Metro Bến Thành - Suối Tiên đội vốn 30.000 tỉ, vì sao? (PLO)
Trước đó, tại phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 12-10, Bộ trưởng
Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết vấn đề rất lớn đang tồn
tại khiến dự án metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên bị đình trệ mà chưa
được quan tâm tháo gỡ, đó là việc đề nghị tăng số vốn đầu tư quá lớn. Cụ
thể, dự án được phê duyệt với dự toán ban đầu là 17.000 tỉ đồng, nhưng
sau đó TP đề nghị tăng thêm 30.000 tỉ đồng.
“Con số tăng thêm này này khiến ai cũng bất ngờ”- đại biểu Quốc hội
Trần Hoàng Ngân nói tại cuộc họp chiều nay 17-10 của đoàn ĐBQH TP với
các cơ quan ban ngành liên quan.
Cho đến thời điểm này, dự án vẫn chưa
thực hiện phê duyệt tổng mức đầu tư vì số vốn cần cấp phát thêm chưa có
được sự thoả thuận thống nhất giữa Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tài chính
và TP.HCM về tỷ lệ vốn cấp phát từ trung ương.
Tại cuộc họp chiều 17-10, giải trình vì
sao số vốn tăng thêm, ông Lê Nguyễn Minh Quang, Trưởng Ban Quản lý
đường sắt đô thị TP.HCM, cho biết dự án metro 1 có tổng vốn đầu tư 2,49
tỉ USD (hơn 47.000 tỉ đồng) được khởi công tháng 8-2012 với chiều dài
gần 20 km, đi qua các quận 1, 2, 9, Bình Thạnh, Thủ Đức và huyện Dĩ An
(Bình Dương).
Năm 2006, Thủ tướng đã thông qua báo
cáo đầu tư xây dựng dự án do Cục Đường sắt Việt Nam thuộc Bộ GTVT làm
chủ đầu tư. Đơn vị được giao lập dự án đầu tư là Công ty cổ phần Tư vấn
thiết kế giao thông vận tải phía Nam (Tedi-South).
“Thời điểm này, Việt Nam chưa làm
tuyến metro nào, đơn vị tư vấn lập dự án cũng chưa có kinh nghiệm thực
tiễn. Tổng mức đầu tư dự án được lập là 17.000 tỉ đồng. Sau khi tổng mức
đầu tư 17.000 tỉ đồng được duyệt, chúng ta đã ký hiệp định vay số 1 với
phía Nhật Bản vào năm 2007 với số tiền là 4.000 tỉ đồng”- ông Quang nói
và cho biết cuối năm 2006, dự án được giao về cho TP.HCM.
Từ tháng 1-2008, đơn vị tư vấn trúng
thầu là liên danh NJPT (gồm các công ty tư vấn Nhật Bản, đứng đầu là
Công ty Nippon Koei) đã nghiên cứu và khẳng định các thiết kế ban đầu
như nhà ga, số lượng các đoàn tàu, an toàn... là chưa phù hợp. Sau đó,
NJPT thiết kế lại và đề xuất tổng mức đầu tư là 47.000 tỉ đồng.
Để đảm bảo thận trọng, TP đã mời các
Công ty của Singapore (Công ty Singapore Mass Rapid Transit và Công ty
CPG) thẩm tra độc lập và kết luận tổng mức đầu tư là phù hợp. Sau đó, Cơ
quan Hợp tác Nhật Bản (JICA) cam kết sẽ xem xét việc tăng vốn ODA cho
dự án.
Đến năm 2010, TP đã có báo cáo Thủ
tướng và Thủ tướng đã cho lấy ý kiến các bộ GTVT, Tài chính, Kế hoạch và
Đầu tư. Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho phép điều chỉnh tổng mức đầu tư và
các bộ khác cũng đồng thuận vấn đề này.
Trên cơ sở đó, tháng 8-2011, Thủ tướng
có công văn đồng ý để UBND TP phê duyệt điều chỉnh dự án và triển khai
các bước tiếp theo.
Đến tháng 9-2011, UBND TP đã ra quyết
định phê duyệt tổng mức đầu tư dự án này, con số là 47.000 tỉ đồng. “Khi
được duyệt, chúng ta đi vay tiếp bằng 2 hiệp định vay. Tổng vay đến giờ
đã là 31.000 tỉ đồng. Chúng ta được duyệt mới đi vay. Nếu nói dự án
điều chỉnh vốn quá lớn, chưa được phê duyệt là không chính xác”- ông
Quang nói.
Ông Quang cho biết thêm theo Nghị
quyết 49, dự án có vốn từ 35.000 tỉ đồng phải trình Quốc hội. Do đó,
tháng 5-2011, TP đã có một văn bản gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị
báo cáo Quốc hội về công tác điều chỉnh vốn với dự án.
“Hàng năm UBND TP đều có báo cáo với
Bộ GTVT và Bộ GTVT thừa ủy quyền của Thủ tướng, thay mặt Chính phủ báo
cáo Quốc hội về dự án. Chúng tôi xin khẳng định rằng đây là dự án trọng
điểm về cơ sở hạ tầng giao thông, hết sức quan trọng với sự phát triển
của TP. TP đã nhiều lần báo cáo, kiến nghị chứ không phải thiếu trách
nhiệm”- ông Quang nói.
Từ đó, ông Quang kiến nghị đoàn ĐBQH
TP.HCM đề nghị Thủ tướng trình Quốc hội xem xét, quyết định về tổng mức
đầu tư của dự án tại kỳ họp Quốc hội sắp tới.
Cũng quan tâm đến vấn đề này, đại biểu
Quốc hội Nguyễn Phước Lộc cho rằng nếu chúng ta muốn Quốc hội có nghị
quyết riêng phân bổ nguồn vốn trung hạn cho dự án metro số 1 thì Đoàn
ĐHQH cần có kiến nghị tập thể bằng văn bản chứ không phải từng đại biểu
kiến nghị riêng lẻ.