Hai năm thực hiện tinh giản biên chế đã… tăng thêm 96.000 người và chi thường xuyên tăng 16,25% (SGGP)
Theo Nghị quyết số 39-NQ/TW (ngày
17-4-2015) của Bộ Chính trị, mỗi năm phải tinh giản 70.000 người, sau 2
năm thực hiện phải giảm 140.000 người mới theo tiến độ nhưng thực tế
ngược lại, không giảm được mà còn tăng lên 96.000 người...
Sáng
29-11, tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc học tập, quán triệt các Nghị
quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ 6, khóa XII, đồng
chí Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng,
Trưởng Ban Tổ chức Trung ương đã giới thiệu và quán triệt Nghị quyết số
18-NQ/TW “một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của
hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”.
Tại đây, đồng chí
Phạm Minh Chính cho biết, sau 30 năm đổi mới, chúng ta chuyển từ nền
kinh tế quan liêu bao cấp sang nền kinh tế thị trường, các tổ chức chính
trị đã chuyển đổi kịp thời trước yêu cầu đổi mới kinh tế đi đôi với đổi
mới hệ thống chính trị. Tuy nhiên bên cạnh kết quả đạt được, Ban Chấp
hành Trung ương cũng thẳng thắn chỉ ra, bộ máy của hệ thống chính trị
vẫn còn nhiều hạn chế chưa đáp ứng được mục tiêu yêu cầu đề ra.
Tổ chức bộ máy còn cồng
kềnh, nhiều tầng nấc, nhiều đầu mối, nhất là số đầu mối bên trong của
các cơ quan trong hệ thống chính trị ngày càng phình ra, hiệu lực hiệu
quả chưa đáp ứng yêu cầu.
Hiện nay tổ chức ở cơ
quan nhà nước từ Trung ương đến địa phương còn cồng kềnh, chức năng
nhiệm vụ còn chồng chéo, ví dụ như Bộ Tài chính với Bộ KH-ĐT, Bộ GT-VT
với Bộ Xây dựng… Bên cạnh đó, số bộ, cơ quan ngang bộ thuộc Chính phủ dù
đã có nhiều đổi mới nhưng vẫn còn đến 30 đầu mối bộ, cơ quan ngang bộ.
Trong khi đó, ở Nhật
Bản con số này chỉ là 11, Singapore là 15, Trung Quốc 20,… So với các
nước châu Âu thì Việt Nam cũng cao hơn rất nhiều.
Tháng 6-2017, số bộ và
cơ quan ngang bộ thuộc Chính phủ nhiệm kỳ này giữ ổn định so với 2 nhiệm
kỳ trước nhưng đầu mối bên trong các bộ ngành, địa phương tăng nhanh.
Cả nước có 42 tổng cục
tăng 2 lần so với năm 2011; 826 cục, vụ thuộc các tổng cục, tăng 4,7%;
7.280 phòng trong tổng cục, tăng 4,7% so với năm 2011; 750 vụ cục và
tương đương thuộc bộ, tăng 13,6%; 3.970 phòng trực thuộc bộ tăng 13% so
với năm 2011.
Số liệu này chưa kể
quân đội và công an. Riêng các cơ quan giúp việc của Trung ương tăng 23
đầu mối (21,9%) và 40 đầu mối cấp vụ tăng 21%; đầu mối cấp phòng cũng
tăng 37,4%;...
Theo đồng chí Phạm Minh Chính, cơ
cấu tổ chức cán bộ, công chức còn bất cập, số người hưởng lương, phụ
cấp từ ngân sách nhà nước rất lớn, nhất là biên chế trong đơn vị sự
nghiệp công lập, cán bộ hoạt động không chuyên trách cấp xã, thôn.
“Có thể khẳng định số người ăn lương và phụ cấp của ta tang rất
nhanh. Nền kinh tế phải gánh vác rất khó khăn. Khó khăn này tập trung
vào 2 điểm chính là các đơn vị sự nghiệp trên 2 triệu người và cấp xã,
thôn, tổ dân phố” – đồng chí Phạm Minh Chính cho biết.
Sau 2 năm thực hiện tinh giản biên chế nhưng số người hưởng lương,
phụ cấp không giảm mà còn tăng lên. Theo Nghị quyết số 39-NQ/TW (ngày
17-4-2015) của Bộ Chính trị, mỗi năm ta phải tinh giản 70.000 người, sau
2 năm thực hiện phải giảm 140.000 người mới theo tiến độ nhưng thực tế
ngược lại, không giảm được mà còn tăng lên 96.000 người. Đây là một mâu
thuẫn lớn.
Tỷ lệ công viên chức hưởng lương trên 1.000 dân ở Việt Nam là 43
người chưa kể quân đội và công an trong khi đó 1 số nước trong khu vực
tính cả quân đội, công an như Philipines là 1.000 dân mới có 13 cán bộ
công viên chức; Ấn Độ có 16 người; Indonesia 17 người; Singapore có 25
người…
“Về cơ bản, tỷ lệ công chức nước ta cao hơn rất nhiều so với các nước” – đồng chí Phạm Minh Chính cho biết.
Từ năm 2011 đến năm 2015 chi thường xuyên chiếm 65% tổng chi ngân
sách, tăng 2,2 lần so 5 năm trước. Những năm gần đây, tổng chi thường
xuyên đều tăng. Năm 2014 là 704.000 tỷ; năm 2015: 777.000 tỷ tăng 10,3%
so 2014; năm 2016: 837.000 tỷ tăng 1,7% so với năm 2015; dự toán chi năm
2017 là 900.000 tỷ, tăng 7,87% so với năm 2016, tăng 16,25 so với năm
2015 (năm ban hành Nghị quyết 39 về tinh giản biên chế). Trong chi
thường xuyên này, chi cho con người là cao (lương và phụ cấp khác chiếm
53%).
Cũng theo đồng chí Phạm Minh Chính, số lượng lãnh đạo, cấp phó
trong các cơ quan đơn vị còn nhiều chiếm tỷ lệ cao, bổ nhiệm cấp hàm một
số cơ quan Trung ương còn nhiều. Cả nước hiện có 81.492 lãnh đạo cấp
phó từ phó phòng đến thứ trưởng chiếm 21,7% trong tổng số cán bộ công
chức từ Trung ương đến cấp huyện.
Cứ 5 cán bộ công chức thì có 1 lãnh đạo cấp phó, có nơi 44/46 lãnh
đạo, có cơ quan 100% cán bộ là lãnh đạo, không có ai là chuyên viên. Có
vụ có 6 hàm vụ trưởng, 7 hàm phó vụ trưởng, có cả hàm trưởng phòng, phó
trưởng phòng, thậm chí có vụ có 19 hàm phó vụ trưởng.
“Chúng ta đang lạm phát cấp phó, đây
là việc rất rõ. Mỗi bộ có từ 5- 6 cấp phó, thiếu bổ sung rất nhanh nhưng
vẫn kêu không đủ người đi họp, rõ ràng cơ chế vận hành có vấn đề, chức
năng nhiệm vụ có vấn đề.” – đồng chí Phạm Minh Chính nhận định.
Về đơn vị hành chính cấp địa phương, đồng chí Phạm Minh Chính cho
biết, năm 1986, cả nước chỉ có 44 đơn vị hành chính cấp tỉnh, nhưng đến
nay đã tăng thành 63 đơn vị cấp tỉnh. Như vậy, sau 30 năm đổi mới, cả
nước đã tăng thêm 19 tỉnh, 178 huyện và 1.136 xã. Trong số đó, hiện cả
nước có hơn 700 đơn vị cấp xã không đạt tiêu chí về quy mô diện tích và
dân số.
Đặc biệt, chưa phân định rõ và tổ chức thực hiện mô hình chính
quyền nông thôn, đô thị, hải đảo và đơn vị hành chính - kinh tế đặc
biệt. Trong những năm qua chỉ có xu hướng là phải tách ra chứ không có
nhập vào. 10 năm qua chỉ giảm được một đơn vị hành chính cấp tỉnh là
việc sáp nhập Hà Tây vào Hà Nội.
Theo đồng chí Phạm Minh Chính, việc sáp nhập Hà Tây vào Hà Nội lúc
bàn thảo thì khó khăn vô cùng, với rất nhiều băn khoăn, lo lắng. Ví như
sáp nhập vào rồi thì truyền thống văn hóa, lịch sử, kinh phí, đặc biệt
là công tác cán bộ sẽ ra sao?
“Sáp nhập phòng đã khó rồi, vì hai ông trưởng phòng nay chỉ còn
chọn một ông. Sáp nhập cấp tỉnh thì còn khó khăn gấp bội, vì 2 người
đứng đầu cũng là Ủy viên Trung ương cả. Rất khó, nhưng với quyết tâm
chính trị cao, chúng ta đã làm” - đồng chí Phạm Minh Chính cho biết.
Giờ đây, sau gần 10 năm nhìn lại, thấy quyết sách sáp nhập Hà Tây
và Hà Nội là “đúng đắn, thành công, hiệu quả”, mở ra không gian cho sự
phát triển cho cả Hà Nội cũng như Hà Tây cũ. Mọi khó khăn lúc đầu đặt ra
đến nay cũng đều được giải quyết.
“Sáp nhập tỉnh lớn như vậy còn làm được, vậy xã, phường thì sao
không làm được? Hà Tĩnh hiện nay đang sáp nhập thôn bản. Hòa Bình đang
nghiên cứu nhập xã và ở một số nơi đang nghiên cứu sáp nhập huyện. Sáp
nhập được là sẽ giảm ngay đội ngũ cán bộ, biên chế, giảm chi ngân
sách... Hà Tây sáp nhập Hà Nội là bài học thành công sống động. Khó mấy
cũng làm được, nếu điều đó là đúng đắn, phù hợp với thực tiễn xã hội” –
đồng chí Phạm Minh Chính nhấn mạnh.
