Học được gì từ Đảng cộng sản để dân chủ hóa Việt Nam? (Mai V. Pham)
Một
nguyên nhân quan trọng khác giúp đảng cộng sản dễ dàng chiếm chính
quyền từ Cách Mạng Tháng 8, đó là sự thiếu vắng những tổ chức chính trị
đối lập có đường lối rõ ràng, tổ chức chặt chẽ và quyết tâm cao. Wiliam
J. Duiker cho rằng các lực lượng dân tộc chủ nghĩa không cộng sản lúc
đó, không thể làm được những điều mà Việt Minh đã làm, vì chia rẽ, tổ
chức kém, thiếu đường lối và phương pháp rõ ràng.
Từ ngày
2/9/1945 đến nay đã 72 năm, Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn khai sinh
nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa, một định chế chính trị trá hình của chủ
nghĩa cộng sản hung bạo khiến Việt Nam ngày càng tụt hậu và suy tàn,
trong nguy cơ lệ thuộc hổ nhục vào Trung Quốc. Đau xót hơn, ngày càng có
nhiều người dân phải sống trong đói khổ, bất công và cơ cực trong sự
thất vọng, khinh ghét và phẫn nộ với đảng cầm quyền. Tuy nhiên, Đảng
cộng sản vẫn ngang nhiên tồn tại mà không gặp phải khó khăn, trở ngại
lớn lao nào cho đến tận hôm nay.
Thành công của Cách Mạng Tháng 8
năm 1945 chính thức đưa Đảng cộng sản lên nắm quyền. Vậy chúng ta,
những người đang miệt mài tranh đấu ôn hòa cho yêu sách dân chủ hóa Việt
Nam, rút ra bài học nào từ thắng lợi của Đảng cộng sản Việt Nam ?
Theo
thiển ý của người viết, có hai điều có thể rút ra được, đó là Đảng cộng
sản lấy tư tưởng tuyên truyền của Lenin làm kim chỉ nam và Đảng cộng
sản là một tổ chức chặt chẽ, có quyết tâm cao.
1. Đảng cộng sản lấy tư tưởng tuyên truyền của Lenin làm kim chỉ nam
Vai
trò lãnh đạo của Nguyễn Sinh Cung – tức Nguyễn Ái Quốc hay Hồ Chí Minh -
trong Cách Mạng tháng 8 năm 1945 đóng vai trò quan trọng dẫn đến thắng
lợi, đánh dấu sự nắm quyền đầu tiên của Đảng cộng sản Việt Nam.
Năm
1917, Nguyễn Sinh Cung đến Paris và đổi tên thành Nguyễn Ái Quốc. Trong
khoảng thời gian ở Pháp, Nguyễn Ái Quốc chăm chỉ nghiên cứu khoa học
chính trị, bị cuốn hút bởi học thuyết cộng sản, đặc biệt say mê Tư Bản
Luận (Das Kapital) của Karl Marx và tư tưởng cách mạng bạo lực của
Lenin. Chính Ban tuyên giáo cũng thừa nhận rằng Nguyễn Ái Quốc không có
tư tưởng nào cả, ngoài tư tưởng của Marx-Lenin :
"Cách
Mạng Tháng 8 năm 1945 thành công mau lẹ do nhiều nguyên nhân, trong đó
nguyên nhân quan trọng, có ý nghĩa quyết định là sự lãnh đạo đúng đắn,
sáng suốt, khéo léo của Đảng ; là sự vận dụng và phát triển chủ nghĩa
Mác-Lênin trong điều kiện cụ thể của nước ta một cách đúng đắn, độc lập,
tự chủ và sáng tạo".
Lenin
là bậc thầy của tuyên truyền dối trá và nhờ chủ trương này mà Lenin dễ
dàng mang đến thắng lợi Cách Mạng Tháng 10 Nga năm 1917. Lenin nói : "Một lời nói dối được lặp đi lặp lại nhiều lần sẽ trở thành sự thật".
Vì thế, đảng cộng sản của Hồ đã ma mãnh vận dụng cách thức tuyên truyền
bịp bợm này trong suốt một thời gian dài, từ 1924 đến 1940, ở khắp mọi
nơi để dụ dỗ nhằm tìm kiếm sự ủng hộ của nhân dân, xây dựng lực lượng
chuẩn bị cho sự ra đời của tổ chức Việt Nam Độc Lập Đồng Minh (Việt
Minh), tên gọi che đậy của Đảng cộng sản Việt Nam. Đầu năm 1941, Nguyễn
Ái Quốc trở về nước chính thức tổ chức lực lượng vũ trang giải phóng
cách mạng.
Nạn
đói năm Ất Dậu, từ tháng 10/1944 đến tháng 5/1945, đã khiến người dân
Việt vô cùng chán nản, thất vọng với chính sách đô hộ của Nhật và sự bất
lực của chính phủ Trần Trọng Kim. Lợi dụng sự tuyệt vọng này cũng như
khát vọng độc lập và tự do của nhân dân, tổ chức Việt Minh tập trung vào
công tác tuyên truyền để lôi kéo nhiều thành phần khác nhau, từ nông
dân, công nhân đến trí thức, tham gia vào tổ chức.
Trần Trọng Kim đánh giá khá trung thực về cách thức tuyên truyền khôn khéo của đảng cộng sản như sau :
"Về
đường binh lực, lúc ấy Việt Minh không không có gì thật. Nhưng cái
phương lược của họ đánh bằng tuyên truyền, bằng lối quỉ quyệt lừa dối để
lôi kéo dân chúng đi theo, chứ không đánh bằng binh khí. Sự tuyên truyền của họ đã có ngấm ngầm từ lâu trước khi quân Nhật đảo chính chứ không phải bây giờ mới
có. Những lối họ dùng là nói dối, đánh lừa cướp bóc, giết hại tàn phá,
không kiêng dè gì cả, miễn làm cho người ta mắc lừa hay sợ mà theo mình
là được".
"Trong khi ông Hồ Chí Minh ở bên Tàu để chờ đợi thời cơ, ở trong nước đâu đâu cũng có cán bộ, ngấm ngầm hành động và tuyên truyền rất khôn khéo. Họ lợi dụng lòng ái quốc của dân chúng mà tuyên truyền Việt Minh không phải là đảng cộng sản, chỉ là một mặt trận gồm tất cả các đảng phái lấy lại độc lập cho nước nhà, vậy nên từ bắc chí nam đâu cũng có người theo".
"Cách
hành động của họ thì bất cứ công sở hay tư sở hễ đâu có một tổ chức làm
việc là có người của họ chen lấn vào, hoặc để tuyên truyền, hoặc để
hoạt động theo chủ nghĩa của họ".
"Ðảng Việt Minh lúc ấy rất hoạt động, đánh huyện này, phá phủ kia. Lính bảo an ở các nơi phần nhiều bị Việt Minh tuyên truyền, tuy chưa theo hẳn, nhưng không chống cự nữa".
Đảng
cộng sản đã khôn khéo và bền bỉ tuyên truyền sai trái để mị dân ở khắp
mọi nơi từ lúc thành lập cho đến tận hôm nay, nhằm duy trì quyền lực cai
trị. Đây là một yếu tố mà những người chủ trương đấu tranh ôn hòa cho
dân chủ Việt Nam cần linh hoạt học ở họ điều này, trừ sự gian trá.
Khác
với người cộng sản, những người chủ trương dân chủ hóa Việt Nam hay
những người còn quan tâm đến tương lai và vận mệnh đất nước hãy truyền
tải sự thật và lẽ phải về đất nước bất cứ lúc nào khi có cơ hội.
Một vài ví dụ đơn giản về những vấn nạn nhức nhối của xã hội như nạn ô nhiễm môi trường, tham nhũng, giáo dục xuống cấp… đang đe dọa đời sống và tương lai của người dân và đất nước.
Tại mỗi nơi, vào bất cứ lúc nào, những vị lãnh đạo tinh thần, những vị giáo sư và giáo chức, các bậc cha mẹ đều có thể nêu ra những vấn nạn này của đất nước trong gia đình và ngoài xã hội.
Cũng nên nhắc nhở đi, nhắc nhở lại thực trạng suy đồi của xã hội, nguy
cơ lệ thuộc ngày càng lộ liễu và quá đáng vào Trung Quốc… để người dân
bớt vô cảm và quan tâm nhiều hơn đến đất nước. Những nhắc nhở này càng
được nhân rộng và khuyến khích.
Các bậc phụ huynh trăn trở thực trạng Việt Nam, cũng có thể thảo luận, truyền tải thông tin về sự lụn bại của đất nước trong các bữa cơm gia đình, thức tỉnh sự quan tâm của người trong nhà về hiện trạng chung của đất nước.
Linh
mục Nguyễn Duy Tân, giáo xứ Thọ Hòa, Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai là một tấm
gương tuyệt vời của việc kiên nhẫn truyền tải sự thật. Ông đã nhẫn nại
lan truyền thông tin và sự thật trong các bài giảng cho các giáo dân,
cũng như tạo sự liên kết chặt chẽ giữa chủ chiên và đàn chiên. Hãy nhìn
sự hiệp nhất giữa linh mục Nguyễn Duy Tân và các giáo dân đã xử lý khôn
khéo, không bị rơi vào bẫy kích động bạo lực, của nhóm dư luận viên
trang bị súng và dùi cui tràn đến giáo xứ Thọ Hòa gây rối vào sáng
4/9/2017. Linh mục Nguyễn Duy Tân đã không sợ hãi, kiên trì diễn giải sự
thật, truyền tải thông điệp ôn hòa và bác ái đến các giáo dân, tạo nên
sự hiệp nhất chặt chẽ mà bọn ác độc, bất lương không thể nào phá hoại
được. Hy vọng Giáo hội Công giáo Việt Nam sẽ có nhiều và nhiều hơn nữa
những chủ chiên can trường và chính nghĩa như trường hợp Nguyễn Duy Tân.
Một
nguyên nhân quan trọng khác giúp đảng cộng sản dễ dàng chiếm chính
quyền từ Cách Mạng Tháng 8, đó là sự thiếu vắng những tổ chức chính trị
đối lập có đường lối rõ ràng, tổ chức chặt chẽ và quyết tâm cao. Wiliam
J. Duiker cho rằng các lực lượng dân tộc chủ nghĩa không cộng sản lúc
đó, không thể làm được những điều mà Việt Minh đã làm, vì chia rẽ, tổ
chức kém, thiếu đường lối và phương pháp rõ ràng.
Trần Trọng Kim trong Hồi kí của ông, đã lặp lại rất nhiều lần, tính tổ chức chu đáo và chặt chẽ của đảng cộng sản :
"Ðảng viên cộng sản lại biết giữ kỷ luật rất nghiêm và rất chịu khó làm việc. Xem như Hội Truyền Bá Quốc Ngữ khi mới thành lập ở Hà Nội là có ngay những người cộng sản vào hội rồi, và những người nhận việc đi dạy học rất chăm, không quản công lao gì cả. Một tổ chức có kỷ luật và chịu khó làm việc như thế, làm gì mà không mạnh".
"Đảng Việt Minh cộng sản có tổ chức rất chu mật và theo đúng phương pháp khoa học".
"Xét thành phần chính phủ liên hiệp lúc ấy, kể cả những người không đảng phái, có thể gọi là năm đảng nhưng chỉ có đảng Việt Minh cộng sản là có chương trình chính trị rõ ràng và có thế lực hơn cả. Còn các đảng khác thì chỉ có tên nêu ra mà thôi, chứ không có chương trình phân minh… Việt Nam Quốc Dân Ðảng và Việt Nam Cách Mệnh Ðồng Minh Hội tuy có thế lực là nhờ có quân đội Tàu bênh vực, nhưng không có tính cách thống nhất và không có kỷ luật chặt chẽ. Bởi vậy đảng Cộng sản chỉ có ba người trong chính phủ nhưng quyền bính vẫn ở cả Cộng sản".
Thất
bại của Nhật trước Đồng minh ngày 14/8/1945 trong Chiến tranh Thế giới
Thứ II, khiến Chính phủ Trần Trọng Kim, được Nhật bảo hộ trở nên suy
yếu. Chính điều này đã tạo ra một "khoảng trống quyền lực" và Việt Minh
đã biết tận dụng đúng lúc để lấp khoảng trống này.
William J. Duiker, trong cuốn Vietnam : Nation in Evolution
(1983), ghi nhận rằng Cách Mạng Tháng 8 thực ra chỉ là cuộc chuyển giao
quyền lực nhanh chóng và hầu như không phải đổ nhiều xương máu. Thêm
nữa, Thủ tướng Trần Trọng Kim cũng đã từ chối sự trợ giúp của quân đội
Nhật trong việc dẹp bỏ Việt Minh vào lúc đó :
"Lúc
bấy giờ người Nhật có đến bảo tôi : "Quân đội Nhật còn trách nhiệm giữ
trật tự cho đến khi quân Ðồng Minh đến thay. Nếu chính phủ Việt Nam công
nhiên có lời mời quân Nhật giúp, quân Nhật còn có thể giữ trật tự". Tôi
nghĩ quân Nhật đã đầu hàng, quân Ðồng Minh sắp đến, mình nhờ quân Nhật
đánh người mình còn nghĩa lý gì nữa, và lại mang tiếng "cõng rắn cắn gà
nhà". Tôi từ chối không nhận".
Sau 72 năm chiếm đóng của đảng
cộng sản, đất nước ngày càng suy tàn và đời sống nhân dân thêm khổ cực.
Đã thế đảng còn đê tiện tận dụng chính sách "chia rẽ để trị", khoét sâu
hận thù giữa người Việt Nam với nhau, nhằm duy trì quyền lực cai trị,
khiến người dân ngày càng chán nản và thờ ơ với vận mệnh của đất nước.
Sự thất bại thảm hại trong việc quản trị đất nước cũng như trong những
quan hệ ngoại giao và thương mại quốc tế chứng tỏ rằng đảng cộng sản là
một tập thể vô cùng tồi tệ và kém cỏi.
Nhìn
lại thực tế Việt Nam, Đảng cộng sản Việt Nam từ lúc hình thành từ năm
1932 cho đến nay cho dù có độc tài và tồi dở như thế nào, vẫn luôn luôn
là một tổ chức, với những đảng viên hiểu được tầm quan trọng và lợi ích
của tổ chức. Ngược lại, những người yêu chuộng dân chủ và tự do cho Việt
Nam, cho dù có tài giỏi đến đâu cũng vẫn còn chưa ý thức được đầy đủ
tầm quan trọng của việc xây dựng tổ chức. Đối lập Việt Nam vẫn còn yếu,
và sẽ tiếp tục yếu hơn nữa, nếu không tiếp thu được bài học tổ chức của
đảng cộng sản.
Xây
dựng được một hoặc nhiều tổ chức chính trị, với những con người chia sẻ
cùng chính kiến và theo đuổi cùng mục tiêu, bằng những phương pháp đã
đồng thuận, là bước khởi đầu trong việc xây dựng một Tập Hợp đấu tranh
cho dân chủ có hiệu lực.
Nhiều
người cho rằng chỉ cần khai dân trí, như cụ Phan Chu Trinh đã từng khởi
xướng, để rồi sau đó người dân tự thân yêu sách dân chủ, tranh đấu để
có bầu cử tự do.
Thật quá tuyệt vời, nhưng không phải trường hợp Việt Nam. Chế độ độc
tài cộng sản tệ hại hơn bất cứ chế độ cai trị Việt Nam nào từ trước đến
nay. Các chế độ phong kiến, thực dân không theo dõi và kiểm soát suy
nghĩ của người dân, và trong nhiều trường hợp còn giúp người dân phương
tiện để khai khẩn đất hoang và tự túc làm giàu. Dưới chế độ độc tài cộng
sản, đất đai và của cải trong xã hội thuộc quyền sở hữu của nhà nước,
đảng cộng sản muốn ban phát cho ai hay tịch thu bất cứ lúc nào cũng
được. Những giải thích dài dòng này chỉ để chứng minh rằng chủ trương
khai dân trí chưa đủ. Nhận định này là một ngộ nhận sai lầm vì 2 lý do.
Thứ
nhất, chế độ độc tài toàn trị vẫn không ngừng tuyên truyền mị dân, nhấn
chìm người dân trong tư tưởng nô lệ của Khổng giáo. Vì thế, khai dân
trí sẽ không thể phát triển một cách trọn vẹn, bởi tư duy độc lập và ý
thức chính trị là những điều tối kị trong chế độ độc tài. Nâng cao dân
trí chỉ có thể thực hiện trong những môi trường tự do, giáo dục nhân bản
và khai phóng. Hơn nữa, nhân dân rất thực tế nên dù biết đảng cộng sản
là gốc rễ của mọi suy tàn, nhưng họ chỉ "đứng lên" khi đã tìm và tin
tưởng được đường lối của một cá nhân hoặc tổ chức nào đó.
Thứ
hai, cho dù có hàng triệu người dân xuống đường yêu sách dân chủ mà
không có bất kì một tổ chức nào hướng dẫn thì cũng không đi đến đâu. Và
nếu có thành công thì sẽ xảy ra những tranh giành giữa những người có
chút tiếng tăm, và kết quả như thế nào mọi người đều biết. Những cuộc
xuống đường Mùa Xuân Ả Rập năm 2011 ở Bắc Phi và Trung Đông chỉ để lại
những hậu quả tai hại cho hàng chục năm sau đó. Trong thực tế, những
cuộc xuống đường không có lãnh đạo đều dễ tan vỡ.
Nên
nhớ, trên thế giới, chưa có một cuộc biểu tình thay đổi chế độ nào mà
không có sự lãnh đạo của tổ chức đối lập. Nếu không có tổ chức chính trị
với cương lĩnh rõ ràng, giải pháp cụ thể và lực lượng đủ lớn, thì ai có
đủ tài sức và kiên nhẫn lãnh đạo quần chúng dưới sự đàn áp có tổ chức
của đảng cộng sản ? Ai sẽ vận động quốc tế yểm trợ và bênh vực cho cuộc
đấu tranh ? Nếu không có đảng đối lập trình bày những giai đoạn và kế
hoạch xây dựng Việt Nam dân chủ sau độc tài cộng sản, đáng sống và ý
nghĩa như thế nào, thì liệu có thu hút được sự ủng hộ của phần lớn người
dân không ?
Tổ
chức chính trị là một đội ngũ gồm những cá nhân kết hợp chặt chẽ với
nhau, có kĩ luật và phân bổ, để thực hiện một cách nhịp nhàng những mục
tiêu đã được đề ra, dựa trên những đường lối và tư tưởng chung. Một bó đũa sẽ khó bị bẽ gẫy hơn từng chiếc đũa riêng lẻ. Khuyết điểm của người
Việt là không có văn hóa tổ chức và thói quen làm việc chung, hậu quả dễ
thấy ngày nay là chỉ có những đấu tranh chính trị cá nhân hay tổ chức
xã hội dân sự đơn lẻ.
Vai
trò lãnh đạo của tổ chức là tối quan trọng trong bất kì một cuộc cách
mạng thay đổi chế độ nào trên thế giới. Lenin ý thức được tầm quan trọng
của tổ chức và đã lãnh đạo đảng Bolsheviks đến thắng lợi với Cách Mạng
Tháng Mười Nga 1917 và khai sinh Liên Bang Xô Viết năm 1922.
Từ Cách Mạng Tháng 8 năm 1945, Đảng cộng sản Việt Nam đã biết dựa vào chủ nghĩa Marx-Lenin để làm kim chỉ nam hành động và liên kết với nhau, tạo thành một tổ chức chặt chẽ và
đã thành công. Muốn thắng được sự ngoan cố của đảng cộng sản, Việt Nam
ngày nay cần một tổ chức đối lập mạnh có tư tưởng và đường lối rõ ràng.
Đấu
tranh có tổ chức cần được hiểu là đấu tranh theo dự án chính trị và
phương pháp đã được tổ chức đồng thuận đề ra, với những giai đoạn đấu
tranh khác nhau.
Đường lối và tư tưởng của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên được trình bày chi tiết trong Khai Sáng Kỉ Nguyên Thứ Hai.
Một
tổ chức chính trị không có đường lối rõ ràng thì sẽ dễ dẫn đến thất
bại. Lenin trong cuốn sách về chiến lược nổi tiếng "Cần làm gì ?" (What
is to be Done ?) nhấn mạnh : "Không có tư tưởng cách mạng, thì không
thể có phong trào cách mạng... vai trò của người chiến sĩ tiên phong chỉ
có thể thực hiện được bởi một đảng, được hướng dẫn bởi tư tưởng tiến bộ
nhất".
Một
tổ chức chính trị mạnh nhất khi đã thuyết phục được phần lớn trí thức
tham gia tổ chức, hoặc ít nhất ủng hộ đường lối của tổ chức đó.Đảng
cộng sản đang phân hóa và chia rẽ hơn bao giờ hết. Vì thế, trí thức yêu
nước cần tận dụng thời cơ : một là tham gia hoặc thành lập tổ chức ; hai
là ủng hộ công khai mạnh mẽ các tổ chức chính trị có tầm vóc.
Thay lời kết
Tập
Hợp Dân Chủ Đa Nguyên vẫn đang âm thầm và khiêm tốn truyền bá tư tưởng
dân chủ đa nguyên và xây dựng đội ngũ nòng cốt. Giai đoạn này vẫn đang
kéo dài vì chưa có được sự ủng hộ mạnh mẽ của những trí thức còn quan
tâm đến Đất nước. Có thể đường lối của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên chưa đủ
hấp dẫn họ, nhưng cũng có thể trí thức Việt Nam không thích văn hóa tổ
chức, nên thích hoạt động đơn lẻ. Ngạn ngữ Châu Phi có câu : "Nếu muốn đi thật nhanh, thì hãy đi một mình. Nhưng muốn đi xa, thì phải đi cùng nhau".
Con
đường dân chủ hóa Việt Nam còn đang đối mặt với nhiều khó khăn và thử
thách. Tuy nhiên, không vì thế mà chúng ta bỏ cuộc, vì đây là cuộc chiến
đấu của chính nghĩa, lương thiện, lẽ phải và lòng bao dung. Quan trọng
hơn, đây là cuộc chiến chính đáng để đưa Dân tộc và Đất nước Việt Nam từ
bóng đêm của nô lệ và nghèo ngổ sang ánh sáng của Tự do và Phồn vinh.
Xin phép được chia sẽ giấc mơ của anh em Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên đang theo đuổi để kết thúc bài viết :
"Nước
Việt Nam sẽ là một nước lớn. Làm người Việt Nam cho tới nay đã là một
điều bất hạnh thì làm người Việt Nam trong một tương lai gần sẽ phải là
một niềm vui, một may mắn và một nguồn hãnh diện. Thế giới đã biết đến
Việt Nam như là nạn nhân của hận thù và chia rẽ, của óc độc quyền lẽ
phải thì thế giới sẽ phải biết đến Việt Nam sau này như là vùng đất của
sự bao dung, như là một mẫu mực thành công của tình anh em tìm lại, của
sự hồi sinh từ điêu tàn và đổ nát" (trích Khai Sáng Kỉ Nguyên Thứ Hai).
(07/10/2017)
Mai V. Pham
Thành viên Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên
"Đa nguyên – Bất bạo động – Hòa giải và hòa hợp dân tộc"
-------------------
Tham khảo :
- Một Cơn Gió Bụi (1969), Trần Trọng Kim, Nhà xuất bản Vĩnh Sơn.