Chống tham nhũng và đấu đá nội bộ (Phóng viên RFA)
"Anh
nào cũng tham nhũng, nhưng mà không phải phe của mình thì mới chống,
mới đánh. Ví dụ một vụ rất lớn là vụ thuốc giả ở Bộ y tế làm ảnh hưởng
cộng đồng thì chưa thấy nói gì cả. Trong khi đó Bí thư Thành ủy Đà Nẵng
Nguyễn Xuân Anh chỉ vì tội dùng bằng giả và một số tội khác, chẳng biết
tội ai nặng hơn ai, nhưng mà ông Xuân Anh lại bị đánh".
Ngày
4/10/2017, Hội nghị Trung ương 6 của đảng cộng sản Việt Nam khai mạc
tại Hà Nội. Theo truyền thông trong nước, hội nghị này sẽ bàn thảo nhiều
vấn đề liên quan đến kinh tế - xã hội, dân số, y tế, và không thể thiếu
vấn đề nhân sự nội bộ đảng.
Kỷ luật quá nhẹ
Trước
thềm Hội nghị Trung ương 6 của đảng cộng sản Việt Nam, một loạt "đại
án" tham nhũng được đem ra xét xử, nhiều bị can bị bắt giữ thêm và hàng
loạt quan chức các cấp bị kỷ luật đảng vì nhiều sai phạm, trong đó có bí
thư thành ủy và chủ tịch thành phố Đà Nẵng.
Theo
nhà văn Nguyễn Nguyên Bình – một cán bộ đã nghỉ hưu, vấn nạn tham nhũng
đã có hàng chục năm nay, gây bức xúc trong nhân dân và giới lão thành
cách mạng, gây nên nhiều hệ lụy cho đất nước. Bà Nguyên Bình cho rằng,
để chống tham nhũng cần phải đạt được ít nhất hai mục tiêu. Thứ nhất, là
phải trừng phạt được những quan chức tham nhũng và thứ hai, là phải thu
hồi được số tài sản bị thất thoát do tham nhũng. Tuy nhiên, bà đánh giá
cả hai mục tiêu này cho đến nay đều không đạt được :
"Một
là những hình thức kỷ luật các ông ấy là quá nhẹ, thậm chí về mặt đảng
thì cũng chưa ai khai trừ đảng. Đáng lẽ những tội ấy phải chịu trách
nhiệm hình sự và truy tố thì không thấy ai bị truy tố cả. Thế thì những
cái ấy không có tác dụng răn đe gì cả, những người chưa tham nhũng thì
họ cũng chẳng sợ. Cái thứ hai là tịch thu tài sản mà họ đã tham nhũng,
thì chưa thấy báo chí nói đã tịch thu đồng nào để đưa vào ngân sách cả".
Giáo
sư Nguyễn Khắc Mai – Giám đốc Trung tâm Minh Triết, nguyên trưởng ban
Dân vận của đảng cho rằng, các cơ quan chống tham nhũng của Đảng được
lập ra và hoạt động không dựa trên bất cứ cơ sở pháp lý nào ; công cuộc
chống tham nhũng là "đánh trống bỏ dùi", "nửa vời" :
"Phải
thay đổi cơ cấu, cơ chế về luật pháp, phải có tòa án độc lập, phải thật
sự có một ngành công an tài đức dụng, thì mới chống tham nhũng được.
Còn nhà báo viết bài chống tham nhũng thì bị bỏ tù thì làm thế nào chống
tham nhũng được".
Bà
Nguyên Bình nhận định, cuộc chiến chống tham nhũng hay kỷ luật trong
nội bộ đảng có liên quan đến sự đấu đá, tranh giành quyền lực giữa các
phe cánh trong đảng, đặc biệt được sử dụng trong các hội nghị trung ương
:
"Anh
nào cũng tham nhũng, nhưng mà không phải phe của mình thì mới chống,
mới đánh. Ví dụ một vụ rất lớn là vụ thuốc giả ở Bộ y tế làm ảnh hưởng
cộng đồng thì chưa thấy nói gì cả. Trong khi đó Bí thư Thành ủy Đà Nẵng
Nguyễn Xuân Anh chỉ vì tội dùng bằng giả và một số tội khác, chẳng biết
tội ai nặng hơn ai, nhưng mà ông Xuân Anh lại bị đánh".
Theo
bà Nguyên Bình, kết quả của Hội nghị Trung ương 6 lần này khó dự đoán,
bởi đây là sự cạnh tranh về quyền lực và lợi ích giữa các phe, chứ không
phải về vấn đề tư tưởng và quan điểm :
"Trước
kia, trong nội bộ cấp cao của đảng cũng có một vài phe phái, nhưng
người ta cảm nhận được nó rõ và nó ít thôi. Và cái sự đấu tranh của
người ta cũng còn kín đáo, thế nhưng đến gần đây thì tôi cảm nhận là cò
rất nhiều phe và họ đấu tranh với nhau có vẻ cũng lộ liễu. Nhưng mà cũng
như dân gian nói là không biết mèo nào cắn mỉu nào ? Có người họ nói
phe này mạnh, có người nói phe kia mạnh. Có người lại nói anh này trước ở
phe này nhưng giờ lại chạy sang phe kia. Có nhiều biến đổi nên khó dự
đoán".
Kịch bản thỏa hiệp
Tuy
khó dự đoán về kết quả, nhưng theo nhà văn Nguyên Bình, có một kịch bản
thỏa hiệp giữa các phe trong nội bộ đảng có thể sẽ diễn ra trong hội
nghị lần này.
"Thường
thường, bao nhiêu cuộc đấu tranh thì nó cứ đấu tranh đến đoạn lưng
chừng thì lại thỏa hiệp, từ trước đến nay chưa có cuộc đấu tranh nào đến
nơi đến chốn cả. Hai bên đánh nhau như là giết nhau đến nơi, nhưng rồi
lại thỏa hiệp thì chịu, không thể dự đoán được".
Trước
Hội nghị trung ương 6, ông Nguyễn Trung – cựu đại sứ Việt Nam tại Thái
Lan, đã có một bản kiến nghị cải cách chính trị gửi tới các lãnh đạo cấp
cao của Đảng. Giáo sư Nguyễn Khắc Mai nhận định, nếu như đảng cộng sản
không "tỉnh ngộ", nghe theo các kiến nghị cải cách về thể chế, chính
trị, pháp luật, xây dựng xã hội dân sự thì sẽ "mua dây buộc mình", mất
lòng tin của người dân. Giáo sư Nguyễn Khắc Mai không tin rằng hội nghị
này sẽ lắng nghe những ý kiến như của ông Nguyễn Trung :
"Cho
nên có người hoan nghênh Nguyễn Trung, nhưng cũng có người người chê,
nói ông tầm phào, không thấy sự thật. Nhiều cán bộ lão thành cách mạnh,
kể cả cưu ủy viên bộ chính trị nói với tôi rằng ‘nói với họ như nói với
đầu gối’ họ không có nghe đâu".
Trong
bối cảnh tình hình chính trị trong nước như chiếc lò đang nóng hừng hực
với công cuộc chống tham nhũng của ông Nguyễn Phú Trọng, sự cạnh tranh
trong nội bộ đảng, bên cạnh là những yếu tố về kinh tế, quan hệ ngoại
giao với Đức và EU, theo bà Nguyên Bình đánh giá, những điều này tác
động xấu đến tình hình đất nước :
"Bởi
vì tình hình đất nước đứng trước hai nguy cơ, một là kinh tế tụt hậu,
hai là nguy cơ ngoại xâm. Nhưng họ không tập trung giải quyết hai nguy
cơ đấy mà lo tranh quyền đoạt lợi lẫn nhau thì làm sao mà không ảnh
hưởng đến đất nước".
Bà
Nguyên Bình nhắc lại đề nghị từng được nhiều người đưa ra là để chống
được cả ngoại xâm và tham nhũng, Việt Nam cần phải dân chủ hóa đất nước,
đổi mới chính trị, tôn trọng sự đa nguyên, áp dụng tam quyền phân lập,
và thực sự tôn trọng các quyền của công dân.
Phóng viên RFA, Hà Nội
Nguồn : RFA, 10/10/2017