Tổng thống Trump không chỉ trích ông Duterte về vấn đề nhân quyền (Hùng Cường)

 “Tôi muốn chúc mừng ông vì tôi nghe tin về những công việc chống ma túy không thể tin được. Nhiều nước cũng gặp phải vấn nạn này, chúng tôi cũng đang gặp phải, nhưng với những gì ông đang làm rất tuyệt vời, tôi chỉ muốn gọi  và nói với ông điều đó”, Reuters trích dẫn lời thoại ông Trump nói với ông Duterte trong cuộc điện đàm hồi tháng 5.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã tới Philippines và hôm nay (13/11), ông sẽ có cuộc hội đàm chính thức với người đồng cấp Philippines Rodrigo Duterte. Ông Trump muốn Tổng thống Philippines gây sức ép vấn đề Bắc Hàn, nên khả năng sẽ tiếp tục lờ đi chiến dịch trấn áp ma túy được cho là vi phạm nhân quyền nghiêm trọng mà ông Duterte đang theo đuổi.

Reuters cho biết, tuần trước Tổng thống Duterte đã nói rằng ông sẽ nói ông Trump “giải tán” cuộc họp nếu ông dấy lên vấn đề nhân quyền.

Trên thực tế, khác với những người tiền nhiệm, Tổng thống Donald Trump cũng đã từ bỏ việc công khai thúc đẩy các nhà lãnh đạo nước ngoài về vấn đề nhân quyền, thay vào đó, ông thể hiện sẵn sàng chấp nhận những lãnh đạo quốc tế mạnh mẽ vì lợi ích chiến lược.

Kể từ khi nhậm chức vào mùa hè năm ngoái, Tổng thống Duterte đã thực thi chiến dịch chống ma túy đẫm máu, giết người tràn lan.

Các nhà hoạt động nhân quyền quốc tế cáo buộc rằng ông Duterte đã vi phạm nhân quyền nghiêm trọng khi cho phép cảnh sát và các lực lượng thực thi pháp luật có thể giết hại những người liên quan đến ma túy mà không cần thông qua trình tự pháp lý. Giới chức Philippines ước tính có hơn 3000 người sử dụng và buôn bán ma túy đã bị chết trong cuộc trấn áp này. Trong khi, các nhóm nhân quyền báo cáo rằng tổng số người thiệt mạng cao hơn rất nhiều, có thể lên tới gần 9000 người.

Tổng thống Duterte bảo vệ hành vi bạo lực mạnh mẽ và thậm chí còn khoe khoang về sự tham gia trực tiếp của mình.

Năm ngoái, ông Duterte đã nói rằng ông đã từng trực tiếp giết ba người từ nhiều năm trước, khi còn đang là thị trưởng thành phố Davao. Phát biểu tại một phiên họp APEC tại Đà Nẵng, Việt Nam vừa qua, Tổng thống Philippines thậm chí còn nói rằng ông đã từng giết người từ thời niên thiếu.

“Khi tôi còn là thiếu niên, tôi đã từng vào tù ra tội, gây tiếng vang ở nhiều nơi. Vào tuổi 16, tôi đã giết người rồi”, Reuters dẫn phát biểu của ông Duterte.

Phát ngôn viên của Tổng thống Philippines sau đó đã có gắng hạ thấp giọng điệu của ông Duterte, bằng việc tuyên bố rằng, “tôi nghĩ đó chỉ là lời nói đùa”.

Tổng thống Trump cũng không chú ý nhiều tới các hoạt động cứng rắn trong nước của ông Duterte. Ngay trong cuộc điện đàm hồi tháng 5, ông Trump thay vì chỉ trích ông Duterte vi phạm nhân quyền, thậm chí còn tán dương những hành động chống ma túy mạnh tay của Tổng thống Philippines.

“Tôi muốn chúc mừng ông vì tôi nghe tin về những công việc chống ma túy không thể tin được. Nhiều nước cũng gặp phải vấn nạn này, chúng tôi cũng đang gặp phải, nhưng với những gì ông đang làm rất tuyệt vời, tôi chỉ muốn gọi  và nói với ông điều đó”, Reuters trích dẫn lời thoại ông Trump nói với ông Duterte trong cuộc điện đàm hồi tháng 5.

Các quan chức Tòa Bạch Ốc giải thích rằng những lời lẽ tán dương của ông Trump nêu trên là chiến lược của Tổng thống Mỹ.

Chiến lược này có thể sẽ được Tổng thống Mỹ tiếp tục sử dụng trong cuộc gặp trực tiếp giữa hai vị nguyên thủ tại Manila. Ông Trump sẽ không công khai chỉ trích Tổng thống Duterte trước công chúng, thay vào đó có thể là những lời nhắc nhở trong các cuộc gặp riêng tư. Tổng thống Mỹ đang thúc giục người đồng cấp Philippines giúp gây sức ép lên Bắc Hàn và đấu tranh chống khủng bố và cũng tránh đẩy ông Duterte tiến gần hơn nữa vào “vòng tay” của Trung Quốc.

Trí thức VN