Hoa Kỳ: Donald Trump khẳng định thêm ảnh hưởng to lớn trong đảng Cộng Hòa (Trọng Nghĩa)

Sự kiện đảng Cộng Hoà "thanh trừng" dân biểu Liz Cheney vì bà đã làm một việc hoàn toàn đúng là lên án Donald Trump ít nhiều tiết lộ số phận của chính đảng này cũng như tương lai của nền chính trị Mỹ.  Trong rất nhiều năm đảng Cộng Hòa đã là nơi trú ẩn của khối người da trắng ít học kỳ thị mầu da và cuối cùng đã tạo ra hiện tượng Donald Trump. Trump không làm băng hoại bản chất của đảng Cộng Hòa như nhiều người nghĩ. Chính sự xuống cấp cả về trí tuệ lẫn đạo đức của đảng Cộng Hòa đã thai nghén ra Trump. Đảng Cộng Hoà không còn xứng đáng để tồn tại. 

Sức mạnh chính của Trump là đã phản ánh trung thực sự xuống cấp của chính trị Mỹ, thể hiện qua sự mạnh lên của những nhóm với lập trường lạc hậu như kỳ thị chủng tộc, tinh thần dân tộc hẹp hòi, chống toàn cầu hóa v.v. Nhưng giờ đây, sau khi chúng bùng phát, nước Mỹ và thế giới đã được cảnh giác về sự sai lầm của những thành kiến này. Sức mạnh của Trump cũng là sức thu hút của một diễn viên màn ảnh đã hoạt náo thành công những chương trình giải trí bình dân, nhưng Trump đã già đi và không còn khả năng giải trí nữa. Trump cũng đã gây thất vọng sau khi bỏ rơi những người bị giải tòa vì tham gia cuộc bạo loạn 6/01. Nói chung, sức thu hút của Trump đang sút giảm. Chưa kể là nhiều phiên tòa hình sự với những thẩm phán chuyên nghiệp chỉ xét xử theo luật pháp đang chờ đợi Trump và khả năng Trump có thể bị đi tù không nhỏ. Đảng Cộng Hòa nếu dại dột cố bám lấy Trump cũng không khác một người sắp chết đuối cố bám lấy một chiếc phao đang chìm. Nhưng họ đã chọn giải pháp thiển cận này.

Chế độ lưỡng đảng của Mỹ có nhiều triển vọng sẽ chấm dứt nhường chỗ cho một giai đoạn đầy ẩn số. Đảng Dân Chủ có thể có đa số vuợt trội sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ hai năm tới đây và trong một thời gian sau đó nhưng không có gì bảo đảm là tình trạng này sẽ kéo dài. Đảng Dân Chủ cũng có thể sẽ bị vỡ thành hai, với một đảng dân chủ trung hữu và một đảng xã hội, bởi vì chính nó cũng không còn đồng thuận trên một tư tưởng chính trị chung. Có gì chung giữa Bernie Sanders và Joe Biden ? Không phải chỉ riêng Đảng Cộng Hòa có vấn đề mà Đảng Dân Chủ cũng có bởi vì chính chế độ dân chủ Mỹ đang lung lay.


Là một chức sắc hiếm hoi trong đảng Cộng Hòa Mỹ công khai phản đối lập luận của cựu tổng thống Donald Trump về một cuộc bầu cử “gian lận” đã giúp cho Joe Biden đắc cử, nữ dân biểu Liz Cheney đã bị nhóm nghị sĩ đảng Cộng Hòa tại Hạ Viện bãi nhiệm khỏi vị trí “nhân vật số 3” của đảng trong định chế lập pháp này, vào hôm qua 12/05/2021. Quyết định của các dân biểu Cộng Hòa đã cho thấy rõ ảnh hưởng lớn mạnh của ông Trump đối với giới lãnh đạo của đảng.

Cuộc họp của 212 dân biểu Cộng Hòa mở ra vào buổi sáng đã diễn ra một cách ngắn ngọn, cho thấy là đối với các nghị sĩ đảng này, số phận của bà Cheney không cần phải tranh cãi. Thậm chí việc biểu quyết bãi nhiệm cũng chỉ bằng cách vỗ tay, không cần dùng đến phiếu kín.

Là người trong nhiều tháng qua không ngừng chỉ trích lập luận của ông Donald Trump về một cuộc bầu cử bị ông cho là “gian lận”, cũng như cách hành xử theo đuôi cựu tổng thống của giới lãnh đạo đảng Cộng Hòa, bà Liz Cheney, con gái của cựu phó tổng thống Dick Cheney, một lãnh đạo có uy tín trong phe Cộng Hòa, vẫn không chịu khuất phục.

Phát biểu sau phán quyết của các đồng nghiệp trong đảng, bà tiếp tục khẳng định: “Tôi sẽ làm mọi việc trong khả năng của mình để bảo đảm rằng cựu tổng thống - tức là ông Trump - không bao giờ trở lại được Phòng Bầu Dục”.

Trong một bài phát biểu hôm trước tại Hạ Viện, trong một hội trường gần như trống rỗng, bà Cheney không ngần ngại tuyên bố: “Tôi là một người thuộc đảng Cộng Hòa bảo thủ, và điều bảo thủ nhất trong các nguyên tắc bảo thủ là tôn trọng pháp quyền. Giữ im lặng và phớt lờ những lời nói dối là khuyến khích kẻ nói dối” và “phá hoại nền dân chủ của chúng ta”.

Từ khi bỏ phiếu ủng hộ bản luận tội tổng thống Trump vì "kích động nổi dậy", sau cuộc tấn công vào Điện Capitol ngày 06/01/2021, bà Liz Cheney đã bị các dân biểu cùng đảng cho là không đủ tư cách đại diện cho họ tại Hạ Viện.

Lãnh đạo phe thiểu số của đảng Cộng Hòa tại Hạ Viện, ông Kevin McCarthy, người ban đầu cũng quy trách nhiệm cho cựu tổng thống về vụ tấn công vào trụ sở Quốc Hội, đã nhanh chóng chạy theo ông Trump và dần dần xa lánh bà Liz Cheney.

Còn đối với nhiều dân biểu đảng Cộng Hòa khác, uy tín còn rất lớn của ông Trump trong số hàng chục triệu người đã bỏ phiếu cho ông đã được đưa lên bàn cân, vì vào tháng 11 năm tới 2022 là cuộc bầu cử giữa kỳ, với việc toàn bộ các ghế dân biểu sẽ được bầu lại.

Nhìn chung, với tham vọng lật đổ phe Dân Chủ hiện kiểm soát cả Hạ Viện và Thượng Viện trong cuộc bầu cử sắp tới, đảng Cộng Hòa rất cần đến số phiếu của các cử tri trung thành với cựu tổng thống, do đó không thể làm trái ý ông Trump. Việc bãi nhiệm bà Cheney, một người bị cựu tổng thống muốn loại bỏ nằm trong chiều hướng đó.

Tóm lại, quyết định đối với nữ dân biểu Liz Cheney của các nghi sĩ Cộng Hòa tại Hạ Viện vào hôm qua là một bằng chứng rõ rệt cho thấy ảnh hưởng to lớn của ông Donald Trump với đảng Cộng Hòa, đang dần dần biến đảng này thành công cụ phục vụ cho tham vọng chính trị của bản thân ông.

Trong tình hình đó, theo phân tích của nhật báo Pháp Les Echos, một số người đang lo lắng trước nguy cơ đảng bảo thủ bị biến chất, và bị những đảng viên Cộng Hòa ôn hòa hơn hoặc thậm chí truyền thống hơn tẩy chay. Trong một ý kiến đăng trên tờ The Washington Post, bà Liz Cheney từng bảo vệ quan điểm trung thành với chủ nghĩa bảo thủ tự do của Ronald Reagan, một biểu tượng của đảng Cộng Hòa.

Đối với Les Echos, nữ dân biểu bảo thủ này có thể thu hút được những tiếng nói khác trong giới, không tán đồng sự chuyển biến hiện nay của đảng Cộng Hòa. Một phong trào bao gồm các cựu đại biểu dân cử thuộc đảng Cộng Hòa có kế hoạch tung ra vào hôm nay một "Lời Kêu Gọi Đổi Mới Nước Mỹ”.

Nguồn tin: RFI