Những gì diễn ra đằng sau chiến thắng của đảng Bảo thủ Anh (Sir John Curtice Đại học Strathclyde)
Boris Johnson và đảng của ông đã chiến thắng, nhưng tương lai nước Anh sẽ còn nhiều phức tạp sau cuộc bầu cử. Vấn đề Brexit không đơn giản và dễ dàng như tuyên bố của Boris Johnson khi mới lên làm thủ tướng. Nó có thể khiến Liên Hiệp Anh tan vỡ sau khi thủ tục "nước Anh ra đi" chính thức hoàn tất.
Đảng Bảo thủ của Thủ tướng Anh Boris Johnson (giữa) thắng lớn trong cuộc tổng tuyển cử hôm 12/12/2019
Boris Johnson đã giành được đa số quyết định, nhờ vào chuyển đổi lớn trong lá phiếu cử tri từ bỏ cho đảng Lao động sang bỏ cho đảng Bảo thủ, trong bối cảnh nước Anh bỏ phiếu rời khỏi Liên minh châu Âu.
Tuy nhiên, ở phía bắc biên giới, đảng SNP gần như càn quét sạch bảng kết quả.
Với gần như tất cả các kết quả đã được tuyên bố, thủ tướng Anh được thiết lập để giành một đa số tới 78 ghế - một đa số lớn nhất mà đảng Bảo thủ giành được kể từ năm 1987.
Trong khi đó, ở mức 44%, tỷ lệ phiếu bầu của đảng này đạt được ở mức cao nhất kể từ năm 1979, khi Margaret Thatcher trở thành thủ tướng.
Ngược lại, đảng Lao động lại thấy họ có ít hơn 200 ghế, thậm chí ít hơn cả kết quả bầu cử tồi tệ nhất mà đảng này giành được thời hậu chiến, trước đây vào năm 1983.
Sự khác biệt giữa ghế của các phe Rời khỏi EU (Leave) và Ở lại (Remain)
Tuy nhiên, sự chuyển hướng sang ủng hộ đảng Bảo thủ có những nét phân biệt đáng kể trên cả nước.
Ở những ghế giành được mà hơn 60% cử tri ủng hộ rời EU trong cuộc trưng cầu dân ý năm 2016, mức gia tăng hỗ trợ đảng Bảo thủ trung bình là 6%.
Tuy nhiên, ở những ghế mà hơn 55% phiếu bầu bỏ cho ở lại EU, phiếu bầu của đảng này thực sự đã giảm ba điểm.
Ngược lại, phiếu bầu của đảng Lao động giảm trung bình tới 11 điểm ở các khu vực ủng hộ cho rời khỏi EU nhất.
Phiếu bầu của Lao động chỉ giảm năm điểm trong những người ủng hộ ở lại EU nhất.
Lao động và trung lưu bỏ phiếu
BBC and other
Đảng Lao động mất phiếu ở các khu vực ủng hộ Rời và Ở lại EU
Mô hình này đã có tác động rõ ràng đến phân bố địa lý của cuộc bầu cử.
Hỗ trợ cho đảng Bảo thủ đã tăng bốn điểm ở Midlands, vùng Đông Bắc và Yorkshire - các vùng của England từng bỏ phiếu nhiều nhất ủng hộ rời EU.
Ngược lại, phiếu bầu của đảng này đã tụt giảm một điểm ở London và vùng Đông Nam.
Và ở Scotland, phiếu bầu của Bảo thủ đã giảm tới bốn điểm.
Ngược lại, Lao động đã thấy phiếu bầu của họ giảm 12 đến 13 điểm ở vùng Đông Bắc và Yorkshire, trong khi họ chỉ giảm sáu hoặc bảy điểm ở London và miền Nam England.
Kết quả cũng cho thấy đảng Lao động mất điểm mạnh ở các vùng vốn được coi là tâm điểm của tầng lớp lao động truyền thống.
Ủng hộ cho đảng Lao động đã giảm 11 điểm trong các hạt cử tri với hầu hết cử tri làm các công việc thuộc tầng lớp lao động.
Tỷ lệ phiếu bầu của đảng này chỉ giảm bảy điểm ở những hạt cử tri có hầu hết cử tri thuộc giới trung lưu.
Mối liên kết giữa đảng Lao động và căn cứ tầng lớp lao động truyền thống hiện đang rất căng thẳng.
Trong cuộc trưng cầu dân ý về EU, các cử tri thuộc tầng lớp lao động đã bỏ phiếu rất nhiều để rời khỏi EU. Những cử tri này đã chuyển khá mạnh sang ủng hộ đảng Bảo thủ năm 2017.
Và, tại một vùng lãnh thổ đã bỏ phiếu ủng hộ ở lại EU, khả năng lớn sẽ là thúc đẩy đảng SNP trong việc đảng này theo đuổi một cuộc trưng cầu dân ý độc lập lần thứ hai.
Đó là một lá phiếu mà đảng Bảo thủ phản đối mạnh mẽ. Vì vậy, một cuộc đụng độ hiến pháp giữa các chính phủ Scotland và Vương quốc Anh dường như có khả năng xảy ra.
Đảng Dân chủ Tự do thua thiệt
BBC Sport
Vùng Bắc England đã thay đổi như thế nào?
Một trong những chiến thắng lớn nhất của đảng SNP là chiếc ghế ở hạt Đông Dunbartonshire lấy từ tay của lãnh đạo đảng Dân chủ Tự do (LibDem) Jo Swinson - một thất bại đã phủ bóng một đêm khốn khổ cho đảng Dân chủ Tự do.
Mặc dù tiến bộ mạnh mẽ hơn trong các khu vực ủng hộ ở lại EU, đảng này dường như chỉ có 11 hoặc 12 ghế.
Con số này sẽ không nhiều hơn con số họ giành được trong năm 2017, mặc dù tỷ lệ phiếu bầu của họ tăng bốn điểm.
Không ai trong số nhiều nghị sĩ từng cải sang đảng Dân chủ Tự do trong Quốc hội vừa qua đã có thể giữ được ghế của họ.
Lao động đã cố gắng duy trì sự ủng hộ của cử tri với đảng này, dù họ vẫn còn chưa rõ ràng về việc liệu họ có phải ủng hộ ở lại EU hay ủng hộ việc rời đi.
Nhưng cuộc bầu cử này chỉ đơn giản là nhìn thấy xu hướng ủng hộ đảng Bảo thủ tiếp tục nhiều hơn nữa.
Kết quả là, Lao động đã mất rất nhiều ghế ở miền Bắc nước Anh và vùng Trung du - những nơi như Ashfield, Bishop Auckland và Workington - mà trước đây chưa bao giờ bầu một nghị sĩ Bảo thủ trong một cuộc tổng tuyển cử.
Đảng SNP táo bạo
Phân bố kết quả bầu cử ở Scotland
Thành công của đảng Bảo thủ ở England và xứ Wales được so sánh với SNP ở Scotland.
SNP đã giành được 48 trong tổng số 59 ghế ở vùng bắc biên giới và 45% tổng số phiếu trên toàn Scotland.
Đó là một kết quả gần tốt như là thành tích lịch sử mà họ giành được trong cuộc bầu cử năm 2015.
Ít hơn một nửa ủng hộ các đảng Brexit
Thông báo về cuộc bầu cử đã được chào đón với mối quan ngại về mức độ bỏ phiếu, vì việc bỏ phiếu chỉ được tổ chức có hai tuần trước Giáng sinh.
Trong sự kiện này, khoảng 67% cử tri đã tham gia bỏ phiếu - chỉ kém hai điểm so với năm 2017.
BBC and other
Tỷ lệ cử tri giảm nhẹ năm 2019
Tỷ lệ đi bầu giảm đáng kể ở những nơi mà đảng Lao động vốn tương đối mạnh, cho thấy một số người thường ủng hộ đảng này chọn ở nhà.
Thành công của đảng Bảo thủ có nghĩa là Anh quốc sẽ rời EU vào cuối tháng Giêng năm 2020.
Tuy nhiên, dường như không thể kết thúc cuộc tranh luận về mối quan hệ giữa Anh và EU.
Sự chia rẽ của đất nước đối với vấn đề Brexit đã bị phơi bày trong những biến động rất khác nhau trên cả nước.
Trong khi đó, ở mức 47%, chưa đến một nửa số cử tri ủng hộ đảng Bảo thủ hoặc Đảng Brexit - các đảng ủng hộ rời khỏi EU mà không cần một cuộc trưng cầu dân ý khác.
Đây là một điểm mà các những người chống lại Brexit có khả năng sẽ khai thác trong những tuần và tháng tới.
Nhưng bây giờ ít nhất, ông Johnson đã có một ngày của mình với chiến thắng rõ ràng.
Xem thảo luận trên YouTube của BBC News Tiếng Việt về bầu cử Anh năm 2019 và vấn đề di dân từ Việt Nam.
Xem thảo luận về bầu cử Anh 2019 và vấn đề di dân từ Việt Nam trên kênh YouTube ở địa chỉ: https://www.youtube.com/watch?v=u42WdsmkhUY
Nguồn: BBC Tiếng Việt
