Án Junin 2 nhằm ‘đánh’ ai? (Phạm Chí Dũng)
Không khó để nhận thấy là chiến dịch "đốt lò" của ông Nguyễn Phú Trọng là nhắm vào cựu thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và sân sau của ông Dũng là dầu khí và ngân hàng. Vụ đầu tư đốt tiền ở Venezuela bị điều tra là cũng vì thế. Chống tham nhũng chỉ là cái cớ để đấu đá nội bộ còn nếu ông Trọng chống tham nhũng thật thì đó là hành động "phá đảng". Sỡ dĩ ĐCSVN còn tồn tại được đến bây giờ là nhờ tham nhũng. Tham nhũng là chất keo để kết dính các đảng viên lại với nhau và với đảng. Chiến dịch "đốt lò" không thể nhanh được là vừa làm vừa thuyết phục nội bộ rằng đây là chiến dịch "chống tham nhũng" nhưng cũng không hẳn là "chống tham nhũng"...
Tròn một năm sau hai phiên tòa xử ủy viên bộ chính trị Đinh La Thăng
với tổng cộng 31 năm tù giam nhưng lại không dẫn ra được chứng cứ nào đủ
thuyết phục về tội trạng của Thăng, cũng không làm hé lộ được cung
đường nào dẫn thẳng tới cửa nhà Nguyễn Tấn Dũng, vào tháng Ba sau tết
nguyên đán 2019 đã ồn ào bùng lên vụ Junin 2.
Phát pháo lệnh ‘đánh’ vụ Junin 2 - theo truyền thống - vẫn được bắn
ra bởi Thanh Niên - tờ báo mà vào tháng 3 năm 2017 đã phát pháo hiệu về
‘đánh’ ngành dầu khí - vụ Đinh La Thăng và cho tới nay đã hoàn thành
những chuẩn mực của một tờ báo ‘thân đảng’.
Lại là Mạnh ‘Mượt’ và ‘Ba X’
Chẵn một con giáp trước đó, vào năm 2007 Tập đoàn Dầu khí Việt Nam
(PVN) do Đinh La Thăng khi đó là chủ tịch hội đồng thành viên đã có một
phi vụ đầu tư vào một công ty khai thác dầu khí tại Venezuela - chế độ
được xem là ‘người anh em xã hội chủ nghĩa’ của Việt Nam với sự chứng
kiến của Nông Đức Mạnh - tổng bí thư thời đó mà còn những biệt danh khác
như ‘Gã Răng Chắc’, ‘Mạnh Mượt’... Phi vụ này cũng được cho phép bởi
thủ tướng khi đó là Nguyễn Tấn Dũng, đồng thời được ‘tập thể Bộ Chính
trị’ gật đầu nhưng không thèm hỏi ý kiến Quốc hội - cơ quan mà về mặt
luật là có thẩm quyền xem xét những dự án đầu tư tỷ đô như Junin 2.
Tiếp đến, một tổ hợp liên doanh ra đời giữa PVN và Công ty Dầu khí
quốc gia Venezuela với cái tên “Dự án khai thác và nâng cấp dầu nặng lô
Junin 2”, có tổng vốn đầu tư 12,4 tỷ USD, trong đó liên doanh vay 60%,
tương ứng 5,8 tỉ USD; 40% còn lại do các bên đóng góp, tương ứng 3,1 tỉ
USD. Phía Việt Nam tham gia 40% với số vốn góp là 1,241 tỉ USD.
Lẽ ra sự việc trên đã hoàn toàn bình thường như nhiều dự án đầu tư ra
nước ngoài khác, nếu Junin 2 không mang về một giọt dầu nào cho tới nay
và không bị phát hiện một khoản chi quái lạ: “phí tham gia hợp đồng”
(bonus), lên đến 584 triệu USD, khiến tổng vốn của phía VN phải bỏ ra
lên đến 1,825 tỉ USD.
Con số 584 triệu USD bonus trên chi cho ai? Phải chăng PVN đã dùng nó để hối lộ những quan chức cao cấp của Venezuela?
Cộng hưởng với hậu quả Junin 2 trở thành dự án mà PVN đốt tiền ngân
sách quốc gia và trơ khung trùm mền cho đến nay, số tiền ‘lại quả’ khủng
khiếp trên đang khiến dự án này trở thành đầu đề nóng hổi trên mặt báo
chí nhà nước vào những ngày này, lồng trong bầu không khí cực kỳ căng
thẳng khi tổng giám đốc của PVN là Nguyễn Vũ Trường Sơn thình lình làm
đơn xin từ chức, còn Bộ Công an thì đang ‘vào cuộc làm rõ’.
Trong khi đó, mạng xã hội vừa tung hứng vừa tung tóe nhiều thông tin
và bình phẩm về vụ Junin 2. Nhưng những tin tức và bình luận này không
chỉ xuất phát từ những cây bút độc lập mà còn hiện ra trên những trang
facebook cá nhân của một số cây bút mang màu sắc ‘phe cánh chính trị’.
Nguyễn Phú Trọng ‘vô can’?
Vào thời Junin 2, ‘tứ trụ’ trong chính thể độc đảng ở Việt Nam gồm
Nông Đức Mạnh - tổng bí thư, Nguyễn Minh Triết - chủ tịch nước, Nguyễn
Tấn Dũng - thủ tướng và Nguyễn Phú Trọng - chủ tịch quốc hội.
Vậy là đề tài chủ yếu của giới viết lách ‘phe cánh’ vào thời gian này
là bóc tách bằng được những ai trong Bộ Chính trị thời đó đã bỏ phiếu
chống Junin 2 và những kẻ nào phải chịu trách nhiệm đốt tiền ngân sách.
Có người cho rằng “hai vị không tán thành là cụ Nguyễn Phú Trọng, lúc
đó là Chủ tịch Quốc hội và cụ Trương Tấn Sang, lúc đó là Thường trực
Ban Bí thư. Hai cụ đều đề nghị phải thông qua Quốc hội, nhưng hai cụ chỉ
là thiểu số”.
Nhưng ở một chiều kích khá trái ngược, có người lại cho rằng chính
Nguyễn Minh Triết mới là người bỏ phiếu chống, còn Nguyễn Phú Trọng cũng
phải chịu trách nhiệm liên đới vì ông ta nằm trong ‘tập thể Bộ Chính
trị’.
Trong lúc hầu hết ý kiến của giới ‘phe cánh chính trị’ và cả những
cây bút độc lập đều nhất trí về khả năng cao là ‘Mạnh Mượt’ (tức Nông
Đức Mạnh) phải chịu một phần trách nhiệm trong vụ đốt tiền Junin 2, thêm
vào đó dường như chẳng ai chia buồn thương tiếc cái đầu bóng mượt mới
lấy vợ gần đây ấy - một điểm đồng nhất thú vị hiếm hoi, khía cạnh tiếp
theo được tranh luận ngày càng căng thẳng là liệu ‘Anh Ba X’ (tức Nguyễn
Tấn Dũng) với tư cách là thủ tướng và là người cầm chịch cao nhất về dự
án này khi đó có cố ý làm trái hay không, và có phải là cái đích cuối
cùng và quan yếu nhất mà nhiều khả năng Junin 2 đang được đẩy thành một
vụ án nhắm tới hay không; và liệu Nguyễn Phú Trọng - dù chỉ phụ trách
một cơ quan bị xem là ‘bù nhìn’ khi đó - có phải chịu trách nhiệm gì
không khi ông ta chẳng có được một phản ứng nào ra hồn khi Quốc hội bị
PVN và Chính phủ qua mặt một cách không thương xót như thế; và ngoài ra,
một nhân vật khác đóng vai trò quan trọng trong tiến trình đốt tiền của
Junin 2 là Hoàng Trung Hải - hiện thời là Ủy viên bộ chính trị, Bí thư
thành ủy Hà Nội và còn được một số dư luận xem là ‘cục cưng’ của Bắc
Kinh, có liên quan trách nhiệm vụ này và có chịu chung số phận ‘cẩu đầu
trảm’ với Nguyễn Tấn Dũng hay không…
Trong khi đó, đã có ít nhất một chỉ dấu lộ diện và dễ đoán cho thấy
vụ Junin 2 đang đi theo chiều hướng nào và theo sự chỉ đạo của ai: hiện
tượng báo chí nhà nước đồng loạt ‘đấu tố’ Junin 2 hẳn phải nhận được tín
hiệu bật đèn xanh của Ban Tuyên giáo trung ương - cơ quan có truyền
thống thuộc ‘phe đảng’ và từ sau đại hội 12 đến nay vẫn tỏ rõ lòng trung
thành tương đối với Nguyễn Phú Trọng, nhân vật đang nắm quyền uy gần
như tuyệt đối trong Bộ Chính trị đảng với vai trò không chỉ là tổng bí
thư mà còn lèn thêm ghế chủ tịch nước.
Lời giải cho ẩn số ‘những ai trong Bộ Chính trị bỏ phiếu chống Junin
2’ hầu như đã lộ ra: chỉ khi Nguyễn Phú Trọng nằm trong số những người
may mắn bỏ phiếu chống ấy, ông ta mới đủ tự tin để ‘khơi lò’ vụ Junin 2.
Không có gì khó hình dung rằng Nguyễn Phú Trọng chính là tác giả của vụ việc đang lao nhanh đến hồ sơ vụ án này.
Nhưng một dấu hỏi lớn lại bật ra: vì sao vào thời gian cuối năm 2017
và đầu năm 2018 khi đã cho bắt và khai thác điều tra Đinh La Thăng,
những vụ xử Thăng lại khá tầm phào mà không hiện ra vụ Junin 2? Và tại
sao trong suốt năm 2018, mặc dù những người thân của Nguyễn Tấn Dũng như
con gái Nguyễn Thanh Phượng, con trai Nguyễn Thanh Nghị có nhiều dấu
hiệu bị đưa vào tầm ngắm của Ủy ban Kiểm tra trung ương và Bộ Công an,
thế đứng của ‘đồng chí X’ vẫn không mấy nghiêng ngả?
‘Bất cứ ai, trừ Dũng’?
Có vẻ Nguyễn Phú Trọng vẫn chưa mạnh đến mức như một số người tưởng
tượng. Ngay trước mắt và đập ngay vào mắt ông ta vẫn là một lực lượng
ngầm trong nội bộ đảng kình chống lại chiến dịch ‘đốt lò’.
Hãy tưởng tượng ra tương lai gần: bởi một nguyên do bất khả kháng nào
đó, chẳng hạn vấn đề sức khỏe không cho phép Nguyễn Phú Trọng ‘tiếp tục
cống hiến’ mà sẽ khiến ông ta phải buông rơi quyền lực trong lúc ‘lò’
thậm chí vẫn chưa thể lọt qua được cánh cửa nhà Nguyễn Tấn Dũng và bộ
sậu của của Dũng, triển vọng đen tối cùng hậu quả ghê gớm nào sẽ xảy đến
với Trọng nếu đối phương có cơ hội hồi sức và quyết tâm hồi tố ông ta?
Từ sau vụ chỉ đạo bắt Đinh La Thăng - một thủ hạ thân tín của Nguyễn
Tấn Dũng - vào cuối năm 2017, Nguyễn Phú Trọng đã chính thức leo lên
lưng cọp và ở vào thế ‘được ăn cả ngã về không’. Hẳn đó là nguồn cơn mà
sẽ khiến ông Trọng phải cố gắng hoàn tất nhiệm vụ lịch sử như cái cách
của đại hội 12 ‘bất cứ ai, trừ Dũng’, trong năm 2019 này hoặc chậm lắm
sang năm 2020, trước khi đại hội 13 diễn ra vào năm 2021 mà rất có thể
sẽ biến diễn một biến động nhân sự cấp cao không thể lường được và không
an toàn cho bất kỳ kẻ nào.
VOA