vài mẩu của CB (tức Cụ Hồ)
phổ biến kinh nghiệm mọi mặt của Trung Quốc… dần dà đảng viên cộng sản
Việt Nam lại tìm ra chỗ để tự hào: được làm em của hai nước vĩ đại, Liên
Xô anh cả, Trung Quốc anh hai... sau khi kết thúc thắng lợi chiến dịch
biên giới, ngày 14-10- 1950, Hồ Chí Minh gửi thư cho Mao Trạch Đông,
Trung ương Đảng Cộng Sản Trung Quốc: ‘Tóm lại, tôi cho rằng thắng lợi
này là thắng lợi của đường lối Mao Trạch Đông cách mạng, quốc tế chủ
nghĩa. Tôi không nói lời khách sáo: ‘Cảm ơn các đồng chí’, mà nói các
đồng chí Việt Nam và nhân dân chúng tôi sẽ nỗ lực hơn nữa giành lấy
thắng lợi cuối cùng lớn hơn, lấy thành công để đền đáp sự kỳ vọng tha
thiết và giúp đỡ to lớn của Đảng Cộng sản Trung Quốc, Đảng Cộng sản Liên
Xô anh em’.
Chả ai thấy chữ ‘đền đáp kỳ vọng’ nghe nó quá bề dưới…Không phải ngẫu
nhiên mà đến Đại hội 2 (1951), điều lệ đảng đã ghi ‘Tư tưởng Mao Trạch
Đông là kim chỉ nam’ của đảng.” (Trần Đĩnh. Đèn Cù I. Westminster, CA: Người Việt, 2014).
Mà Đảng thì lãnh đạo toàn diện, và tuyệt đối gần cả trăm năm
qua. Tuy thế, mãi cho đến nay mới chỉ có một thanh niên Việt
Nam duy nhất qùi lậy bác Jack Ma thôi. Vậy là phúc đức lắm
rồi. (Còn bầy đặt phàn nàn, hay ném gạch, ném đá, làm chi
nữa – hả Trời).
Dù sắp nhỏ có liếm ghế chăng nữa, nói nào ngay, cũng vẫn là
cách hành sử rất đúng... qui trình. Tụi nó chỉ tiếp tục cái
truyền thống trọng ngoại (hướng ngoại hay vọng ngoại) do các
bậc lão thành cách mạng khởi xướng thôi mà, chớ đâu có gì sai
quấy lắm đâu.