Cấm vận và chế tài quan chức cộng sản Việt Nam? (Phạm Chí Dũng)
Không
loại trừ khả năng trong thời gian tới, nếu chính quyền Việt Nam vẫn gia
tăng đàn áp nhân quyền hoặc không có động tác nào cải thiện nhân quyền,
những gì mà Nghị Viện EU kêu gọi chế tài đối với Trung Quốc và giới
chức vi phạm nhân quyền Trung Quốc sẽ được lặp lại đối với chính thể độc
tài ở Việt Nam. Khi đó, những quan chức vi phạm này sẽ hết đường đi Mỹ
và cả sang Châu Âu, còn tài sản của họ gửi ở các ngân hàng nước ngoài –
tích góp vơ vét từ xương máu của người dân Việt – sẽ bị phong tỏa và bị
tịch thu. (Phạm Chí Dũng)
Nghị Viện Châu Âu sẽ kêu gọi cấm vận và chế tài quan chức cộng sản Việt Nam ?
Khác
nhiều với thái độ và hành động xuê xoa trước đây, EU (Liên Hiệp Châu
Âu) đang có những hành động cứng rắn chưa từng có đối với những quốc gia
còn lại trên thế giới nằm trong chế độ cộng sản.
EU kêu gọi cấm vận quan chức Trung Quốc, dừng xuất cảng công nghệ tới Trung Quốc.
Theo
trang "trithucvn.net", trong một phiên họp toàn thể vào ngày
18/04/2019, Nghị Viện Châu Âu đã phê chuẩn một nghị quyết khẩn cấp, kêu
gọi cộng đồng quốc tế chú ý tới tình trạng nhân quyền ở Trung Quốc, nhất
là đối với cộng đồng dân tộc thiểu số và cộng đồng tín ngưỡng ở quốc
gia này. Đặc biệt, lần đầu tiên Nghị Viện Châu Âu lên tiếng kêu gọi Hội
Đồng Châu Âu ra lệnh cấm vận các quan chức Trung Quốc vi phạm nhân quyền
nghiêm trọng, và kêu gọi các nước Châu Âu nói riêng cũng như phương Tây
nói chung dừng xuất khẩu công nghệ và hàng hóa phục vụ cho hệ thống
theo dõi công dân độc tài của Đảng cộng sản Trung Quốc.
Trung
Quốc là nơi có những nhóm tù nhân tôn giáo lớn nhất thế giới. Các cộng
đồng Kitô giáo phải đối mặt với sự đàn áp ngày càng tăng ở Trung Quốc.
Tình hình ở Tân Cương, nơi có 10 triệu người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ và
người Kazakh sinh sống, ngày càng xấu đi. Hàng chục ngàn tới hàng triệu
người bị giam giữ trong trại cải tạo không qua xét xử. Chính phủ Trung
Quốc đã từ chối nhiều yêu cầu tới Tân Cương từ nhiều nhóm điều tra của
Liên Hợp Quốc. Còn tình hình ở Tây Tạng đã xấu đi trong vài năm qua với
việc chính quyền Trung Quốc cắt giảm một loạt các quyền con người dưới
cái cớ an ninh và ổn định, và tham gia vào các cuộc tấn công không ngừng
chống lại bản sắc và văn hóa Tây Tạng.
Đáng chú ý, đối với các nước thành viên, Nghị Viện Châu Âu kêu gọi :
–
Kêu gọi các quốc gia thành viên Liên Hiệp Châu Âu EU ngăn chặn mọi hoạt
động do chính quyền Trung Quốc thực hiện trên lãnh thổ EU nhằm quấy rối
cộng đồng người Turk, người Tây Tạng và các nhóm tôn giáo hoặc sắc tộc
khác để buộc họ làm người cung cấp thông tin, buộc họ quay trở lại Trung
Quốc hoặc buộc họ im lặng.
–
Kêu gọi các quốc gia thành viên giám sát tình hình nhân quyền đáng lo
ngại ở Tân Cương mạnh hơn, bao gồm cả hành vi đàn áp và giám sát của
chính phủ, và lên tiếng chống lại các vi phạm nhân quyền ở Trung Quốc.
–
Kêu gọi Hội Đồng Châu Âu xem xét áp dụng các biện pháp trừng phạt đối
với các quan chức chịu trách nhiệm về vấn đề đàn áp ở Khu Tự Trị Tân
Cương.
–
Kêu gọi EU, các quốc gia thành viên và cộng đồng quốc tế tạm dừng mọi
hoạt động xuất khẩu và chuyển giao công nghệ, hàng hóa và dịch vụ –
những thứ đang được Trung Quốc sử dụng để mở rộng và cải thiện bộ máy
giám sát công nghệ cao. Đồng thời bày tỏ lo ngại rằng Trung Quốc đã đang
xuất cảng công nghệ này tới các quốc gia độc tài khác trên toàn thế
giới.
Trong
rất nhiều nghị quyết lên án nhân quyền ở Trung Quốc, lần đầu tiên sau
nhiều năm, Nghị Viện Châu Âu đề cập tới việc cấm vận và ngừng xuất khẩu
sang Trung Quốc. Đây là một hành động mạnh mẽ, nằm trong một bối cảnh
chung trên thế giới, khi hàng loạt quốc gia công khai gây áp lực tới
chính quyền Bắc Kinh trước thực trạng nhân quyền của nước này. Cùng với
những áp lực về thương chiến, áp lực nhân quyền cũng khiến Bắc Kin ngày
càng lo sợ hơn.
Châu Âu không phải là nơi duy nhất đang cân nhắc tới lệnh cấm vận đối với quan chức Trung Quốc.
Trước
đó, các nghị sĩ Mỹ từ cả Thượng Viện và Hạ Viện đã lên tiếng kêu gọi
chính quyền cấm vận Trung Quốc vì nhân quyền. Các chuyên gia cũng đang
tác động tới chính phủ Canada nhằm cấm vận các quan chức Trung Quốc theo
đạo luật Magnitsky được ban hành hơn 18 tháng trước.
Úc
và Liên Hiệp Châu Âu đã tham gia cùng Anh, Mỹ, Canada, Estonia, Latvia
và Lithuania để dự lập một đạo luật Magnitsky quốc tế. Đạo luật này sẽ
cho phép cộng đồng quốc tế có thể thực hiện nhiều biện pháp cấm vận các
quốc gia vi phạm nhân quyền nghiêm trọng. Ý nghĩa của nó là việc cấm vận
đối với chính quyền ĐCSTQ sẽ có thể xảy ra trên phạm vi toàn cầu.
EU sẽ kêu gọi cấm vận và chế tài quan chức Việt Nam ?
Chỉ
trong ít tháng gần đây, EU đã có loạt hành động phản ứng nhà cầm quyền
Việt Nam gia tăng bắt bớ và xử tù nặng nề đối với những người bất đồng
chính kiến và hoạt động nhân quyền, xã hội dân sự.
Vào
tháng Năm, 2019, Phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam đã phản ứng
sau khi Tòa án nhân dân tỉnh Đồng Nai kết án nặng nề đối với hai người
bất đồng là bà Vũ Thị Dung và bà Nguyễn Thị Ngọc Sương, và "mong đợi
việc bà Vũ Thị Dung và bà Nguyễn Thị Ngọc Sương sẽ được trả tự do ngay
lập tức và vô điều kiện".
Đến
tháng Sáu, 2019, mức độ phản ứng đã lên đến cấp EU ở Bruxelles, Bỉ (nơi
đặt trụ sở của EU) đối với trường hợp kỹ sư Nguyễn Ngọc Ánh bị tòa án
Việt Nam tuyên án 6 năm tù và 5 năm quản chế, đồng thời nhận định đây là
"một sự phát triển đáng lo ngại".
Vào
lúc này, có thể những người Châu Âu đã đã rút ra được bài học xương máu
như người Mỹ trong các cuộc đàm phán nhân quyền bất tận và vô nghĩa với
Việt Nam : chính sách "đổi tù nhân lương tâm lấy lợi ích thương mại"
của Việt Nam là cực kỳ "xuyên suốt" cho đến khi nào chính thể này còn
chưa bị đẩy vào chân tường.
Đã đến lúc EU cần có một khung luật của mình như Luật Nhân quyền Magnitsky.
Nếu
trước đây Luật Nhân quyền Magnitsky chỉ áp dụng đối với Cộng hòa Liên
bang Nga và một ít quốc gia khác, thì bộ luật này đã được Quốc hội Mỹ
chính thức thông qua vào tháng 12/2016 và được tổng thống Mỹ ký ban hành
trong cùng tháng. Những cái tên quốc gia đặc biệt nhất nằm trong bộ
luật này chắc chắn sẽ là những địa chỉ có "thành tích nhân quyền" tai
tiếng nhất : Bắc Hàn, Trung Quốc, Việt Nam, Cuba…
Gieo
nhân nào ắt gặt quả nấy. Giới quan chức công an trị Việt Nam – đối
tượng chủ yếu và gây ra tuyệt đại đa số vụ hành hung và bức bách đến
chết người dân – đã đến lúc phải trả giá, tương tự vài chục trường hợp
quan chức Nga và Syria vi phạm nhân quyền đã bị Chính phủ Mỹ chế tài
bằng cách cấm nhập cảnh vào Mỹ và đóng băng tài sản của họ ở Mỹ và những
quốc gia đồng thuận với quan điểm chế tài của Mỹ.
Theo
quy định pháp luật Việt Nam, các quan chức cấp Bộ Công an chịu trách
nhiệm về chỉ đạo "ngành dọc" và chịu trách nhiệm toàn diện về tình hình
an ninh – trật tự trong phạm vi quốc gia. Tại các tỉnh, thành phố, cơ
chế bảo đảm an ninh – trật tự cũng tương tự đối với giám đốc công an,
phó giám đốc công an phụ trách an ninh và phụ trách cảnh sát của các
tỉnh, thành phố này.
Hoàn
toàn có thể hiểu và áp dụng rằng những quan chức có trách nhiệm bảo vệ
an ninh – trật tự này cũng đồng thời phải chịu trách nhiệm khi để xảy ra
các vụ bắt bớ người hoạt động nhân quyền, hành hung và sách nhiễu những
người hoạt động nhân quyền và dân oan đất đai, người bảo vệ môi trường…
Thậm
chí ngay cả cấp trưởng phòng hay phó phòng nghiệp vụ của công an quận,
huyện và cấp tỉnh, thành phố – những nhân vật thường đặt bút ký giấy
triệu tập sai quy định pháp luật (công an chỉ được triệu tập người dân
khi có quyết định khởi tố vụ án) – cũng sẽ phải chịu trách nhiệm liên
quan, bất kể họ nhận chỉ thị từ cấp trên nào để liều mình ký giấy triệu
tập như thế.
Mặc
dù cho tới nay vẫn chưa có con số thống kê toàn diện nào, nhưng cần chú
ý một dư luận rằng tương tự Trung Quốc, rất nhiều quan chức Việt Nam có
tài sản và thân nhân ở nước ngoài, đặc biệt là ở Mỹ, Canada, Anh, Pháp,
Đức, Úc… Nếu vài chục năm trước số quan chức này chủ yếu là cao cấp thì
nay còn có cả quan chức trung cấp. Theo đó, dàn quan chức công an từ
cấp phó giám đốc, giám đốc công an tỉnh, thành phố trở lên đều thuộc
loại cao cấp, còn cấp trưởng, phó phòng nghiệp vụ của công an cấp tỉnh,
thành phố và cấp quận huyện thuộc loại trung cấp, đều có thể liên quan
với một khối tài sản nào đó ở nước ngoài.
Năm
2016, hồ sơ Panama đã tiết lộ có đến 19 tỷ USD được người Việt Nam
chuyển ra nước ngoài. Rất nhiều dư luận cho rằng phần lớn trong số tiền
này có nguồn gốc từ tham nhũng và được chuyển ra nước ngoài nhằm mục
đích rửa tiền.
Riêng
với các cơ quan tư pháp Mỹ, việc điều tra về tài sản và thân nhân của
giới quan chức Việt Nam và Trung Quốc trên đất Mỹ là hoàn toàn không có
gì khó khăn. Nghe nói một bản danh sách dài về giới quan chức Việt Nam
có tài sản ở Mỹ đã được vài tổ chức người Việt hải ngoại lập ra với nội
dung rất cụ thể…
Không
loại trừ khả năng trong thời gian tới, nếu chính quyền Việt Nam vẫn gia
tăng đàn áp nhân quyền hoặc không có động tác nào cải thiện nhân quyền,
những gì mà Nghị Viện EU kêu gọi chế tài đối với Trung Quốc và giới
chức vi phạm nhân quyền Trung Quốc sẽ được lặp lại đối với chính thể độc
tài ở Việt Nam. Khi đó, những quan chức vi phạm này sẽ hết đường đi Mỹ
và cả sang Châu Âu, còn tài sản của họ gửi ở các ngân hàng nước ngoài –
tích góp vơ vét từ xương máu của người dân Việt – sẽ bị phong tỏa và bị
tịch thu.
Phạm Chí Dũng
Nguồn : Người Việt, 30/06/2019