Trump lại tái diễn: một “kế hoạch hòa bình” áp đặt, không có châu Âu cũng không có Ukraina (Hoàng Quốc Dũng)
Tình hình hiện nay gợi lại một cách kỳ lạ một sự việc rất gần đây. Lần trước, vào tháng 8, Donald Trump đã đưa ra một kế hoạch hòa bình cho Ukraina, hoàn toàn bỏ qua Liên minh châu Âu và Kyiv. Thỏa thuận được phác thảo trực tiếp với Moskva, như thể số phận của Ukraina có thể được quyết định giữa Washington và Điện Kremlin, mà không cần hỏi ý kiến những người liên quan trực tiếp — người Ukraina — hay các đồng minh chủ chốt — châu Âu.
Châu Âu, bị sốc, đã phản ứng mạnh mẽ. Nhiều lãnh đạo lập tức bay sang Washington để bày tỏ sự phản đối tuyệt đối đối với một “thỏa thuận” được thương lượng ngay trên đầu họ. Họ nhắc lại một lẽ thường trong ngoại giao: không thể có một nền hòa bình bền vững ở châu Âu nếu không có tiếng nói của châu Âu, lại càng không thể đi ngược với ý chí của Kyiv. Thông điệp rất rõ ràng: không thể đem lãnh thổ, chủ quyền và an ninh của một quốc gia châu Âu ra mặc cả như một hồ sơ song phương giữa hai cường quốc. Hiếm có một cuộc di chuyển lớn gồm rất nhiều lãnh đạo Châu Âu :Emmanuel Macron (Pháp), Friedrich Merz (Đức), Keir Starmer (Anh), Giorgia Meloni (Italia), Alexander Stubb (Phần Lan), Ursula von der Leyen (Chủ tịch Ủy ban châu Âu), Mark Rutte (NATO)…
Trước phản ứng mạnh của Châu Âu, kế hoạch của Trump chỉ còn trên giấy, sự phản đối mạnh mẽ từ châu Âu đã ngăn cản bất kỳ việc thực hiện đơn phương.
Giờ đây: Trump lặp lại y hệt
Vậy mà Trump lại tiếp tục như thế, áp đặt một kế hoạch mới — một lần nữa được công bố theo kiểu đơn phương, không hề có sự phối hợp thực chất với Bruxelles hay Kyiv. Bản văn lần này, cũng như lần trước, giống một danh sách nhượng bộ dành cho Moskva hơn là một cách tiếp cận cân bằng. Và như lần đầu, nó được xây dựng và công bố theo cùng một logic: Washington và Moskva thảo luận, Ukraina đứng nghe, còn châu Âu thì trả giá.
Điều đáng chú ý nhất chính là sự liên tục. Cách hành xử và phương thức của Trump không thay đổi dù chỉ một ly:
- Vẫn là sự vắng mặt hoàn toàn của các bên liên quan.
- Vẫn là sự coi nhẹ vai trò chiến lược của Liên minh châu Âu.
- Vẫn là sức ép lên Kyiv để họ chấp nhận một nền hòa bình bất lợi.
- Và quan trọng nhất: vẫn là sự nghiêng hẳn về cách nhìn của Nga đối với cuộc chiến — đóng băng các đường ranh hiện tại, áp đặt hạn chế với quân đội Ukraina, và ngầm thừa nhận những lãnh thổ Nga chiếm được bằng vũ lực.
Châu Âu phản ứng — lại một lần nữa
Và cũng như lần trước, châu Âu lập tức phản ứng. Lần này, thay vì bay sang Washington, các lãnh đạo châu Âu triệu tập ngay các cuộc họp khẩn cấp trong nội bộ EU, điều phối lập trường chung giữa Paris, Berlin, Varsovie, Roma, Bruxelles và các nước Baltic.
- Chủ nhật, 24/11, sẽ có một cuộc họp tại Geneva giữa các nước châu Âu và Ukraina.
- Thứ hai, 25/11, sẽ diễn ra cuộc họp của lãnh đạo 27 nước EU để thống nhất phản ứng.
Những động thái này cho thấy châu Âu vẫn kiên quyết bảo vệ sự tham vấn đầy đủ của mình và của Ukraina trong bất kỳ tiến trình hòa bình nào.
Vẫn như cũ: một tổng thống Mỹ nghiêng về phía Moskva
Người ta có thể tranh luận về ý định của Trump, nhưng các sự kiện thì rất rõ:
- Các đề xuất của ông luôn lặp lại yêu cầu của Moskva;
- Sức ép của ông luôn dồn lên Kyiv, chưa bao giờ lên Kremlin;
- Các kế hoạch của ông luôn loại châu Âu ra ngoài, dù châu Âu là bên chịu hậu quả trực tiếp nhất của một thỏa thuận tồi.
Kế hoạch mới này chỉ củng cố thêm một ấn tượng vốn đã rất rõ: trong cách Trump nhìn nhận an ninh châu Âu, ông vẫn gần gũi với lợi ích của Nga hơn là với lợi ích của Ukraina hay châu Âu. ĐÂY KHÔNG PHẢI LÀ TAI NẠN HAY SỰ VỤNG VỀ, MÀ LÀ MỘT ĐƯỜNG LỐI NHẤT QUÁN.
Tóm lại : Những gì đang diễn ra hôm nay không phải là một sự cố riêng lẻ, mà là sự lặp lại chính xác của những gì đã xảy ra trước đó. Trump hành động theo cùng một cách, cùng một logic, cùng một kiểu đểu và cùng một ưu tiên.
Trump vẫn là Trump: không có gì mới, không có gì sáng tạo, chỉ có sự áp đặt, phản bội đồng minh và phản bội chính những giá trị mà nước Mỹ đã giữ trong hàng trăm năm qua.
Hoàng Quốc Dũng
(23/11/2025)
