Lập Viện Đạo Đức để làm gì? (Song Chi)
Vấn
đề cốt lõi nằm ở cơ chế, ở mô hình thể chế chính trị. Chỉ khi nào Việt
Nam có một thể chế tự do dân chủ, đa nguyên đa đảng, pháp trị, tam quyền
phân lập thì mọi thứ sẽ khác. Cơ chế tam quyền phân lập giúp kiểm soát,
hạn chế quyền lực lẫn nhau giữa ba ngành lập pháp, hành pháp, tư pháp,
không một đảng phái chính trị nào có thể ôm trùm cả ba được. Đa đảng tạo
nên sự cạnh tranh, và có bầu cử công khai giúp tìm ra những con người
có năng lực thực sự ngồi vào những vị trí xứng đáng. Pháp luật nghiêm
minh sẽ trừng phạt những ai vi phạm, bất kể họ là ai.
Lập Viện Đạo đức học để dạy đạo đức cho cán bộ, quan chức, đảng viên đảng cộng sản ?
Báo
Tiền Phong ngày 18/10 có bài "Đề xuất thành lập Viện Đạo đức để huấn
luyện cán bộ" đưa ra ý kiến của "Phó Giáo sư Nguyễn Trọng Phúc, nguyên
Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng đề nghị lập Viện Đạo đức học trong Học
viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh để dạy đạo đức học và những chuẩn
mực đạo đức trong Đảng".
Trích bài báo :
"Phó
Giáo sư Phúc cũng nhấn mạnh, Hồ Chủ tịch từng căn dặn "Đảng không phải
là một tổ chức để làm quan phát tài. Đảng phải làm tròn nhiệm vụ giải
phóng dân tộc, làm cho Tổ quốc giàu mạnh, đồng bào sung sướng". Trong
xây dựng tổ chức Đảng, Người coi công tác cán bộ có ý nghĩa quyết định :
"Cán bộ là cái gốc của mọi công việc", "huấn luyện cán bộ là công việc
gốc của Đảng". Vì vậy, Đảng phải nuôi dạy cán bộ, như người làm vườn vun
trồng những cây gỗ quý báu.
Ông
cũng đề nghị lập Viện Đạo đức học trong Học viện Chính trị Quốc gia Hồ
Chí Minh, trong đó dạy đạo đức học và những chuẩn mực đạo đức trong
Đảng. Cán bộ là gốc, nhưng huấn luyện cán bộ là công việc của Đảng. Trên
cơ sở đó, tuyển chọn những người mẫu mực về đạo đức lên giảng. Dạy về
đạo đức cũng là công việc của Ban Tuyên giáo trung ương. Theo ông, lo
mảng xây dựng Đảng về đạo đức nên giao cho 2 cơ quan Học viện Chính trị
Quốc gia Hồ Chí Minh và Ban Tuyên giáo trung ương.
Giám
đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh Nguyễn Xuân Thắng đánh giá
cao đề xuất của Phó Giáo sư Phúc. Ông cho biết, hiện các lớp bồi dưỡng.
Phần lớn đảng viên rất tốt, một số chưa bỏ thói hư tư lợi, kiêu ngạo, xa
hoa, bè phái và có nguy cơ lây lan. Việc quan trọng là phải nhận ra, có
cơ chế, chế tài để tự gột rửa, như Tổng bí thư nói nếu đã nhúng chàm
phải tự gột rửa."
Đề
xuất này đã gặp phải nhiều ý kiến trái chiều của dư luận thông qua báo
chí bên ngoài và mạng xã hội facebook. Nhiều người tỏ thái độ châm biếm,
hoài nghi. Người thì so sánh : sao các nước có mô hình thể chế chính
trị tự do dân chủ pháp trị như Mỹ, Anh, Úc, Canada, Pháp, Đức, Thụy
Điển, Na Uy v.v…họ chẳng cần đảng nào "nuôi dạy, huấn luyện" mà từ tinh
thần làm việc cho tới tư cách, đạo đức của công chức và cả quan chức lại
khá thế nhỉ. Còn cán bộ, đảng viên của đảng ta thì cứ càng ngày càng
tệ, "tự gột rửa" cỡ nào cho sạch, mà làm sao "tự gột rửa" nổi khi chính
cơ chế độc tài độc đảng này là môi trường cho mọi cái xấu nảy sinh và
phát triển tràn lan như cỏ dại, như tế bào bệnh ung thư ?
Người
thì dẫn chứng suốt thời gian qua nhà nước Việt Nam đã tổ chức bao nhiêu
đợt, "học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ
Chí Minh" rầm rộ từ Bắc vào Nam, từ cấp trung ương đến địa phương, từ
thành phố đến làng xã… tốn kém không biết bao nhiêu tiền thuế của nhân
dân, nhưng kết quả là đạo đức của cán bộ quan chức Việt có khá lên được
chút nào đâu.
Mà
cái chuyện "học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh" trong Đảng và xã hội nào có phải mới mẻ gì, mà đã có quá trình
liên tục, lâu dài, qua rất nhiều đại hội đảng, với rất nhiều chỉ thị này
chỉ thị kia. Đọc bài "Nội dung cơ bản của học tập và làm theo tư
tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" (Tuyên giáo) thì rõ.
Trong
chương trình bàn tròn điểm tin tuần (15-21/10/2017) của đài BBC, Tiến
sĩ khoa học Nguyễn Quang A có nói rằng cá nhân ông ủng hộ nên lập nhiều
Viện Đạo đức để dạy đạo đức cho những người cộng sản. Theo ông, việc mà
ông Phó Giáo sư Nguyễn Trọng Phúc đề xuất rằng đảng cộng sản Việt Nam
phải có một cái viện để dạy đạo đức, chứng tỏ họ không có đạo đức gì cả.
Ai dạy, dạy cái gì hay dạy đạo đức Hồ Chí Minh, điều đó còn cần phải
tranh cãi nhưng đây là một vấn đề hệ trọng và rất là cấp thiết, bởi vì
cái nền tảng đạo đức rất quan trọng. Đạo đức là cái nền sâu nhất, căn
bản nhất, trên cái nền đạo đức ấy cái tầng văn hóa mới được xây nên. Và
cấp thiết bởi vì đạo đức hiện nay đã băng hoại đến như thế thì cần có
một nhu cầu phải làm lại. Còn làm như thế nào là một chuyện khác và có
nhiều cách. Người dân cũng có thể tham gia vào chuyện giáo dục họ.
Tiến
sĩ Nguyễn Quang A cũng nói thêm rằng, theo ông, các chế độ ở các nơi bị
tan rã, xét cho cùng cũng là do nền tảng đạo đức không ổn.
Tiến
sĩ Nguyễn Quang A đã nói đúng rằng đạo đức là cốt lõi của con người và
của cả một xã hội. Đạo đức của cán bộ, quan chức Việt dưới chế độ cộng
sản đã sa sút, băng hoại một cách khủng khiếp, thực tế đã phơi bày hàng
ngày hàng giờ, người dân ai cũng có thể chứng kiến hoặc đọc, nghe, nhìn
thấy trên báo chí, truyền thanh truyền hình.
Nhưng
cũng giống như việc chống tham nhũng hay tinh giản bộ máy, việc chấn
chỉnh đạo đức, phong cách của cán bộ quan chức Việt là những chuyện
không thể giải quyết tận gốc rễ được. Bởi chính cái cơ chế độc tài độc
đảng này là nguyên nhân, là môi trường sản sinh ra nạn tham nhũng, sự
phình to của bộ máy hay những thói hư tật xấu của cán bộ, quan chức Việt
: nào dối trá, quan liêu, thực lực không có vì đi lên bằng các mối quan
hệ, con ông cháu cha hoặc do "chạy" tiền, "chạy" ghế, vô cảm, coi dân
như cỏ rác, chỉ biết có tiền, chỉ biết "còn đảng còn mình", nhắm mắt
bưng tai làm ngơ trước nỗi khổ của nhân dân, vận mệnh của đất nước, hèn
hạ, quỵ lụy bợ đỡ cấp trên, "thượng đội hạ đạp", tham lam…
Trở
lại việc lập Viện đao đức, ai sẽ dạy, ai có đủ tư cách gương mẫu đạo
đức liêm chính cần kiệm chí công vô tư… để đứng lớp ? Dạy cái gì ? Dạy
tư tưởng, đạo đức Hồ Chí Minh ? Nhưng Hồ Chí Minh thì làm gì có tư
tưởng, và những sự thật được bạch hóa phần nào về nhân vật này cũng cho
thấy ông ta hoàn toàn không phải là một ông thánh, một người xứng đáng
được gọi là "cha già của dân tộc" như đảng cộng sản cố công tô vẽ bao
nhiêu năm qua, nếu không muốn nói ngược lại. Và làm sao mà họ học được,
thực hành đạo đức được khi chung quanh, từ trên xuống dưới cả một bộ
máy, cả một hệ thống đều vô đạo đức đến tận cùng ?
Vấn
đề cốt lõi nằm ở cơ chế, ở mô hình thể chế chính trị. Chỉ khi nào Việt
Nam có một thể chế tự do dân chủ, đa nguyên đa đảng, pháp trị, tam quyền
phân lập thì mọi thứ sẽ khác. Cơ chế tam quyền phân lập giúp kiểm soát,
hạn chế quyền lực lẫn nhau giữa ba ngành lập pháp, hành pháp, tư pháp,
không một đảng phái chính trị nào có thể ôm trùm cả ba được. Đa đảng tạo
nên sự cạnh tranh, và có bầu cử công khai giúp tìm ra những con người
có năng lực thực sự ngồi vào những vị trí xứng đáng. Pháp luật nghiêm
minh sẽ trừng phạt những ai vi phạm, bất kể họ là ai.
Trong
một môi trường, thể chế như vậy, con người buộc phải tự thân vận động,
tự lực vươn lên bằng khả năng, nếu làm quan chức, họ sẽ bị các đối thủ
chính trị của các đảng đối lập cho tới dân chúng và một nền báo chí tự
do, dân chủ soi từng hành vi nhỏ nhặt, họ sẽ phải cẩn thận từng lời ăn
tiếng nói hành động và nếu vi phạm pháp luật, họ sẽ bị trừng phạt ngay
tức khắc. Vấn đề tác phong, đạo đức của họ do đó sẽ khá lên. Không cần
đảng nào "nuôi dạy" cả.
Song Chi
Nguồn : RFA, 22/10/2017 (songchi's blog)