Tòa Đức 'nêu tướng Hưng và nhiều người VN' (BBC)
BBC được biết những người bị nêu đích
danh có ba người được xác định là thuộc cơ quan an ninh Việt Nam, gồm
Trung tướng Đường Minh Hưng cùng các ông Le Anh Tu và Vu Quang Dung.
Hôm nay, 25/4/2018, tòa án ở Berlin
tiếp tục ngày thứ hai, phiên xử nghi phạm vụ 'bắt cóc Trịnh Xuân Thanh',
với bị cáo là ông Long N. H., 47 tuổi, người mang quốc tịch Việt Nam và
quốc tịch Czech, thường trú tại Czech trước khi bị bắt và dẫn độ về
Đức, 8/2017.
Bị cáo Long N. H. bị cáo buộc hai tội danh, gồm tội
hoạt động gián điệp cho nước ngoài trên lãnh thổ Đức, và tội hỗ trợ cho
vụ bắt cóc nghiêm trọng, tức là vụ bắt cóc có thời gian thực hiện trên
một tuần, luật sư Petra Schlagenhauf đại diện cho ông Trịnh Xuân Thanh
tại tòa, cho BBC biết.
Trong
buổi sáng thứ Tư, tòa tiến hành thẩm vấn ba nhân chứng, gồm một người
Pháp, trình bày qua phiên dịch, một người Đức, và một người Thổ Nhĩ Kỳ
nói tiếng Đức rất tốt.
Những người này đã trình báo với giới chức rằng họ trực tiếp chứng kiến những gì diễn ra tại vườn thú Berlin hôm 23/7/2017.
Hôm nay, họ ra khai báo trước tòa với tư cách nhân chứng.
Có
mặt tại chỗ theo dõi phiên xử, nhà báo tự do Lê Mạnh Hùng cho BBC biết
nhân chứng người Thổ Nhĩ Kỳ khai trước tòa rằng khi nhìn thấy những gì
xảy ra, ông đã đề nghị người bạn đang đi cùng quay xe đuổi theo chiếc xe
van bắt người "cho đến cổng thành Brandenburger Tor thì không theo được
nữa".
Người này sau đó đã báo cho cảnh sát, và trong quá trình
theo dõi lâu như vậy, nhân chứng đã "nhớ được cả biển số xe, mác xe",
nhà báo Lê Mạnh Hùng nói.
Thẩm vấn nhân chứng
Trong phiên tòa sáng nay, tên của tướng Đường Minh Hưng, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục An ninh Việt Nam được nhắc tới nhiều lần.
"Các
nhân chứng được tòa hỏi là họ có quen biết, hay có mối quan hệ gì với
bị cáo, với một người đàn ông được hiện đang bỏ trốn, hay với vị tướng
Việt Nam được tòa nêu tên hay không, nhằm đảm bảo tính khách quan trong
lời khai," nhà báo Lê Mạnh Hùng nói.
"Theo tôi, đó là thủ tục thẩm vấn thông thường, nhưng cũng cho thấy tính khách quan và nghiêm ngặt của tòa."
"Cả bên công tố, bên tòa án và bên bào chữa cho bị cáo Long đều thẩm vấn, kiểm tra chéo rất kỹ các nhân chứng này."
"Bản
thân họ khi khai các chi tiết, thì đúng là bởi từ lúc sự việc xảy ra
tới nay đã là một thời gian dài, nên họ miêu tả cũng có một chút khác
nhau."
"Những điểm khác nhau như thế đều bị bà chủ tọa hỏi xoáy rất kỹ."
"Luật sư của bị cáo Long cũng đưa ra nhiều câu hỏi để thách thức độ đáng tin cậy của các nhân chứng này."
"Điều
khiến tôi ngạc nhiên là sau mỗi lần nhân chứng phát biểu, bà quan tòa
đều mời tất cả các nhân chứng, luật sư, công tố, lên để bà cho xem chứng
cứ, tài liệu bà có trong tay."
"Các nhân chứng được cho phép nhận
diện những người có trong một xấp ảnh mà bà chủ tọa đưa ra, rất nhiều,
gồm ảnh những người được cho là có liên quan tới vụ này."
Được
biết trong phiên tòa hôm nay có sự hiện diện của hai nhân viên Đại sứ
quán Việt Nam tại Berlin. Đại diện của phân xã Thông tấn xã Việt Nam tại
Berlin cũng có mặt.
Tuy nhiên, không rõ có ai là người đại diện
cho cơ quan ngoại giao Việt Nam từ Cộng hòa Czech, hoặc đại diện từ Việt
Nam tới dự hay không, nhà báo Lê Mạnh Hùng nói.
Trong phiên xử
hôm qua, ngày đầu tiên tòa khai mạc, các đại diện của Đại sứ quán Việt
Nam tại Đức cũng có mặt, nhưng "theo tôi biết thì không có ai từ văn
phòng lãnh sự của Việt Nam tại Czech hoặc từ nơi khác tới", luật sư
Petra Schalagenhauf nói với BBC.
'Bị cáo bình tĩnh, trầm lặng'
Trong suốt quá trình tòa thẩm vấn nhân chứng, bị cáo Long 'hoàn toàn giữ im lặng', nhà báo Lê Mạnh Hùng cho biết.
"Ông ấy chỉ làm theo những gì nhân viên tòa án yêu cầu và không có ý kiến gì mỗi khi được tòa hỏi."
"Bị cáo giữ thái độ bình thường, không tỏ vẻ hốt hoảng, lo lắng gì. Ông tỏ ra rất trầm lặng."
Trước đó, ông Long được trông đợi sẽ đưa ra lời tuyên bố của mình trong ngày xét xử đầu tiên.
Tuy nhiên, việc đó đã không diễn ra.
Hôm
thứ Ba 24/4, luật sư Stephan Bonell biện hộ cho ông Long tuyên bố rằng
việc buộc tội thân chủ ông "cần phải được đặt trong bối cảnh chính trị".
Ông
chỉ trích chính phủ Đức về việc không cân nhắc các cáo buộc của Việt
Nam theo đó nói ông Trịnh Xuân Thanh tham nhũng, cũng như yêu cầu của Hà
Nội đòi Berlin trục xuất ông Thanh.
Điều đó khiến Việt Nam, luật
sư Bonell lập luận, không còn cách nào khác ngoài việc phải tiến hành
vụ bắt cóc, từ đó dẫn đến những việc rắc rối khác.
Luật sư Bonell
cũng tuyên bố có thể sẽ cân nhắc việc nộp đơn yêu cầu Thủ tướng Đức
Angela Merkel ra làm nhân chứng liên quan tới các vấn đề trên.
'Nhiều người liên quan'
Trong
phần nội dung cáo trạng được công bố trước tòa trong hôm qua, nhiều cái
tên được nêu ra, mà cơ quan công tố Đức nói là có liên quan tới vụ bắt
cóc ông Trịnh Xuân Thanh.
BBC được biết những người bị nêu đích
danh có ba người được xác định là thuộc cơ quan an ninh Việt Nam, gồm
Trung tướng Đường Minh Hưng cùng các ông Le Anh Tu và Vu Quang Dung.
Một
người nữa cũng thuộc cơ quan an ninh nhưng được hưởng quy chế ngoại
giao là ông Nguyễn Đức Thoa, đại diện Cục tình báo tại Đại sứ quán Việt
Nam ở Berlin, bị Đức tuyên bố là người không được hoan nghênh (persona non-grata) và bị buộc phải rời Đức sau khi xảy ra vụ bắt cóc.
Ngoài ra, có một người Việt sống tại Prague, Cộng hòa Czech, Dao Quoc Oai, được nêu tên trong cáo trạng.
Có
một số người khác được nhắc tới trong hồ sơ, nhưng không xuất hiện
trong nội dung cáo trạng đọc trước tòa trong ngày đầu tiên.
Trong số họ này, BBC được biết có vợ của tùy viên quân sự
tại Đại sứ quán Việt Nam ở Berlin, người cũng đồng thời là nhân viên làm
việc tại cơ quan đại diện ngoại giao này, và một viên chức lãnh sự.
Hai
phụ nữ này được cho là đã tham gia vào các hoạt động sau khi xảy ra vụ
bắt cóc nhằm "đưa cô Thi Minh P. D. [người bị bắt cùng ông Trịnh Xuân
Thanh] về Việt Nam", hồ sơ vụ án nói.
Một người khác cũng được
nhắc tới trong hồ sơ vụ án là một trong hai người đi cùng chuyến bay đưa
cô Thi Minh P. D. về Việt Nam. Chuyến bay diễn ra ngay vào tối Chủ Nhật
23/7/2017, là ngày diễn ra vụ bắt cóc, qua ngả Bắc Kinh. Người này đã
bị Đức tuyên bố là người không được hoan nghênh trong tháng 9/2017.
Một
người nữa, bí thư thứ nhất Đại sứ quán Việt Nam tại Berlin, được xác
định là đã tới lấy hành lý của cô Thi Minh P. D. tại khách sạn, sau khi
xảy ra vụ bắt cóc.
Ngoài ra, còn có một số người Việt khác nữa chưa được xác định danh tính, bị cho là đã tham gia vào vụ bắt cóc.
Phiên tòa theo kế hoạch sẽ diễn ra trong 21 ngày không liên tục, từ 24/4 đến cuối tháng 8/2018.