Sau hai năm "xoay trục" sang Bắc Kinh, Duterte vẫn chưa được đền đáp (Thanh Phương)
Trung Quốc đưa ra miếng mồi nhử 24 tỉ USD, TT Philipines Duterte tưởng thật chạy theo và kết quả sau 2 năm mới có 167 triệu USD đầu tư của TQ vào Philippines. Tất nhiên "liên minh" vì tiền này sẽ sớm chấm dứt vì TQ không còn nhiều tiền như mọi người nghĩ. TQ nợ thế giới hơn 30.000 tỉ USD, họ không còn khả năng vay thêm được nữa. Nên biết, mỗi năm TQ trả tiền lãi hơn 900 tỉ USD.
Ngay sau khi lên nắm quyền vào năm
2016, tổng thống Rodrigo Duterte đã tuyên bố “chia tay” với Hoa Kỳ, đồng
minh truyền thống của Manila, vì theo ông, Philippines đã không hưởng
được gì nhiều từ liên minh với cường quốc kinh tế và quân sự hàng đầu
thế giới.
Duterte
đã “xoay trục”, quay sang tìm cách cải thiện quan hệ với Bắc Kinh, với
hy vọng sẽ được trợ giúp để phát triển quốc gia 105 triệu dân của ông.
Ngược lại với người tiền nhiệm Benino Aquino, tổng thống Duterte đã
không hề đề cập với Bắc Kinh phán quyết của Tòa án Trọng tài Thường trực
bác bỏ cái gọi là chủ quyền lịch sử của Trung Quốc trên 90% diện tích
Biển Đông trong phạm vi đường “lưỡi bò” do Bắc Kinh tự vạch ra. Trong
khi đó, tổng thống Philippines lại cố đạt một thỏa thuận với Trung Quốc
về việc cùng khai thác khí đốt ở Biển Đông.
Sau khi
lên cầm quyền, tổng thống Duterte đã đề ra một kế hoạch xây dựng cơ sở
hạ tầng để thúc đẩy phát triển kinh tế, dự trù tổng cộng 75 dự án lớn,
trong đó phân nữa là với vốn đầu tư và tín dụng của Trung Quốc. Khi ông
sang thăm Bắc Kinh cách đây 2 năm, Trung Quốc đã hứa sẽ bơm tổng cộng 24
tỷ đôla vốn đầu tư và tín dụng vào các dự án cơ sở hạ tầng lớn, nhưng
cho tới nay, chỉ một phần rất nhỏ, tức là tổng cộng khoảng 167 triệu
đôla là đến Philippines.
Theo nhà phân tích
Philippines Richard Heydarian, những lời hứa của Bắc Kinh đã thuyết phục
được Manila dịu giọng trên vấn đề Biển Đông, nhưng Trung Quốc đã không
vội thực hiện những lời hứa đó. Ông nói với hãng tin AFP : “ Chúng ta
biết là Bắc Kinh vẫn có những tính toán địa chính trị. Việc gì mà Trung
Quốc phải vội khi mà Duterte đã trao cho họ tất cả những gì mà họ yêu
cầu”.
Theo AFP, bộ trưởng Ngân Sách Philippines
Benjamin Diokno giải thích rằng những chậm trễ trong việc triển khai các
dự án một phần là do phía Trung Quốc không nắm rành những thủ tục gọi
thầu của Philippines, nhưng ông hy vọng là mọi việc sẽ tiến nhanh hơn.
Vào
tháng trước, tại Manila, Ngoại trưởng Vương Nghị thông báo là đầu tư
ngoại quốc trực tiếp của Trung Quốc ở Philippines đã tăng hơn gấp năm
lần trong sáu tháng đầu năm nay, sau khi đã tăng 67% năm 2017. Nhưng
theo một nhà phân tích của công ty PSA Philippines Consultancy, Gregory
Wyatt, những đầu tư đó thường là tập trung vào các lĩnh vực địa ốc, cờ
bạc trên mạng và vào các công ty hiện có, trong khi tín dụng cho các dự
án cơ sở hạ tầng lại chưa đến.
Nhưng đối với một bộ
phận công luận Philippines, Bắc Kinh trên thực tế đang giương ra một «
bẫy nợ » với Manila, giống như họ đang làm với nhiều nước khác. Nhiều
người cũng chỉ trích tổng thống Duterte đồng lõa trong việc để Trung
Quốc đe dọa đến chủ quyền lãnh thổ của Philippines.
Theo
dự đoán của nhà phân tích Heydarian, nếu sau chuyến viếng thăm của Tập
Cận Bình mà đầu tư của Trung Quốc vẫn chưa ồ ạt đổ đến, nếu Bắc Kinh
tiếp tục quân sự hóa và bồi đắp các đảo tranh chấp ở Biển Đông, áp lực
lên tổng thống Duterte sẽ còn gia tăng. Phe đối lập Philippines sẽ càng
có cớ để gọi Duterte và các đồng minh của ông là « đầy tớ » của Bắc
Kinh. Vị thế của Duterte sẽ bị suy yếu trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm
2019, được xem là một cuộc trắc nghiệm về nhiệm kỳ tổng thống của ông.
RFI