Tuổi trẻ Việt Nam thời cộng sản (Phạm Trần)
Tuyên giáo cũng cho hay hiện nay đã có : "Một bộ phận cán bộ, đảng viên phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, ngại khó, ngại khổ, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" như Đại hội Đảng lần thứ XIII của Đảng đã chỉ ra".
6,4 triệu đoàn viên Đoàn Thanh niên cộng sản chắc chắn sẽ được bổ nhiệm vào những chức vụ chỉ huy béo bỡ trong các xí nghiệp và cơ quan nhà nước
Những con số
Trước hết dân số Việt Nam tính đến ngày 24/09/2022 là
99.127.356 người".
"Về nhóm tuổi, nhóm thanh niên trong độ tuổi 25 – 30 tuổi
luôn chiếm tỷ lệ cao nhất và tăng nhanh nhất (41,4% năm 2015 lên 45,0% năm
2018)". Trong khi nhóm thanh niên trong độ tuổi 20 – 24 tuổi có xu hướng
giảm nhẹ trong giai đoạn 2015 – 2018 (35,6% năm 2015 xuống 32,7% năm 2018) thì
nhóm thanh niên trong độ tuổi 16 – 19 có xu hướng giảm mạnh (23,0% năm 2015 xuống
22,3% năm 2018)" (Quản lý Nhà nước, ngày 22/12/2020).
Số 2 triệu thanh niên còn lại chỉ đảm nhiệm những vai trò thừa hành và công việc linh tinh Ảnh minh họa : lao động xuất khẩu, lái xe ôm, đăng ký tìm việc hay làm những việc linh tinh vào đêm
Chậm hôn nhân
Bài nghiên cứu cũng cho biết : "Trong giai đoạn 2015 –
2017, theo giới tính, tuổi kết hôn trung bình của nam thanh niên luôn muộn hơn
so với nữ thanh niên, năm 2017 của nam là 27,4 tuổi còn của nữ là 23,1 tuổi".
Theo khu vực, tuổi kết hôn trung bình của thanh niên sống ở khu vực thành thị
muộn hơn thanh niên sống ở khu vực nông thôn".
Theo các vùng miền thì tuổi kết hôn của thanh niên sống ở
các tỉnh thuộc vùng trung du và miền núi phía Bắc là sớm nhất cả nước ; ngược lại,
vùng Đông Nam Bộ là vùng có tuổi kết hôn muộn nhất nước". Điều này giúp phản
ánh trình độ phát triển kinh tế của các địa phương, khi những địa phương có nền
kinh tế phát triển và mức độ đô thị hóa cao hơn thì thanh niên sẽ tập trung vào
việc xây dựng sự nghiệp, kéo theo đó là độ tuổi kết hôn muộn hơn so với những địa
phương có nền kinh tế kém phát triển và mức độ đô thị hóa thấp hơn".
Vậy tương lai sẽ ra sao ? Bài báo nói : "Trong tương
lai, tuổi kết hôn của thanh niên Việt Nam sẽ ngày càng muộn hơn". Thực tế
giai đoạn hiện nay, hôn nhân và gia đình ở Việt Nam đang phải đối mặt với những
thách thức lớn đến từ sự phát triển mạnh mẽ của khoa học và công nghệ, sự toàn
cầu hóa, hội nhập sâu rộng về kinh tế, văn hóa, những tác động của cơ chế thị
trường… Quá trình này tạo nên sự độc lập về kinh tế cho cả nam và nữ, vai trò
giới, vị thế người phụ nữ lớn hơn kéo theo vấn đề hôn nhân tự do, tự nguyện, sự
độc lập, mức sinh thấp, quan hệ trong gia đình bình đẳng, dân chủ". Tuy
nhiên, độ tuổi kết hôn ngày càng lớn, độ tuổi sinh con lần đầu của người phụ nữ
ngày càng cao, từ đó, nhiều vấn đề về sức khỏe cho phụ nữ và trẻ em có thể xảy
ra". Việc sinh con muộn sau tuổi 35 có thể khiến mẹ và thai nhi gặp những
rủi ro". Cụ thể, trẻ có thể bị nhẹ cân, sinh sớm, thậm chí mắc hội chứng
Down". Sinh con muộn ngay từ sau tuổi 30 cũng khiến phụ nữ và trẻ sinh ra
gặp nhiều rủi ro sức khỏe hơn ; mang thai ở tuổi này, phụ nữ có nguy cơ sinh
con bị nhiễm sắc thể bất thường cao hơn".
Từ tài liệu này, ta thử tìm hiểu xem Đảng cộng sản Việt Nam
đã làm gì giúp thanh niên - thanh nữ tiến thân trong kế hoạch xây dựng đất nước
phồn vinh, như Đại hội đảng XIII đã đề ra".
Không có tài liệu nào của nhà nước Việt Nam đã trả lời câu hỏi này, nhưng Tổng cục Thống kê cho biết ngày 06/07/2022 : "Lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên trong quý II năm 2022 là 51,6 triệu người, tăng hơn 0,4 triệu người so với quý trước và tăng gần 0,6 triệu người so với cùng kỳ năm trước". So với quý trước, lực lượng lao động ở cả hai khu vực nông thôn và thành thị đều tăng (tương ứng tăng 0,3 triệu người và 0,1 triệu người), lực lượng lao động nữ tăng nhiều hơn so với lực lượng lao động nam (0,3 triệu lao động của nữ so với gần 0,2 triệu lao động của nam)". So với cùng kỳ năm trước, lực lượng lao động tăng ở khu vực thành thị (tăng 0,6 triệu người) và giảm nhẹ ở nông thôn (0,06 triệu người)".
Tuy nhiên, theo nghiên cứu của Liên Hiệp Quốc và các Tòa Đại
sứ nước ngoài ở Việt Nam thì vẫn còn nhiều công nhân thiếu tay nghề hoặc tay
nghề kém so với các nước trong khu vực". Sức khỏe lao động của công nhân
Việt Nam cũng thua các nước khác".
Lao động ở nước ngoài
Ngoài ra, số thanh niên - thanh nữ ra nước ngoài làm việc
qua hợp đồng lao động cũng góp phần chuyển đổi tư duy và lối sống của tuổi trẻ".
Theo ông Tống Hải Nam, Cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài
nước cho biết hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài vẫn tiếp tục
gặp nhiều khó khăn, thách thức do dịch bệnh Covid-19 bùng phát ở các quốc gia
và vùng lãnh thổ trọng điểm tiếp nhận lao động Việt Nam".
Ông nói : "Nếu như trước đại dịch, số lượng lao động Việt
Nam đi làm việc ở nước ngoài lên tới 130.000-140.000 lao động/năm thì trong hai
năm qua, số lượng này đã tụt giảm nhanh chóng". Đặc biệt, mặc dù ngày càng
mở rộng thêm được các thị trường nhưng số lượng vẫn giảm mạnh trong năm
2021".
Theo số liệu của Cục Quản lý lao động ngoài nước thì :
"Tổng số lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài trong năm 2021 là
45.058 lao động (15.177 nữ), chỉ đạt 50% kế hoạch được giao năm 2021
(90".000 lao động), bằng 57,29% so với số lượng lao động xuất cảnh của năm
2020 (78.641 lao động)" (Thống tấn xã Việt Nam, 01/02/2022).
Vẫn theo báo cáo của Cục quản lý lao động : "Trong năm
2021, Đài Loan và Nhật Bản là hai thị trường chính tiếp nhận lao động Việt Nam
sang làm việc". Đài Loan tiếp nhận 19.531 lao động, Nhật Bản 19.510 lao động
; tiếp đến là Trung Quốc : 1.820 lao động, Hàn Quốc 1.036 lao động". Đáng
chú ý, năm vừa qua, một số thị trường tiềm năng đã bắt đầu gia tăng số lượng
lao động Việt Nam sang làm việc như Romania 795 lao động, Singapore 713 lao động,
Hungary 465 lao động, Serbia 304 lao động…".
Mặt tích cực của công nhân Việt Nam ra nước ngoài làm việc
là "nhằm giúp đỡ gia đình có đời sống khá giả hơn, và được sống tự do hơn.
Nhưng mặt tiêu cực là càng ngày càng có nhiều công nhân trốn ở lại nước ngoài
khi hợp đồng hết hạn và đã có những hành động gây ra tội ác và vi phạm pháp luật
tại Nhật, Nam Hàn và Đài Loan nên bị trừng phạt".
Tuy nhiên, số đông thanh niên - thanh nữ bỏ nước ra nước
ngoài làm việc cũng để lại hậu quả "mất thăng bằng" lao động trong nước,
bởi vì đa phần được chọn là thanh niên thành phố". Số thanh niên - thanh nữ
thôn quê có cơ hội ra nước ngoài làm việc không nhiều".
Du học sinh
Ngoài ra còn phải kể đến số khoảng 190.000 du học sinh ở nước
ngoài. Theo số thống kê của Việt Nam :
"Châu Mỹ khoảng 50.000 lưu học sinh Việt Nam đang du học,
trong đó Mỹ có 29.000, Canada 21.000", Châu Á 70.000.
Châu Đại dương trên 32.000, trong đó Úc 30.000, NewZealand
2.500 Châu Phi có khoảng 50 lưu học sinh.
Phần đông du học sinh là con nhà giầu, con cán bộ đảng viên
có chức có quyền, nhưng có một số không nhỏ đã tìm cách ở lại nước ngoài làm việc
sau khi tốt nghiệp vì ngững lý do : Ở Việt Nam không có cơ hội tiến thân nếu
không có quan hệ ; không có phương tiện làm việc, và tiền lương ít hơn nước
ngoài. Nhưng điều quan trọng nhất là thanh niên - thanh nữ sợ mất tự do và
không được sống dân chủ".
Đảng cộng sản Việt Nam làm gì ?
Trước tình trạng thay đội của lực lượng lao động thanh niên,
đảng và nhà nước cộng sản Việt Nam đã làm gì để thay đổi ?
Căn cứ vào chủ trương của đảng thì thanh niên là : "Lực
lượng trọng yếu của nước nhà, có vai trò rất quan trọng trong lãnh đạo, chỉ đạo,
quản lý ở các cơ quan, đơn vị, trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội ;
là lực lượng nòng cốt trong tổ chức thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng,
chính sách, pháp luật Nhà nước" (Tuyên giáo, 16/9/2022).
Từ chủ trương này, Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh được
thành lập". Theo thống kê năm 2017, tổ chức có 6,4 triệu đoàn viên, hầu hết
là con nhà đảng viên trung kiên".
Theo Bách khoa Toàn thư mở thì : "Tổ chức này được coi
là vườn ươm đội ngũ cán bộ lãnh đạo và quản lý tương lai cho Đảng cộng sản Việt
Nam, là "cánh tay nối dài" của Nhà nước. Đoàn thanh niên được tổ chức
và vận hành theo mô hình hành chính từ trung ương xuống đến các cấp xã, phường
với đầy đủ chức danh thuộc biên chế ăn lương nhà nước".
Như vậy thấy rõ đảng chỉ muốn thanh niên làm việc theo lệnh đảng, bảo vệ vhủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh đề tiếp tục cầm quyền độc tài. Tuy nhiên, đa số thanh niên ngày nay không còn là những người chỉ biết gọi dạ bảo vâng như thời tiền cách mạng tin học, Họ đã biết nhìn xa trông rộng và chịu khó tìm tòi học hỏi để so sánh với thanh niên các nước trong khu vực. Vì vậy, thanh niên đã có cái nhìn khác với nhãn quan của đảng
Do đó, đảng mới chỉ trích vì đã có : "Một bộ phận cán bộ trẻ thiếu rèn luyện, tu dưỡng, phong cách làm việc thiếu khoa học dẫn đến hiệu quả công tác chưa cao, một số suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, 'tự diễn biến', 'tự chuyển hóa', dẫn đến vi phạm pháp luật phải xử lý. Tình trạng đó có nhiều nguyên nhân khác nhau, có cả khách quan và chủ quan, trong đó có nguyên nhân do đội ngũ cán bộ trẻ buông lỏng quản lý, rèn luyện không thường xuyên, liên tục, thiếu gương mẫu, tác phong làm việc không khoa học" (Tuyên giáo, 16/9/2022).
Tuyên giáo cũng cho hay hiện nay đã có : "Một bộ phận cán bộ, đảng viên phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, ngại khó, ngại khổ, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" như Đại hội Đảng lần thứ XIII của Đảng đã chỉ ra".
Vì vậy, Tuyên giáo nói : "Xây dựng đội ngũ cán bộ phải thực sự gương mẫu, "vừa hồng vừa chuyên" (kế tục sự nghiệp cách mạng của Đảng và chủ tịch Hồ Chí Minh) theo đúng phong cách Hồ Chí Minh là một nhiệm vụ chính trị quan trọng và cần thiết".
Đồng thời cũng : "Kiên quyết không để cán bộ trẻ rơi vào "bệnh cận thị - không trông xa thấy rộng", những vấn đề to tát thì không nghĩ đến mà chỉ chăm chú những việc tỉ mỉ".
Quân đội và Công an
Thế nhưng, ngày nay, sau 36 năm gọi là "đổi mới" (từ 1986) tình trạng suy thoái tư tưởng chính trị và đạo đức lối sống của sĩ quan trẻ trong Quân đội và trong lực lượng Công an cũng không nhỏ".
Một bài viết trong Tạp chí Quốc phòng toàn dân (QPTD) ngày 24/01/2022 đã phản ảnh sự lo ngại : "Đảng ta đã chỉ rõ, suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện 'tự diễn biến', 'tự chuyển hóa' là "giặc nội xâm" đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta. Trong đội ngũ sĩ quan trẻ, ít nhiều cũng có những biểu hiện suy thoái như Đảng ta đã chỉ ra. Tuy nhiên, sự suy thoái về đạo đức, lối sống của đội ngũ sĩ quan trẻ thường hay biểu hiện trước và có khả năng làm trầm trọng suy thoái về tư tưởng chính trị và những biểu hiện 'tự diễn biến', 'tự chuyển hóa'.
Trong thực tế, những dấu hiệu suy thoái cho thấy các sĩ quan trẻ : "Thường biểu hiện và có nguy cơ trầm trọng hơn ở những mặt, như : sống thực dụng, ích kỷ, thờ ơ, vô cảm trước khó khăn của đồng đội, háo danh, thổi phồng thành tích, che giấu khuyết điểm, "chạy chức", "chạy thành tích", "chạy khen thưởng", quân phiệt, quan liêu, thiếu sâu sát đơn vị, lười biếng, ngại khổ, ngại khó, ngại rèn luyện, v.v.
Vì vậy, theo tap chí Quốc phòng toàn dân, : "Đấu tranh phòng, chống suy thoái về đạo đức, lối sống của đội ngũ sĩ quan trẻ là vấn đề vừa cấp bách, vừa lâu dài". Cấp bách bởi vì sự suy thoái này làm hư hỏng đội ngũ sĩ quan trẻ, từ đó làm cho hoạt động của bộ máy chỉ huy, tổ chức đảng trong Quân đội suy yếu : "Từ suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dẫn tới 'tự diễn biến', 'tự chuyển hóa' chỉ là một bước ngắn, thậm chí rất ngắn, nguy hiểm khôn lường, có thể dẫn tới tiếp tay hoặc cấu kết với các thế lực xấu, thù địch, phản bội lại lý tưởng và sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc".
Trong khi đó, những biểu hiện 'tự diễn biến', 'tự chuyển hóa' cũng đã lan rộng trong cán bộ, đảng viên Công an nhân dân".
Sự quan ngại này đã được nói ra tại một cuộc Hội thảo tại Hà Nội ngày 08/08/2022 giữa Đảng ủy Công an Trung ương phối hợp với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh".
Nội dung được bàn là : "Chủ động phòng ngừa, kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi có hiệu quả các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, 'tự diễn biến', 'tự chuyển hóa' trong cán bộ, đảng viên Công an nhân dân".
Cuộc hội thảo đã kết luận :
- Phải "kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện 'tự diễn biến', 'tự chuyển hóa'. trong cán bộ, đảng viên Công an nhân dân".
- Thừa nhận:"Ở một số bộ phận, lĩnh vực công tác vẫn
còn xảy ra vi phạm kỷ luật, thậm chí vi phạm pháp luật".
- "Kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi các biểu hiện suy
thoái, khắc phục được những hạn chế, khuyết điểm, loại bỏ những phần tử thoái
hóa biến chất, làm trong sạch đội ngũ cán bộ, đảng viên Công an nhân dân".
Nguyên nhân suy thoái
Nên biết Quân đội và Công an là hai lực lượng rường cột bảo
vệ đảng và có bổn phận phải tuyệt đối trung thành với chủ nghĩa Mác-Lênin và tư
tường Hồ Chí Minh".
Vậy khi họ suy thoái, xuống cấp thì đó là "bệnh
riêng" hay "bệnh chung" của toàn đảng và xã hội ? Theo báo Tuổi
trẻ Thủ đô ngày 12/05/2022 thì : "Nguyên nhân làm suy thoái đạo đức của
cán bộ đảng viên, đều bắt nguồn từ "căn bệnh cá nhân chủ nghĩa". Chủ
nghĩa cá nhân sinh ra các bệnh nguy hiểm, như tham lam, lười biếng, kiêu ngạo,
hiếu danh, thiếu kỷ luật, hẹp hòi… là kẻ địch nguy hiểm ở trong mỗi con người,
là một loại giặc "nội xâm", là đồng minh của giặc ngoại xâm".
Trong khi đó, Vụ Gia đình thuộc Bộ Văn hóa thể thao và du lịch
đã phân tích kỹ hơn cho biết : "Hiện nay, sự suy thoái về tư tưởng chính
trị, đạo đức, lối sống biểu hiện tính chất, mức độ khác nhau, diễn ra ở các đối
tượng khác nhau, từ những trẻ đến già, từ những đảng viên không giữ chức vụ
lãnh đạo, quản lý – đảng viên thường, đến đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản
lý các cấp, kể cả cán bộ cao cấp". Sự suy thoái đang làm ảnh hưởng trực tiếp
đến văn hóa ứng xử của mỗi người trong xã hội".
Đặc biệt, bài viết cũng lưu ý : "Việc nói tục, chửi thề
trong giới trẻ là biểu lộ phản ứng tiêu cực đối với hiện tượng giả dối, tâng bốc
và nịnh bợ của người lớn". Nghe có vẻ phi lý, song đó là một phản ứng tâm
lý của giới trẻ theo một lô gic tất yếu" Văn hóa ứng xử của giới trẻ ngày
nay đang bị suy giảm trầm trọng". Việc nói tục, chửi thề đang ngày càng
gia tăng từ trẻ nhỏ, đến thanh thiếu niên, người lớn, người già". Có những
cô cậu bé mới chỉ học tiểu học đã luôn miệng văng tục với bạn bè, thậm chí có
bé còn chửi tục, khi được hỏi sao lại nói như vậy, nhiều bạn trả lời học từ bố
mẹ, từ bạn bè, từ hàng xóm… !
Có thể thấy, việc suy thoái về đạo đức, lối sống đã và đang ảnh
hưởng trực tiếp đến văn hóa ứng xử của mỗi người, đặc biệt là giới trẻ".
Như vậy, thành phần "rường cột của quốc gia" là
thanh niên và thanh nữ mà còn suy thoái đạo đức và lối sống như thế tại nơi làm
việc, trong xã hội và từ gia đình thì tương lai Tổ quốc sẽ đi về đâu, và Đảng cộng
sản Việt Nam có trách nhiệm gì về tình trạng suy thoái này không ?
Phạm Trần
(26/09/2022)
