Nga và Ukraina đàm phán hòa bình tại Thổ Nhĩ Kỳ nhưng Putin vắng mặt (Thu Hằng | Anh Vũ)
Hơn ba năm chiến tranh, Ukraina và Nga mới nối lại đối thoại trực tiếp hôm nay, 15/05/2025 tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, trong phái đoàn Nga đến đàm phán không có tổng thống Vladimir Putin. Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky thì đã tới Ankara hôm nay để hội đàm với đồng nhiệm Thổ Nhĩ Kỳ và cho biết tùy theo tiến triển đàm phán sẽ quyết định đến Istanbul hay không. Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng tuyên bố có thể đến Thổ Nhĩ Kỳ ngày 16/05 trong trường hợp đàm phán đạt tiến bộ.
Theo Matxcơva, cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên từ năm 2022 trên nguyên tắc sẽ bắt đầu vào « buổi chiều » tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Cố vấn đối ngoại của tổng thống Nga Yuri Ushakov cho biết trông đợi cuộc họp đề cập đến những vấn đề « chính trị » và « kỹ thuật ». Còn trưởng phái đoàn đàm phán Nga Vladimir Medinsky khẳng định trên mạng Telegram « mục đích » cuộc họp là nhằm « tái lập hòa bình bền vững » tại Ukraina.
Tuy nhiên, theo tổng thống Zelensky, được AFP trích dẫn, Nga chỉ cử phái đoàn « giả », không có nhiệm vụ rõ ràng, trong khi phía Ukraina cử phái đoàn « cấp cao nhất » do ông dẫn đầu để « đưa ra mọi quyết định có thể dẫn tới hòa bình ». Về đề nghị của Zelensky muốn tổng thống Putin tham gia đàm phán, ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã chế giễu là « thảm hại ».
Theo thông tín viên RFI Anissa El Jabri tại Matxcơva, không có gì là ngạc nhiên khi ông Putin không đến Istanbul, nhưng điện Kremlin đã chờ đến 23 giờ ngày 14/05 để công bố thành phần phái đoàn :
« Một số nhà bình luận người Nga đặt tên chuỗi ngày này là « chiến dịch đàm phán đặc biệt ». Không thể nào biết được liệu người ta có đề cập đến thời điểm vô cùng căng thẳng trong hậu trường hay không, mỗi chi tiết được giải quyết một cách khó khăn hay thực ra chính quyền cố ý giữ bí mật tuyệt đối trong một chuỗi sự kiện gần như đã được giải quyết hoàn toàn.
Dù sao mọi tín hiệu đều rất được chau chuốt, đặc biệt là với việc lựa chọn người đứng đầu phái đoàn. Ông Vladimir Medinsky có trán cao, đeo cặp kính thép nhỏ, từng là bộ trưởng Văn Hóa và có chung các giá trị và thế giới quan với nguyên thủ quốc gia Nga. Vị cố vấn của tổng thống này từng dẫn đầu phái đoàn Nga để thảo luận song phương với Ukraina vào tháng 02/2022 tại Belarus và vào mùa Xuân năm 2022, cũng tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ.
Trong thành phần phái đoàn đi cùng ông lần này, còn có nhiều cố vấn và chuyên gia và ba nhà đàm phán chính thức khác, trong đó có một thứ trưởng Ngoại Giao (Mikhail Galuzin), một thứ trưởng Quốc Phòng (Alexander Fomin). Hãng thông tấn Nhà nước TASS nêu rõ tối thứ Tư 14/05 : « Các cuộc đàm phán nhằm cho phép các bên tiếp tục đối thoại, bắt đầu từ nơi họ đã dừng lại ». Đây là cách nhấn mạnh một lần nữa lập luận chính thức của điện Kremlin rằng Nga không từ bỏ bất kỳ mục tiêu nào kể từ đầu chiến tranh ».
Ngày 15/05, ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tuyên bố Hoa Kỳ « nóng lòng » đợi « những tiến bộ » trong các cuộc đàm phán và sẵn sàng với « mọi cơ chế » có thể dẫn tới hòa bình. Ông dự kiến đến Thổ Nhĩ Kỳ ngày 16/05.
Hòa đàm Istanbul nhìn từ Ukraina
Tại Ukraina, người dân đã quá mệt mỏi với cuộc chiến tranh kéo dài hơn ba năm nay, đang rất mong chờ hòa bình. Nhưng thông tin về cuộc đối thoại trực tiếp với Nga không mang lại cho họ nhiều hy vọng.
Thông tín viên Emmanuelle Chaze tai Kiev ghi nhận qua phóng sự :
“Viễn ảnh của đàm phán trực tiếp giữa Ukraina và Nga được nói nhiều ở Châu Âu hơn ở Ukraina. Quả thực, với những người liên quan trước tiên đến cuộc chiến tranh xâm lược của Nga, không mấy ai hy vọng vào kết quả của cuộc đối thoại trực tiếp.
Bà Victoria, một người về hưu đến từ Kriviy Rih, không hề ảo tưởng. Bà nói : « Tất nhiên, tôi thực sự mong muốn vấn đề được giải quyết, nhưng theo những gì tối thấy và đọc được, theo những tin tức trên mạng xã hội, có khả năng lớn là cuộc đàm phán sẽ kết thúc không có điều gì đặc biệt ».
Yevhen, 36 tuổi, chỉ nhận thấy lối thoát duy nhất là các đồng minh của Ukraina tiếp tục hậu thuẫn cho Kiev. Anh cho biết : « Nga sẽ không chấm dứt chiến tranh. Điều duy nhất Châu Âu và Mỹ có thể làm là cung cấp cho chúng tôi thêm vũ khí, đưa quân đội của họ tới đây, chia sẻ thông tin tình báo cho chúng tôi và chuyển cho chúng tôi các loại vũ khí hiện đại nhất … »
Tại Ukraina, người ta vẫn còn nhớ trong quá khứ Nga đã vi phạm nhiều thỏa thuận và lệnh ngừng bắn. Và các cuộc oanh kích vào thường dân, diễn ra hàng ngày, không hé mở hy vọng rằng cuộc đối thoại sẽ dẫn đến hòa bình trong tương lai gần”.
Thu Hằng | Anh Vũ
15/05/2025
Nguồn: RFI Tiếng Việt
