‘'Ngọn lửa Tây nguyên’': cháy tiếp hay sẽ bị dập tắt? (Trần Đông A)

 "Ngn la Tây nguyên"  Cháy tiếp hay s b dp tt ? Đây là vđ đau đđi vi c B Công an ln Chính quyn. Hành đng ca các lc lượng an ninh trong nhng ngày qua cho thy, chính quyn có th áp dng l"mô thĐng Tâm", tc là s truy bc và đàáđến cùng.




Chiu 12/6, theo báo Công an Nhân dân, Trung tướng Tô Ân Xô, phát ngôn viên B Công an cho biết, tính đến 18h30 cùng ngày, Công an đã bt thêm 1 đi tượng trong v tn công vào UBND xã ti huyn Cư Kuin, Đak Lak, nâng tng s người b bt lên 27. Mt ngày sau khi xy ra v vic, sáng 12/6, Đoàn công tác ca Trung ương do Phó Th tướng Chính ph Trn Lưu Quang làm Trưởng đoàđã thăm, viếng và đng viên tinh thn gia đình các nn nhân. Ti các nơi thăm, viếng,Phó Thủ tướng đã động viên các nạn nhân và gia đình, đng thi yêu cu các cp chính quyn tnh cn quan tâm, h tr v đi sng tinh thđi vi gia đình các nn nhân.

Tn công mt lúc hai đn công an

Tr li vi tin t VnExpress, khong 0 gi 35 phút ngày 11/6, tđa bàn xã Ea Tiêu, huyn Cư Kuin có mt nhóm khong 10 người mđ rn ri, đi xe máy kéđến tr s Ủy ban và Công an xã Ea Tiêu. Sau khi trit h hai công an, nhóm này ra ngã ba Ea Sim, quc l 27, chôtô bán ti và bn chết tài xế. Cùng lúc, mt nhóm khác gm 30 ngườđi hai xe Jeep và xe máy, tn công tr s UBND và Công an xã Ea Ktur. Nhóm này dùng súng và dao tn công mt thiếu tá 42 tui, mđi úy 35 tui và hai thượng úy 21  29 tui. Gâán xong, nhóm này bn Bí thư, Ch tch xã và mt thanh niên. Tuy nhiên,bản tin này của VnExpress đã bị gỡ bỏ khỏi trang sau vài phút đăng ti. Báo chí sau đó đăng li v v vic, nhưng không công b c th s thương vong, ch nói "làm chết và b thương mt s cán b xã, công an xã và người dân".

Sau v bđng, ông Phan Minh Tiến t huyn Cư Kuin nói vi BBC : "Người dâ đây có nhiu lung suy nghĩ. Nhng người nông cn s phán ngay nhóm tn công là quân phn lon, là Fulro, khng b, thm chí là tàn tích ca nhà nướĐ Ga... Còn người có hiu biết thì rt dè chng, không dám nói thng. H hiu là có rt nhiu nhng xung đt có th dđến kết cc như vy Chng hn như nhng cuc cưỡng chế đđai bng dùi cui, roi đin. Hay nhng cuđàáp người dân tc biu tình cho ngun nước tưới tiêu, sinh hot ca h b x thô nhim. Tuy nhiên, hu như tt c đđng tình rng dùng vũ lc như vy, nht là làm thit mng c dân thường là sai trái". Tuy B Công an chưđưa ra thông báo chính thc v nguyên do v vic,các trang Facebook thân chính phủ đều chĩa mũi dùi về nhà nước Đề Ga hay Fulro.

Sáng ngày 11/6, ngoài VnExpress, trang báo Công thương cũng đăng tin v v vic nhưng sau đó g bài. Vài tiếng đng h sau, các báđng lođăng tin ging nhau, đđưa li tin t B Công an. Bài trên VnExpress mô t cáđi tượng gâán cùng thông tin "bướđu ghi nhn có 7 người t vong, 3 người b thương" cũng nhanh chóng b đc b. BBC nhđược tin, Ban Tuyên giáo ra ch đo : báo chí phi "chp hành tuyđi k lut thông tin, ch đăng theo tin ca B Công an ; không m rng thông tin, kim soát cht ch bình lun". Mt nhà báo giu tên t Vit Nam nói vđài, trong tình hình có nhng v vic chđng như thế, báo chí thay vì đóng vai trò phc v bđc bng cách tường thut nhiu chiu,thì phải chịu cảnh làm cái loa phát ngôn của chính quyền.

Mt nick name có tên Minh Đc bình lun trên VOA : "Người Thượng vùng Tây Nguyên sau 1975 đã b mđt vì chính quyđem hàng triu dân t min Bc vào Tây Nguyên lđt làđđin, đy người Thượng phđi vào vùng rng núi sâu, xa ngun nước, đđai cn ci. Đ chng li người Thượng, nhiu người t min Bc vào là cu b đi và h được chính quynphát súng để bảo vệ cho gia đình họĐiu kin sinh sng khó khăn khiến cho dân s người Thượng ngày càng gim dn. Năm 1996,  Kon Tum có ln có hơn sáu ngàn người Thượng mang cung n, giáo mác kéo v chiếm tnh l. Nhà nướđem quâđđếđàáp và vùng này b vây cm người Kinh đi lêđy my năm sau. Ch có ai có gip phéđc bit mđượđi vào vùng y. Người Thượng yếu không chng lđược s bành trướng cướđt ca người Kinh nhưng ni oán hn thì không bao gi nguôi".

Ha phúc phđâu mt bui

Nhóm người nói trên hành đng có t chc hay đơn l, hành đng xong h rúđđâu, có bt theo con tin nào mang đi theo là nhng vđ chưa th biết. Tuy nhiên xung đt sc tc, đđai và đàáp ca chính quyđi vi người bđ Tây Nguyên không phi là vđ mi xy ra gđây. Nhiu v bt gi nhng thy truyđo Tin lành, các nhà hođng tôn giáôn hòa din ra trong thi gian qua, vi cáđiu lut như 117 "tuyên truyn chng nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Vit Nam". Mt s cuc biu tình liên quan đến vic phđi các d án x thi gâô nhim môi trường  đa phương, hay cưỡng chế đđai đu kết thúc bng viđưa Cnh sát cơ đng vào và bt gi nhng người b cho là đng đu có liên quan. Hàng trăm người Thượng Tây Nguyên phi b nước ra đi vì các lý do b đàáp tôn giáo và đang xin t nn chính tr  Thái Lan, ch đ đượđnh cư mt nước th ba.Tuy nhiên, việc dùng súng tấn công vũ trang hai trụ sở ủy ban xã là một sự việc hiếm khi xảy ra ở Việt Nam, nơi súng đđượ c kim soát cht ch, người dân không được s dng súng.

Theo tìm hiu ca VOA, t gia năm 2022 đến tháng 3 năm nay, huyn Cư Kuin tiến hành gii phóng mt bng, bao gm c cưỡng chếđ lđt ca hàng chc h dâ hai xã Ea Tiêu và Ea Ktur. Công tác gii phóng mt bng đó mt phn là đ phc v d án xây dng đường H Chí Minh đon tránh phíđông thành ph Buôn Ma Thut, mt phn là đ chn chnh hành lang an toàn giao thông dc theo quc l 27. Chính báo chí trong nước cho haynhiều người bị "thiệt đơn thiệt kép" trong các cuc gii phóng mt bng k trên.


"Ngn la Tây nguyên"  Cháy tiếp hay s b dp tt ? Đây là vđ đau đđi vi c B Công an ln Chính quyn. Hành đng ca các lc lượng an ninh trong nhng ngày qua cho thy, chính quyn có th áp dng l"mô thĐng Tâm", tc là s truy bc và đàáđến cùng. Nhưng din tiến lch s t năm 1975 đến nay cho thy, đàáp và bo lc, k t c người dân ln chính quyn, đu không đđến kết qu mong mun. Mt nick name khác bình lun cũng trên VOA : c báo trong nước thì thy người ta lêán nhng người này là nhng k ti phm nguy him, ngược li trên VOA thì li khác.Đúng là nhờ tự do ngôn luận mới có nhiều luồng tư tưởng trong nước có ai dám nói trái chiu vi Công an đâu, cho dù ngườy biết nguyên nhân sâu xa có th là do b cướđt, hoc b đàáp vì lý do tôn giáo hay dân tc thiu s…".

Nguyên Ngc là "gi