Ông Nhân bảo dân ‘đừng lo’ để Quốc hội lo chuyện dự án cao tốc Bắc - Nam (Trung Khang, RFA)
“Ông ấy thích thì ông ấy nói thôi còn chúng tôi không nghe lời bất
kỳ quan chức nào. Quan điểm của tôi vẫn là không chấp nhận các nhà thầu
Trung Quốc hiện tại. Bởi vì chúng tôi không tin họ làm ăn đàng hoàng.
Có thể sau này khi Trung Quốc thay đổi bản chất nền kinh tế đi, họ như
các nước tư bản thì mình tin, nhưng đó là chuyện tương lai, còn bây giờ
với Trung Quốc tôi khẳng định là không thể có các nhà thầu đúng nghĩa
đâu.” (LS Trần Đình Thu)
Ngày 19 tháng 6 năm 2019, trong buổi tiếp xúc cử tri quận Bình Thạnh,
của Đoàn Đại biểu Quốc hội Thành phố Hồ Chí Minh, những người dân tham
dự đã bày tỏ lo lắng với các Đại biểu Quốc hội trong việc chọn nhà thầu
Trung Quốc làm dự án cao tốc Bắc Nam. Theo họ thì chọn lựa đó có thể dẫn
đến nguy cơ về mặt an ninh.
Khi đó, Đại biểu Quốc hội, Bí thư thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh
Nguyễn Thiện Nhân đã trấn an người dân và cho rằng ‘không cần lo lắng’.
Ông Nhân khẳng định: “Trách nhiệm của Quốc hội là giám sát chặt chẽ công
trình này. Đây là lợi ích quốc gia, cử tri không cần lo lắng không đảm
bảo cái này hay cái kia.”
Trao đổi với Đài Á Châu Tự Do liên quan vấn đề này hôm 20/6/2019,
Tiến sĩ Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung
ương, nhận định:
“Theo tôi, tôi vẫn tiếp tục rất lo lắng, bởi vì như Trung Quốc làm
đường sắt Cát Linh – Hà Đồng ở Hà Nội thì cho đến nay đã nâng giá đến
500%, đã hoãn 7, 8 lần và đến nay vẫn chưa sử dụng được. Hơn nữa, đường
cao tốc Bắc Nam là con đường có tính chất chiến lược và có đi qua nhiều
vị trí mẫn cảm với công cuộc phòng thủ của Việt Nam. Cho nên nếu để
Trung Quốc làm thì khả năng sẽ đội vốn lên cao và khả năng lộ bí mật
quốc phòng? Tất cả những vấn đề đó theo tôi không nên nói một cách dễ
dàng và đơn giản là ‘người dân không phải lo’.”
Dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam được cho là một dự án trọng điểm lớn
nhất của Việt Nam trong thời gian tới. Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam
chạy dọc theo phía Đông của Việt Nam sát với biển Đông kéo dài từ tỉnh
Lạng Sơn đến tỉnh Cà Mau, có chiều dài 2.109 km. Đây được xem là dự án
chiến lược không chỉ góp phần phát triển kinh tế mà còn liên quan đến an
ninh quốc phòng.
Kỹ sư xây dựng cầu đường Trần Bang từ Sài Gòn, hôm 20/6 đưa ra nhận định:
“Ông Nhân nói như thế là khinh dân. Ông cho rằng những việc dự án,
chọn chủ đầu tư, chất lượng… mọi thứ đã có quốc hội bàn bạc, người dân
không phải lo lắng, nói như vậy là khinh dân, không khác gì Trung Quốc
lập trại ở Tây Tạng để tẩy não tư tưởng, con người trở thành như robot
sinh học. Biến người dân thành công cụ, còn đảng điều khiển hết.”
Theo nhà báo tự do Đàm Ngọc Tuyên ở Sài Gòn, chuyện này không chỉ
người dân bình thường quan tâm mà hầu hết mọi tầng lớp nhân dân đều quan
tâm khi giao thầu cao tốc Bắc Nnam cho Trung Quốc. Theo ông, người dân
buộc phải lo lắng vì hầu như tất cả các dự án có liên quan đến Trung
Quốc thì chẳng đâu là đâu:
“Từ bauxite, đường sắt trên cao, cái nào cũng bê bối… Ông Nhân là
người trong Bộ chính trị, với cương vị Bí thư của thành phố mà nói như
vậy khi tiếp xúc cử tri thì trên quan điểm của mình, mình nói thẳng, như
ngày xưa người ta gọi là Việt gian. Về nguyên tắc, khi đứng trước cử
tri phải trả lời thấu đáo, chứ không nói như vậy được.”
Theo thông tin Bộ Giao thông – Vận tải công bố ngày 3/6/2019, Cao tốc
Bắc – Nam bao gồm 11 dự án, trong đó có 3 dự án là đầu tư công và 8 dự
án còn lại sẽ được xây dựng theo mô hình hợp tác công tư (PPP). Đường bộ
cao tốc dự kiến hoàn thành vào năm 2025.
Tổng mức đầu tư cho 11 dự án đường cao tốc Bắc – Nam là 118.000 tỷ
đồng. Trong đó phần vốn Nhà nước Việt Nam tham gia là 55.000 tỷ đồng
cho ba dự án đầu tư công, nhà nước cũng sẽ hỗ trợ toàn bộ công tác giải
phóng mặt bằng.
Cũng theo Bộ Giao thông – Vận tải, 8 dự án trên tuyến đường bộ cao
tốc Bắc – Nam sau khi áp dụng hình thức đấu thầu quốc tế đã được nhiều
nhà đầu tư trong nước và nước ngoài tham gia bao gồm 24 nhà đầu tư Việt
Nam, 6 nhà thầu Trung Quốc, 2 nhà đầu tư Nhật Bản, 1 của Pháp và 1 từ
Hàn Quốc.
Khi trả lời Chuyên trang Đầu Tư Tài Chính Việt Nam – VietnamFinance
hôm 17/6/2019, Tiến sĩ Huỳnh Thế Du thuộc Đại học Fulbright Việt Nam,
cho rằng Việt Nam có thể áp dụng giải pháp: để các nhà thầu Trung Quốc
xây dựng và mời tư vấn Nhật Bản giám sát. Theo ông Du, khả năng Nhật và
Trung Quốc bắt tay với nhau là rất thấp vì đang là đối thủ cạnh tranh
một mất một còn.
Tiến sĩ Huỳnh Thế Du cũng nhận định: ‘Khi đó, Trung Quốc có khả năng
xây đường chi phí thấp và chất lượng cao và Nhật Bản giám sát thì con
muỗi cũng không thể chui lọt. Việt Nam sẽ là ngư ông đắc lợi’.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh vẫn cho rằng như vậy là mạo hiểm:
“Để cho Nhật Bản giám sát cũng là một ý tưởng hay nhưng theo tôi
cũng là mạo hiểm, bởi vì Trung Quốc có rất nhiều các thủ thuật mà tôi
không muốn nêu lên để che mắt hay qua mặt các người giám sát đó. Những
người giám sát thì chỉ giám sát xây dựng có đúng kỹ thuật không. Còn
những việc bên ngoài việc xây dựng như quan tâm vị trí chiến lược, thì
có lẽ công ty giám sát Nhật Bản sẽ không có chức năng đó. Và có lẽ họ
không thể dẹp bỏ các lo lắng mà người Việt Nam luôn lo lắng đối với các ý
đồ chiến lược của Trung Quốc.”
Trở lại với lời trấn an của Bí thư thành ủy Nguyễn Thiện Nhân rằng
người dân ‘không cần lo lắng’, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh cho rằng, công dân
yêu nước có quyền lo lắng vận mệnh của đất nước, và có quyền phát biểu
có ý kiến, còn ý kiến đó đúng sai như thế nào thì nên có cuộc trao đổi
hội thảo và trao đổi thẳng thắng với người dân. Theo ông, đấy là cách
tốt nhất để chúng ta có thể đi đến sự thống nhất và làm sáng tỏ các vấn
đề người dân đang quan tâm.
Ông Trần Bang nhận định:
“Tổ chức gặp cử tri giống như ban phát tư tưởng, người dân cứ nghe
rồi về làm theo. Ông Nhân nói nhiều câu tôi thấy quá tầm thường, không
nghĩ đấy là một ông giáo sư, tiến sĩ. Như chuyện ông hứa với Bộ chính
trị sẽ không cho biểu tình, rồi ông nói trong thành phố có 600 ngòi nổ
biểu tình. Trong khi biểu tình là quyền công dân, quyền con người. Là
người học ở nước ngoài mà ông Nhân không hiểu về quyền con người và xã
hội văn minh.”
Hôm 20/6/2019, phóng viên Đài Á Châu Tự Do thăm dò ý kiến một số người dân qua tin nhắn, và được cho biết như sau:“Cái
này ai làm tốt thì làm, nhưng Tàu có bao giờ tốt đâu, họ làm là có mục
đích cả. Nhà nước là của dân chứ phải của đảng đâu mà đảng lo và quyết
định. Chủ yếu người dân mình phải hiểu rõ, Trung Quốc không bao giờ
tốt.”- Bạn Ngọc Hiếu
Còn Facebooker Trần Đình Thu, một người dân đang sống tại Sài Gòn, thì cho rằng:
“Ông ấy thích thì ông ấy nói thôi còn chúng tôi không nghe lời bất
kỳ quan chức nào. Quan điểm của tôi vẫn là không chấp nhận các nhà thầu
Trung Quốc hiện tại. Bởi vì chúng tôi không tin họ làm ăn đàng hoàng.
Có thể sau này khi Trung Quốc thay đổi bản chất nền kinh tế đi, họ như
các nước tư bản thì mình tin, nhưng đó là chuyện tương lai, còn bây giờ
với Trung Quốc tôi khẳng định là không thể có các nhà thầu đúng nghĩa
đâu.”
Vào chiều ngày 20/6/2019, Phó Thủ tướng Việt Nam Vương Đình Huệ trong
chuyến thăm Hàn Quốc đã gặp gỡ Phó Chủ tịch Tập đoàn Hyundai Jin Hyng
Chung tại Thủ đô Seoul. Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đánh giá cao các dự
án hạ tầng mà tập đoàn đang triển khai tại Việt Nam thời gian qua.
Ông Vương Đình Huệ cũng cho biết Chính phủ sẽ không chỉ định thầu đối
với dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông và sau này là cả dự án
đường sắt cao tốc Bắc - Nam, đồng thời đề nghị Hyundai E&C tích cực
chuẩn bị hồ sơ thầu để tham gia đấu thầu quốc tế, trước mắt là các gói
thầu sắp tới của dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông.