Hàng ngàn người Việt ở Mỹ có nguy cơ bị trục xuất về Việt Nam (Thạch Đạt Lang)
Di dân là một vấn đề lớn của thế giới và luôn có hai mặt. Mặt tích cực khi đón tiếp di dân là vấn đề nhân đạo và di dân luôn là nguồn lao động bổ xung rất cần thiết cho các nước phát triển. Mặt tiêu cực của di dân là sự khó khăn khi hội nhập vì khác biệt văn hóa, ngôn ngữ...Trump là tổng thống dân túy nên ông đã chọn phương án dễ dãi nhất là trục xuất và cấm cửa di dân. Tuy nhiên đây không phải là một giải pháp. Việc trục xuất những người VN đã ở Mỹ trước năm 1995 là một hành động thiếu bao dung thậm chí là bất dung của Trump. Những người này có lỗi lầm và họ đã trả giá cho lỗi lầm đó. Họ đã ở Mỹ vài thập niên nếu bị trả về VN họ làm sao sống và hội nhập được với cuộc sống mới?
Hàng
ngàn người Việt ở Mỹ đang có nguy cơ bị trục xuất về Việt Nam, trong số
này có cả những người đã tới Mỹ trước ngày 12/07/1995, tức ngày Mỹ và
Việt Nam chính thức bang giao với nhau.
Theo
một hiệp ước thỏa thuận giữa chính phủ 2 nước vào năm 2008, Việt Nam sẽ
phải đón nhận tất cả những người bị Mỹ giao trả do vi phạm những tội
hình sự, bị kết án, ngoại trừ những người đến Mỹ trước ngày 12/07/1995 .
Thỏa thuận này vừa bị nội các của ông Trump đơn phương diễn giải theo ý họ trong một thông báo mới đây. Chính
quyền của Trump đã tự ý thay đổi điều khoản căn bản của hiệp ước ký năm
2008 giữa Mỹ và Việt Nam là người Việt Nam nhập cư vào Mỹ trước
12/07/1995 – ngày có bang giao chính thức Mỹ-Việt - không bị chế tài
theo luật di dân như các thành phần khác. Điều đó có nghĩa là theo luật
mới, họ có thể bị trục xuất về Việt Nam, không hề được miễn trừ, cho dù
đã ở Mỹ vài chục năm, có quốc tịch hay không.
Tháng
8 năm nay, nội các của ông Donald Trump đã nêu vấn đề này ra nhưng sau
đó rút lại, nay có lẽ theo ý muốn của ông Trump, đã đến lúc họ tìm cách
thi hành lệnh trục xuất không cần căn cứ vào sự thỏa thuận vào đầu năm
2017 hoặc hiệp ước năm 2008.
James
Thrower, phát ngôn viên của tòa đại sứ Mỹ tại Hà Nội cho biết, việc
trục xuất những người Việt Nam là di dân bất hợp pháp hay phạm tội hình
sự ở Mỹ sẽ không có ngoại lệ, ngay cả khi họ đã có quốc tịch.
Như
vậy những người đã phạm tội hình sự, nặng hoặc nhẹ, qua Mỹ trước khi
hai nước có bang giao chính thức vẫn bị trục xuất như tất cả những người
khác, không phân biệt tình trạng cư trú hoặc quốc tịch. Hiệp ước ký kết
năm 2008 sẽ không còn bảo vệ cho họ nữa.
Chính
sách di dân khắc nghiệt và những sắc luật kỳ thị của Donald Trump đã bị
lên án khắp nơi. Tại California, nơi có đông người Việt cư ngụ nhất,
nhiều dân biểu, liên bang cũng như tiểu bang đã lên tiếng phản đối kế
hoạch đàm phán lại giữa Mỹ và Việt Nam về việc trục xuất có mục đích
thay đổi điều khoản căn bản của hiệp ước năm 2008.
Ông
Ted Osius, đại sứ Mỹ tại Việt Nam từ 2014 đến 2017 đã từ chức năm ngoái
khi chính quyền Trump gây sức ép, yêu cầu ông phải thúc đẩy chế độ cộng
sản Việt Nam nhận lại 8.000 người mà Mỹ muốn trục xuất, đa số trong họ
là những thuyền nhân chạy trốn chế độ cộng sản trước ngày 12/07/1995.
Dưới
thời tổng thống Barack Obama, chính sách di dân chỉ có mục đích trục
xuất những người phạm tội đại hình như giết người, cướp của, hiếp dâm...
hay có biểu hiện nguy hiểm cho an ninh quốc gia thì dưới thời Donald
Trump, chính sách này được diễn giải theo chiều hướng cực kỳ bất lợi cho
di dân kể cả người Việt Nam. Một tội tiểu hình như lái xe khi say rượu,
ấu đã, hành hung người khác... cũng có thể bị ghép tội và trục xuất cho
dù đã có giấy phép thường trú (Greencard) hay đã nhập tịch Mỹ.
Trong
lúc một số dân biểu liên bang như Lou Correa, Alan Lowenthal, dân biểu
tiểu bang Tom Umberg… lên tiếng phản đối dự tính thay đổi hiệp ước trục
xuất người Việt được ký vào năm 2008 thì một số người Việt cuồng Trump
lại lôi những bài báo cũ của Lou Dobbs do Fox News phổ biến, phê phán,
chỉ trích và vu khống người Mễ nhập cư phát tán rộng rãi trên email và
mạng xã hội.
Nếu
cuộc đàm phán nhằm thay đổi điều lệ căn bản của hiệp ước năm 2008 giữa
chính quyền Trump với chế độ cộng sản Việt Nam thành công, tất cả người
Việt Nam trên đất Mỹ đều có nguy cơ có thể bị trục xuất nếu đã từng vi
phạm một lỗi lầm nhỏ trong quá khứ như khai man tuổi tác khi đến Mỹ, lái
xe khi say rượu (dù chưa gây ra tai nạn)…
Một chiến dịch thu thập chữ ký đã được phát động để
phản đối việc xóa bỏ điều lệ căn bản - nhằm bảo vệ những người Việt Nam
đến Mỹ trước 12/07/1995 - của hiệp ước về trục xuất người Việt Nam được
ký kết năm 2008.
Thạch Đạt Lang
(15/12/2018)