Người không sợ 'bể nồi cơm' (Mạnh Kim)
Tỷ phú Hong Kong không sợ 'bể nồi cơm' khi xuống đường tham gia biểu tình đòi tự do cho đất nước trong khi một thầy giáo hạng nhì nhằng tại VN lại lo sợ và kêu gọi mọi người không nên biểu tình vì sợ 'bể nồi cơm'...Một con người sinh ra và lớn lên trong một xã hội tự do và nhân bản họ thấy được những giá trị tiến bộ và những quyền căn bản của con người còn cao hơn cả tiền bạc trong khi một con người sinh ra trong một xã hội lạc hậu và mất tự do thì họ chỉ có thể nghĩ đến 'nồi cơm' và sống cho qua ngày đoạn tháng. Đó là kết quả của hai xã hội trái ngược nhau. Bạn chọn phía nào?
Khoảng 1g sáng 5-9-2019, hai tên bịt mặt đã ném bom xăng vào cổng
nhà tỷ phú Lê Trí Anh (Jimmy Lai). Đây không phải lần đầu tiên. Năm
2015, một tên bịt mặt đã thực hiện tương tự; và trước đó, 2013, cũng
chính cái cổng ấy, một chiếc xe hơi đã đâm thẳng vào, trước khi một cái
rìu và một mã tấu được cắm “dằn mặt” ở lối đi vào cổng. Năm 2008, một
cây bên ngoài nhà tỷ phú Lê bị đốt, bằng ba chai xăng… Ai “chơi” những
trò bẩn này, nếu không phải là những người thù ghét ông. Mà ai thù ghét
ông Lê?
Tỷ phú Lê Trí Anh
đang bị báo chí Trung Quốc miệt thị hết lời. Cùng Martin Lee (Lý Trụ
Minh – người sáng lập đảng Dân chủ Hong Kong); Anson Chan (Trần Phương
An Sinh - cựu chánh thư ký đặc khu); và Albert Ho (Hà Tuấn Nhân, cựu
nghị viên), Lê Trí Anh là “đối tượng” mà báo chí Trung Quốc đặt vào nhóm
“bè lũ bốn tên” (tứ nhân bang) đang “ngày đêm phá hoại” Hong Kong. Tờ
Đại Công Báo, vốn thân Bắc Kinh, viết rằng ông là kẻ chẳng ra gì, đến
mức “dòng họ xóa tên khỏi gia phả 28 đời”. Trong một quảng cáo giới
thiệu tờ Apple Daily (Tần Quả nhật báo) mà ông sáng lập, Lê ngồi trong
nhà kho tối om với quả táo trên đầu, đối mặt loạt mũi tên từ một bóng
đen đang bắn thẳng về phía mình. Những trò chụp mũ chẳng hạn gọi ông là
“người của CIA”, hay màn bôi nhọ của Đại Công Báo, là những mũi tên như
vậy.
Trong khi nhiều tỷ phú và nhân vật tên tuổi Hong Kong, như
Thành Long, hoặc im lặng, hoặc phản đối cuộc biểu tình dân chủ, thì ông
tỷ phú Lê 71 tuổi lại xuống đường cùng sinh viên. Nếu “ngồi im” và “biết
điều”, Lê sẽ để lại một gia sản kếch sù cho sáu người con. Tuy nhiên,
ông muốn để lại một di sản khác. Sinh tại Quảng Đông, Lê bỏ trốn sự cai
trị cộng sản ở Hoa lục trên một con thuyền đánh cá vào năm 1959. Ông đến
Hong Kong năm 12 tuổi, với tình cảnh khố rách áo ôm. Làm đủ thứ việc
vặt trong một nhà máy dệt, kiếm 60 đôla HK (7 USD) mỗi tháng và sống
chen chúc trong căn hộ nhỏ 10 người ở khu ổ chuột Sham Shui Po, Lê kể
rằng tự do là cảm giác đầu tiên mà ông có được khi đặt chân đến Hong
Kong và “nó chưa bao giờ làm tôi thất vọng; cho đến gần đây”. Nhiều
người tỵ nạn cộng sản khác cũng nghĩ như vậy. Cần nhắc lại, sau khi cộng
sản giành quyền cai trị Trung Quốc năm 1949, dân số Hong Kong tăng
trung bình 1.000 người/ngày, trong suốt thập niên 1950, khi chào đón
người từ Hoa lục sang. Hai người chị/em sinh đôi của ông Lê thậm chí
suýt chết giữa biển khi bơi sang Hong Kong.
Trong hai thập niên,
Lê học tiếng Anh rồi từ công nhân nhà máy dệt trở thành người bán hàng
và sau đó lập doanh nghiệp riêng. Một lần đến New York, khi mua pizza,
ông thấy trên cái khăn giấy chùi miệng có chữ “Giordano”. Từ đó ông nảy
ra ý nghĩ lập chuỗi cửa hàng quần áo nam với thương hiệu “Giordano”. Đến
năm 1992, chuỗi bán lẻ phát triển lên 191 cửa hàng, thu vào 1,6 tỷ đôla
HK (211 triệu USD). Rồi sự kiện Thiên An Môn xảy ra. Nó khiến Lê bắt
đầu quan tâm chính trị. Ông sản xuất áo thun “Giordano” in khẩu hiệu ủng
hộ sinh viên Trung Quốc. Sau đó, tháng 3-1990, ông thành lập Next
Magazine với mục đích chống chính quyền Bắc Kinh. Trung Cộng phản ứng
bằng cách ra lệnh đóng các cửa hàng Giordano ở Hoa lục. Năm 1994, Lê
trực tiếp đối đầu chính quyền Trung Quốc khi cho đăng bài bình luận trên
một tờ báo thuộc tập đoàn Next Digital của mình, gọi Thủ tướng Lý Bằng
là “tên đồ tể Bắc Kinh”, là “thằng ngu như rùa”. Đó cũng là năm Lê thành
lập Apple Daily. Tờ báo nhanh chóng thành công, thậm chí bán chạy như
tôm tươi ở Đài Loan.
Năm 2008, tài sản Lê khoảng 1,2 tỷ USD. Với
giới thương gia Hong Kong, càng làm ăn lớn thì càng phải thâm nhập sâu
vào Hoa lục. Tuy nhiên, Lê đã chấp nhận mất thị trường Hoa lục để chống
Trung Cộng. Năm 2009, ông lọt khỏi danh sách Những người giàu nhất Hong
Kong của Forbes. Các tập đoàn khổng lồ có “chân” ở thị trường Hoa lục,
trong đó có Cathay Pacific hoặc CK Hutchison Holdings của tỷ phú Li
Ka-shing (Lý Gia Thành) đều không bao giờ đăng quảng cáo trên Apple
Daily. Lê Trí Anh càng chống Trung Cộng thì doanh số Apple Daily càng
giảm. Đến thời điểm này, theo CNN 28-8-2019, lượng phát hành Apple Daily
chỉ còn 200.000 bản/ngày, bằng 2/3 so với cách đây một thập niên, với
1,5 triệu độc giả online. Doanh số quảng cáo hàng ngày cũng giảm ½ trong
ba năm qua, trong khi tập đoàn truyền thông Next Digital báo cáo lỗ
trong giai đoạn trên.
Một nhóm “người yêu nước” bí ẩn nào đó
thường xuyên đến cổng nhà ông trên một chiếc xe buýt nhỏ màu trắng, vẫy
băng rôn và lớn tiếng thóa mạ. Chúng gọi ông là “cẩu tặc vẫy đuôi theo
Mỹ”, chuyên bỏ tiền để dụ người dân biểu tình. “Thật điên rồ. Có đến hai
triệu người xuống đường. Tôi phải chi bao nhiêu cho đủ với hai triệu
người ấy?” – ông Lê cười khà khà. Thỉnh thoảng bọn “yêu nước” ấy kéo đến
cổng nhà ông hát quốc ca Trung Cộng. Ông mặc kệ. “Nếu anh không chiến
đấu, anh sẽ sợ hãi. Tôi thì luôn là một chiến binh” – Lê Trí Anh nói
(New York Times 23-8-2019).
Trưa 28-9-2014, ông Lê bị trúng mảnh
đạn hơi cay, một trong 87 viên đạn cay mà cảnh sát Hong Kong bắn trong
hôm đó, trong cuộc biểu tình Dù Vàng 2014. Sau khi ông tham gia cuộc
biểu tình kéo dài 79 ngày này, Văn phòng liên lạc Hong Kong của Trung
Quốc (“Trung ương nhân dân chánh phủ trú Hương Cảng đặc biệt hành chánh
khu liên lạc biện công thất”) bắt đầu gọi điện cho các nhà quảng cáo,
dọa rằng nếu họ tiếp tục quảng cáo trên Apple Daily thì việc làm ăn của
họ tại Hoa lục sẽ bị ảnh hưởng. Đích thân đặc khu trưởng CY Leung (Lương
Chấn Anh) còn kêu gọi tất cả doanh nghiệp làm ăn ở Hong Kong tẩy chay
tờ Apple Daily. Cơ quan chống tham nhũng Hong Kong còn điều tra ông tội
hỗ trợ tài chính cho các chính trị gia và đảng phái ủng hộ dân chủ. Vụ
điều tra chẳng đi đến đâu.
Tháng 8-2019, Thành Long lên Đài
truyền hình trung ương Trung Quốc nói: “Tôi hãnh diện là người Trung
Quốc”. Cùng vẫy cờ Trung Cộng với Thành Long còn có một số đồng hương
Hong Kong khác, từ ca sĩ Jackson Wang (Vương Gia Nhĩ) đến Charmaine Sheh
(Xa Thi Mạn; người hiện nổi tiếng như cồn sau vai diễn trong “Diên Hy
công lược”). Họ sợ mất lòng Bắc Kinh. Chính xác hơn là sợ mất thị trường
làm ăn ở Hoa lục. Lê Trí Anh thì chẳng sợ gì. Ông chỉ sợ Hong Kong mất
những thứ mà ông cảm nhận được ngay khi đặt chân đến mảnh đất này hồi
năm 12 tuổi. Bao nhiêu tiền cho đủ để xây dựng nên một xã hội có tự do
và dân chủ thật sự?